اگر درگیر خرید اسباب و لوازم خانه به خصوص تلویزیون شده باشید
می‌دانید که ارزیابی اینکه چه ابعادی از صفحه نمایش تلویزیون می‌تواند برای
اتاق یا سالن مناسب باشد چقدر سخت است. فاصله اغلب افراد از صفحه نمایش
تلویزیون چیزی در حدود 3 متر است و بنا به پیشنهاد THX باید از تلویزیونی
استفاده نماییم که 40 درجه از زاویه‌ی دید پیش روی ما را پرکند. خب بدین
ترتیب کدام یک از ابعاد 37، 42، 50، 65 یا 90 اینچ مناسب نیاز ماست؟ در این
مقاله راهکارهای عملی برای ارزیابی صحیح و رسیدن به نتیجه‌گیری مطلوب را
در اختیار شما قرار خواهیم داد.
به گزارش سافت‌گذر به نقل از زومیت؛ حقیقت آن است که باید با توجه به ابعاد اتاق، فضای موجود و بودجه‌ای که
داریم اقدام به خرید کنیم. اما زمانی که هیچ محدودیتی در پیش رو نیست چطور؟
می‌توان ابعاد مناسب را انتخاب نمود؟ کوتاه‌ترین پاسخ شاید خریدن بزرگ‌ترین تلویزیون ممکن باشد!
اما پاسخ جامع، کامل و البته منطقی‌تر آن است که با توجه به فیزیک اتاق،
وضعیت قرارگیری مبلمان و صندلی‌ها، فاصله چشم از صفحه نمایش و سایر مواردی
از این دست، تصمیم بگیریم.
پیشنهاد:
ارتباط مستقیمی بین ابعاد پیشنهاد شده‌ی صفحه و فاصله از محل تماشا
(نشستن فرد) وجود دارد. پس هر چه فاصله شما از صفحه نمایش تلویزیون بیشتر
باشد، پرواضح است که نیاز به تلویزیون بزرگ‌تری دارید. میزان ایده‌آل مربوط
به این موضوع داشتن صفحه‌ای است که مقدار مشخصی از زاویه‌ی دیدی پیش رو را
پر کند. هر چند که این میزان «ایده‌آل» جای بحث و گفتگوی بسیار دارد.
با توجه به پیشنهادی که THX ارائه کرده است، داشتن زاویه دیدی معادل 40
درجه می‌تواند «تجربۀ سینمایی فوق‌العاده‌ای» را به همراه داشته باشد. اما
این 40 درجه به چه معنی است؟ به خصوص برای ما که دل خوشی از درس شیرین
ریاضیات نداریم بدست آوردن این زاویه‌ها چگونه میسر خواهد بود؟ نقاله را
فراموش کنید و تنها با ضرب فاصله‌ی بیننده (در مقیاس سانتیمتر یا اینچ) در
عدد 0.84 می‌توانید به قطر پیشنهادی تلویزیون یا صفحه پروژکتور خود برسید.
برای نمونه اغلب افراد در فاصله‌ی سه متری از تلویزیون می‌نشینند، پس با
توجه به پیشنهاد THX، صفحه نمایش حدوداً 90 اینچ برای چنین افرادی مناسب
خواهد بود. این یعنی صفحه نمایش 55 اینچی که پیش روی شماست با توجه به این
استاندارد «خیلی بزرگ» نیست. البته باید توجه داشته باشیم که همه
نمی‌توانند با توجه به فضای موجود در اتاق یا بودجه‌شان چنین تلویزیونی
تهیه کنند. پس به همین خاطر پیشنهاد دوم برای این دسته از افراد حداقل
تلویزیونی با صفحه نمایش 60 اینچ خواهد بود. پس این موضوع که صفحه نمایش
بزرگ تر از 32 یا مثلا 42 اینچ باعث آسیب چشم در هنگام مشاهده تلویزیون
می‌شود کاملا اشتباه است!
