تلویزیون اینترنتی

نوشين هژبرنژاد- دنياي کامپيوتر و ارتباطات
تلویزیون اینترنتی سیستمی جدید برای دریافت کانال­های تلویزیونی و سایت­های گوناگون از طریق شبکه اینترنت است. با این تکنولوژی نحوه استفاده از برنامه­های تلویزیون تا حد زیادی متحول می­شود. این سیستم به نامIPTVا (Internet Protocol Television) پروتکل تلویزیون اینترنتی معروف است و تنها از طریق تلویزیون­های دیجیتال دریافت می­شود. در این سیستم به جای ارسال سیگنال­های رادیویی و ماهواره­ای در فرمت تلویزیون­های کابلی، سیگنال­های مربوطه روی شبکه اینترنت پهن باند ارسال می‌شود.

IPTV یا تلویزیون اینترنتی همانند تلویزیون­های معمولی است با این تفاوت که به شبکه جهانی اینترنت نیز متصل می­شود. کاربران می­توانند صفحات Internet TV را از طریق صفحات تلویزیون یا صفحات مونیتور کامپیوتر و یا روی صفحات نمایشگر تلفن همراه یا iPod دریافت کنند. چگونگی عملکرد تلویزیون‌های اینترنتی مانند روش­های معمول ارسال سیگنال روی آنتن و یا کابل است تنها تفاوت آن در ارسال این سیگنال­ها در قالب اطلاعات روی شبکه اینترنت به عنوان داده می­باشد. به عبارتی تمامی برنامه‌های تهیه شده برای تلویزیون در شبکه اینترنت قرار می­گیرد و قابل دستیابی از طریق کاربر است.

کاربران با استفاده از این تکنولوژی نه تنها می­توانند مطابق میل خود برنامه­ای را انتخاب کنند بلکه با تعیین زمان مناسب، بیشترین استفاده را از آن ببرند. بدیهی است که پخش هر یک از برنامه­های تلویزیونی جدول زمانی مشخصی دارد البته در زمان­بندی پخش برنامه­ها جنبه­ها و شرایط گوناگونی لحاظ می­شود مثلاً برای گروه­های سنی متفاوت، زمان پخش برنامه­ها متفاوت است و به همین منوال برنامه‌های خبری، علمی، فرهنگی، خانوادگی، مستند و ... مستلزم برنامه زمان­­بندی مناسب است ولی همه افراد نمی­توانند از برنامه­های دلخواه خود استفاده کنند. تلویزیون اینترنتی کاربران را از محدوده زمانی مشخص می­رهاند افراد می­توانند با اطمینان از اینکه برنامه مورد علاقه­شان را از دست نمی­دهند از طریق تلویزیون خود به شبکه اینترنت وصل شده و برنامه مورد نظر خود را انتخاب کرده و آن را مشاهده کنند حتی می­توانند قسمت­هایی از آن را چندین بار ببینند و یا از دیدن بخش­هایی از آن صرفنظر کنند.

کاربرد تلویزیون­های اینترنتی به دو صورت است: ابتدا روش معمول یا اصطلاحاً سنتی استفاده از تلویزیون که همان پخش زنده یا مستقیم برنامه­ها از شبکه­های گوناگون می­باشد و روش دیگر اتصال به شبکه اینترنت و جست­وجوی موارد خاص و سپس دانلود برنامه برای دیدن روی صفحه نمایشگر تلویزیون. به عنوان مثال کاربری می­خواهد برنامه­ای خاص را از برنامه­های تلویزیون رسمی آرژانتین ببیند ابتدا به اینترنت وصل شده و سپس کشور آرژانتین را جست­وجو می­کند و کانال­های مربرطه را چک کرده و گزینه مورد نظر خود را می­یابد و در نهایت از طریق تلویزیون خود برنامه مورد نظر را می­بیند. هدف از طراحی این سیستم ایجاد محیطی مناسب برای پاسخ به درخواست­های کاربر اعم از دریافت تصویر، فیلم و متن است.

با این سیستم تمامی اطلاعات و اخباری که از طریق شبکه اینترنت دریافت می­شود از طریق شبکه تلویزیون قابل دستیابی است. این شیوه جدید تحولی در مراکز آموزشی و دانشگاهی نیز ایجاد خواهد کرد. کاربرانی که سرویس­های آموزش از راه دور دریافت می­کنند از طریق تلویزیون خود می­توانند مطالب ارائه شده را در زمان­های مقتضی دریافت کنند. وب­سایت­هایی مانند wwiTV نمونه­ای از وب­سایت­هایی است که لیستی از شبکه­های قابل پخش در تلویزیون ارائه می­دهد و کاربر با جست­وجو در این گونه وب­سایت­ها که یقیناً بر تعداد آنها افزوده خواهد شد، می­تواند فیلم یا برنامه­های مورد نظر خود را در تلویزیون ببیند.

