نقش امام سجاد (ع) و حضرت زینب کبری (س) در تبلیغ و تکمیل نهضت عاشورا نقش ویژه‌ای است. دوران نسبتاً طولانی امامت امام سجاد (ع) در یکی از مقاطع نامساعد تاریخ اسلام از لحاظ سیاسی و اجتماعی بوده است. اتفاقات ناگواری در این زمان شکل گرفت؛ واقعه حره، قتل عام شیعیان، حمله به مدینه، آتش زدن مکه و ... از مواردی بود که در دوران این امام بزرگوار صورت گرفته است. این اتفاقات از نظر فرهنگی به جهت انحطاط مروانیان و بنی‌امیه بود که حکومت اسلامی به دست عناصر پست افتاده بود.
یکی از برنامه‌های امام سجاد (ع) این بود که مسائل فرهنگی و تربیتی و اخلاقی و حتی مسائل سیاسی و اجتماعی را در قالب دعا و راز و نیاز با خدا و مناجات به مردم آموزش می‌دادند.