این در حالی است که با توجه به پیشنهاد دیگری از سوی SMPTE این زاویه
دید باید 30 درجه باشد؛ که قدری کوچک‌تر از پیشنهاد THX است. در این
پیشنهاد برای بدست آوردن عدد مناسب صفحه نمایش باید فاصله بیننده از
تلویزیون را در ضریب 0.625 ضرب کنیم؛ که برای مثال پیشین ما یک تلویزیون با
صفحه نمایش 68 اینچ مناسب خواهد بود که چون این اندازه موجود نیست باید به
یکی از مدل‌های 65 یا 70 اینچ رجوع نمود.
سی‌نت نیز پیشنهاد می‌کند که این فاصله 1.5 برابر نزدیک‌تر باشد و
می‌توان با ضرب فاصله موجود در عدد 0.667 به ابعاد مناسب دست پیدا کرد. با
این روش، تلویزیون‌های نسبتاً بزرگ‌تری را باید به نسبت استاندارد پیشین
تهیه نماییم. در حالی که این اعداد و ارقام راهنمای خوبی هستند، اما تصور
میکنم همه این موارد را باید در حد پیشنهاد نزد خود نگاه داریم و نمی‌توان
از آن‌ها قوانین سفت و سختی بدست آورد. در واقع سرگرم شدن یا همان «گم
شدن» در اعداد و ارقام ما را از واقعیت پیچیده دور می‌کند. هر چند عوامل
موثر دیگری نیز در این بین وجود دارند.
فراتر از «قوانین»
زمانی که صحبت از حداکثر اندازه صفحه نمایش می‌شود؛ دو عامل پیش
می‌آیند: وضوح نمایش و استیلای تلویزیون در محیط اتاق (همان بزرگی به نسبت
محیط). اغلب تلویزیون‌های موجود در بازار دارای کیفیت فول اچ‌دی (1080
پیکسل) هستند؛ که یعنی صفحه نمایش آن‌ها مملو از پیکسل است و حتی در
بزرگ‌ترین صفحات تخت تلویزیون امروزی با نشستن در فاصله‌ی 3 متری نیز خبری
از پیکسل‌ها نیست! اگر کیفیت تلویزیون یا پروژکتور شما خوب نیست، احتمال
دارد که سایر موارد جزئی نظیر نویز یا لرزش و محو شدگی را در تصویر مشاهده
نمایید، اما با این حال باز هم پیکسلی نخواهید دید. اگر به چنین
تلویزیون‌هایی نزدیک‌تر شوید، پیکسل‌ها کم کم نمودار خواهند شد؛ البته این
در حالی است که خیلی به آن نزدیک شده باشید.
پاسخ خلاصه‌تر
البته اگر کیفیت تصویر در حال پخش بالا نباشد و فاصله شما نیز از
تلویزیون کم باشد تصویری که در تلویزیون مشاهده خواهید کرد چنگی به دل
نخواهد زد. مثلا اگر در یک تلویزیون 90 اینچ از فاصله دو متری به تماشای
برنامه 90 بنشینید، حتما پیکسل‌های بزرگ را مشاهده خواهید کرد اما اگر به
تماشای یک فیلم Full HD از طریق بلو-ری اقدام کنید جریان فرق خواهد کرد.
عامل دیگر اینکه میزان استیلا (بزرگی) تلویزیون در اتاق موضوعی کاملاً
شخصی و سلیقه‌ای است. و اینکه یک تلویزیون تا چه حد باید بزرگ باشد تا به
عنوان مرکز توجه اتاق مطرح گردد. اگر شک دارید به شما پیشنهاد می‌کنیم یک
مقوا را برداشته و به اندازه‌ی تلویزیونی که در ذهن دارید قیچی کنید، حال
ببینید که ابعاد این تلویزیون در اتاق چگونه خواهد بود. زمانی که این
تلویزیون نمادین را در پیش دارید می‌توانید وضعیت آن را در اتاق در کنار
سایر اجزای موجود بسنجید و ببینید آیا اندازه‌ی مناسب آن کاملاً به ابعاد
اتاق، فضای پیرامونی، دکوراسیون و سایر عوامل هماهنگی دارد یا خیر.