با گسترش این فناوری، تلویزیون­های اینترنتی به زودی جایگزین DVDهای موجود خواهند شد. از طرفی نگرانی تولیدکنندگان فیلم­های سینمایی از جهت تکثیر و پخش زود هنگام و غیر قانونی فیلم­هایشان برطرف می­گردد. هر روزه با پدید آمدن تکنولوژی­های جدید، دسترسی به اطلاعات و اخبار آسان­تر می‌شود و سرگرمی­ها و گذران اوقات فراغت معنایی دیگر می­یابد. دریافت اطلاعات و اخباری که تاکنون از طریق کامپیوتر میسر بود، با استفاده از این سیستم به راحتی از تلویزیون قابل دریافت است. تلویزیون‌های اینترنتی در شیوه بازی­های کامپیوتری نیز تأثیر خواهند گذاشت با اتصال به اینترنت کاربران می­توانند بازی­های گوناگونی را جست­وجو کرده و به صورت منفرد یا چندتایی با یکدیگر رقابت کنند.

با این سرویس ارتباط با مراکزی که خدمات ویژه­ای ارائه می­دهند آسان­تر می­گردد. مراکزی مانند: اورژانس، بیمارستان، مراکز پرستاری، آتش نشانی، پلیس، بانک و یا حتی خرید وسایل و ابزاری که تبلیغات آن در شبکه موجود است از طریق تلویزیون امکان­پذیر می­شود. پیش­بینی می­شود این سیستم تا اواخر قرن 21 در سراسر دنیا فراگیر شود به عنوان نمونه این سیستم با نام BBC iPlayer در کشور انگلستان و با نام Hulu در محدوده کشور امریکا مورد استفاده کاربران متقاضی قرار گرفته است.

در حال حاضر کشورهای آسیایی مانند مالزی، سریلانکا، پاکستان، چین و قزاقستان و به ویژه هندوستان استقبال فراوانی از آن کرده­اند. کشور روسیه نیز در به­کارگیری این سیستم برنامه­های قابل توجهی ارائه داده است. کشورهای اروپایی استانداردHbbTVا (Hybrid Broadcast Broadband TV) را طرح کرده­اند که اتحادیه­ای متشکل از شرکت­های مرتبط با این صنعت مانند Astra Ses، Humax، فیلیپس و شرکت نرم­افزاری ANT می‌باشد که دستورالعمل­ها و استاندارهایی در جهت استفاده از پهنای باند به کار رفته در تلویزیون­های دیجیتالی اینترنتی تدوین می­کند.

در این سیستم از نرم­افزارهای گوناگونی به منظور سهولت کار و دسترسی آسان­تر به اطلاعات استفاده می­شود. برای بارگذاری یا دانلود داده­هایی مانند فیلم­ها یا برنامه­های گوناگون، از نرم­افزارهایی مانند Flash Player Adobe استفاده می­شود. برای جلوگیری از کپی­های غیر مجاز، از نرم­افزارهایی مانندSky Player ساخت شرکت مایکروسافت استفاده می­گردد. همچنین از ساختاری مانند کنسول­های بازی Xbox 360 ،Wii و PlayStation 3 استفاده گردیده است.

تلویزیون­های اینترنتی دارای سیستم عامل مخصوص به خود هستند که مانند Windows Media Player درwindows 7 است. تلویزیون­های اینترنتی مانند تلفن­های همراه، سیستم عاملي دارند که مانند دیگر سیستم­های عامل از لحاظ نحوه انجام عملیات گوناگون دارای ویژگی­های منحصربه­فردیست و در عین حال شباهت­هایی نیز با دیگر سیستم­های عامل دارد. سیستم­های عامل تلفن­های همراه مانند آیفون و آی پاد لمسی، نوکیا N96، سونی اریکسون C905 شباهت و سازگاری زیادی با سیستم عامل تلویزیون­های اینترنتی دارد.

