موضوع بحث مکتب تربیتی امام صادق (ع) می‌باشد. در میان امامان شیعه، مدت امامت وجود مبارک امام صادق (ع) ۳۴ سال می‌باشد. در طول این دوره نسبتاً طولانی که مقارن با انقراض حکومت بنی‌امیه و سرکار آمدن حکومت بنی‌عباس بود، امام صادق (ع) همچون پدر بزرگوارشان امام محمد باقر (ع) از این فرصت استثنایی برای بهره‌وری فکری و فرهنگی حداکثر استفاده را برد. امام با شرایط سخت و دشواری مواجه بود. از طرفی حاکمان جور چه امویان و چه عباسیان که خلافت پیشوایان دین را غصب کرده بودند و در ظلم و ستم و بیداد گوی سبقت را از یکدیگر می‌ربودند؛ از سوی دیگر جریانات انحرافی در فضای آن روزگار یک جریان نسبتاً مسلط بود. دیدگاه‌های مختلفی مطرح می‌شد و امام در عین اینکه قدرت حاکمیت در اختیار او نبود و از ناحیه حاکمان عباسی احیاناً تحت فشار قرار داشت، اما به خاطر شرایط زمان و به خاطر شرایط مکتب و به خاطر آموزه‌های نبی گرامی اسلام ناگزیر بود دین اصیل را از دین اسیر - که توسط حاکمان و زورگویان دین تحت الشعاع قرار گرفته بود - برای جامعه آن روز تبیین کند.