فراتر از فراتر: دیگر چه مواردی ممکن است؟
بیایید صادق باشیم؛ هیچ قصد نداریم از نسخه‌هایی که THX و SMPTE برای ما
می‌پیچند و خیلی تلویزیون‌محور هستند استفاده نماییم. به گمانم این اعداد و
ارقام تا حد زیادی امکانات دنیای مدرن را برای آن‌هایی که به فراتر از این
می‌اندیشند نادیده می‌گیرد. شخصاً در فاصله‌ی 3 متری از یک صفحه پروژکتور
102 اینچ می‌نشینم که دارای نسبت نمایش 2.35:1 است و با استفاده از یک
پروژکتور 1080 پیکسل که کل صفحه‌ی پیش رو را پر می‌کند ایجاد شده است. این
یعنی من هیچ یک از این استانداردها را رعایت نکرده‌ام!
در واقع تماشای تلویزیون در این حد و اندازه زود آدمی را به خود عادت
می‌دهد. این جمله را به طور قطع می‌گویم چرا که افراد زود به صفحات نمایش
بزرگتر خو می‌گیرند. حقیقت آن است که چشم با مشاهده‌ی تصویر بزرگتر احساس
راحتی می‌کند و هر چه سطح بیشتری از زاویه‌ی دید پیش روی شما دارای
نورانیت یکنواختی باشد به مراتب بهتر است.
از طرف دیگر، تماشای تلویزیونی با صفحه نمایش کوچک در اتاقی تاریک بیشتر
چشم شما را خسته می‌کند چرا که مردمک چشم بزرگتر است و به دلیل تاریکی
اتاق، درخشندگی تصویر چشم شمار را خسته می‌کند. به همین خاطر بسیاری از
افراد شکوه می‌کنند در هنگام تماشای تلویزیون در اتاق تاریک سردرد
می‌گیرند. یکی از دلایل این موضوع شاید نور شدیدی است که از صفحه تلویزیونی
که فضای کوچکی از زاویه‌ی دیدی پیش روی شما را پرکرده به چشم می‌آید. درست
همانند زمانی که شخصی نور فلاش کوچکی را در تاریکی شب برای ساعت‌ها را در
چشمان شما می‌اندازد؛ در حالی که تلویزیون همانند یک پروژکتور با درخشندگی
معادل 25 درجه است.
خوشبختانه می‌توان با استفاده از نورهای مورب، اتاق را روشن کرده و
می‌توان تاثیر نور زمینه‌ی تلویزیون‌های LCD را کاهش داد و در نتیجه خستگی
چشم را کم کرد. جالب اینکه تاثیر نور مناسب محیط می‌تواند از صفحات بزرگتر
تلویزیون مفیدتر باشد. اما نکته اینجاست که بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند
در تاریکی به تماشای تلویزیون بنشینند و به قول معروف محیط را سینمایی
کنند!
جمع‌بندی
البته تصمیم نهایی با شماست و ما در اینجا تنها موارد موجود پیش روی را
ارائه کرده‌ایم. شخصاً صفحات نمایش بزرگتر را ترجیح می‌دهم و به نظرم یک
تلویزیون 42 اینچ برای بسیاری از خانه‌ها کوچک است و تفاوت چندانی با
تلویزیون‌های CRT 36 اینچ گذشته ندارد. در واقع اگر قرار باشد تلویزیونی
تهیه کنم، ترجیح می‌دهم حداقل از مدل‌های 50 اینچی شروع کنم که زیر 1000
دلار قیمت دارد و به هیچ وجه به دنبال موارد کوچک‌تر نمی‌روم.