اولین نکته در استفاده از تلویزیون اینترنتی پهنای باند است. در واقع اینترنت مانند بزرگراه و اطلاعات به مانند اتومبیل­های درون آنست. اگر یک اتومبیل در این بزرگراه باشد سرعت آن بسیار بالا خواهد بود و بدیهی است که با افزایش تعداد اتومبیل­ها و ترافیک ایجاد شده سرعت کاهش می­یابد. در اینترنت هم چنین اتفاقی می­افتد اگر تنها یک نفر از طریق تلویزیون اینترنتی فیلم یا برنامه­ای را دانلود کند در مدت زمان کوتاهی این کار انجام می­شود ولی اگر چندین نفر هم­زمان تصمیم به دانلود یک فیلم بگیرند، یقیناً این کار با سرعت بسیار کمی انجام می­شود.

در این مقایسه اگر پهنای باند را تعداد خطوط بزرگراه فرض کنیم، کم بودن پهنای باند باعث ترافیک و سرعت پایین انتقال داده­ها می­گردد و پهنای باند وسیع موجب به حداقل رسیدن ترافیک و همچنین سرعت زیاد در انتقال داده­های درخواستی می­شود. نکته دوم در استفاده از تلویزیون اینترنتی، جست­وجو و دریافت مجموعه­ای از داده­های صوتی و تصویری است. با این سیستم کاربر قادر است تا برنامه­هایی را تماشا کند که به صورت زنده پخش می­شود یا برنامه­هایی که در سرور موجود است و برای دیدن آنها نیاز به ذخیره در حافظه نمی­باشد.

برای دسترسی به برنامه­های گوناگون اعم از صوتی و تصویری مراحلی وجود دارد:
- داده­های ویدیویی مورد نظر کاربر در سرور موجود باشد.
-هنگامی که کاربر، ویدیویی خاص را درخواست می­کند می­بایست در قسمت دستورات، گزینه Play یا Watchرا کلیک کند این درخواست به سرور فرستاده می­شود و با پیغام تأیید، ویدیو درخواستی قابل دیدن است.
- کاربر از جانب سرور پیغامی مبنی بر درست بودن داده­های ارسالی دریافت می­کند. یک برنامه پخش ویدیویی مانند Windows Media Player سیگنال­های ارسالی از سرور را نمایش می­دهد.

هزینه استفاده از برنامه­های تلویزیون اینترنتی به سه بخش تقسیم می­شود:
- استفاده از سایت­های مجانی که مشاهده آنها برای کاربر هزینه­ای ندارد. این سایت­ها از طریق پخش آگهی­های تبلیغاتی کسب درآمد می­کنند این تبلیغات در ابتدا یا بین برنامه پخش می­شود طول مدت زمان پخش آنها ماکزیم 30 ثانیه است.
- کاربر می­تواند با پرداخت حق اشتراک به سایتی خاص دسترسی داشته باشد. در بعضی کشورها برای مشاهده بعضی کانال­های تلویزیون کابلی می­بایست مبلغی به صورت ماهانه پرداخت شود در تلویزیون اینترنتی هم سایت­هایی وجود دارد که کاربر برای مشاهده محتوای آنها می­بایست مبلغی پرداخت کند. تاکنون مبالغ گوناگونی برای حق اشتراک ماهانه ذکر شده که بین 20 تا 120 دلار متغیر بوده است.
- کاربر می­بایست برای هر بار مشاهده بعضی برنامه­ها مبلغی پرداخت کند. به عنوان نمونه برای مشاهده فیلم یا پادکست، معمولاً مبلغی بین 3 تا 7 دلار توسط کاربر پرداخت می­شود.

امروزه با وجود استفاده همه جانبه از اینترنت در شرایط گوناگون و توسط همه افراد، پیش­بینی می­شود که سیستم تلویزیون­های اینترنتی روزبه­روز فراگیرتر شود. لازم به ذکر است که برای استفاده از هر گونه فناوری جدید می­بایست ابتدا زیرساخت­های مناسبی فراهم شود تا کاربرد بهینه آن بیشتر نمایان گردد و تأثیر مطلوب آن در کوتاه مدت ظاهر شود. در غیر این صورت استفاده از تکنولوژی­های نوین نه تنها سود قابل قبولی نخواهد داشت بلکه باعث می­شود تا برای استفاده از آن بهای سنگین­تری پرداخت شود. از طرفی با یکپارچگی روز افزون دنیا، استفاده و کاربرد تکنولوژی­های نوین اجتناب­ناپذیر است از این رو وظیفه اصلی معطوف به دولتمردان می­شود تا در این وادی عقب نمانند و کشور خود را با علم و تکنولوژی روز همگام کنند.در بحث تلویزیون­های اینترنتی، وجود اینترنت پرسرعت از شرایط اولیه استفاده از آن است در غیر این صورت تنها موجب اتلاف وقت و هزینه خواهد شد.