اختصاصی امروز سافت‌گذر: مقایسه دوربین های DSLR و Mirrorless

 به گزارش سافت‌گذر ؛ اگرچه مدت‌هاست که استفاده از دوربین‌های عکاسی حرفه‌ای در بین کاربران عادی به علت پیدایش و پیشرفت فوق‌العاده دوربین‌های گوشی‌های همراه، رواج کم‌تری دارد، اما چه عکاس‌های حرفه‌ای و چه کاربران عادی که کیفیت بالای عکس و فیلم برایشان مهم است، هنوز هم ترجیح می‌دهند در کنار گوشی همراه خود، یک دوربین درجه یک هم داشته باشند.

چنانچه بخواهید به جای استفاده از دوربین‌های «اشاره کن و عکس بگیر» یا گوشی هوشمند، به دوربین‌های با قابلیت تعویض لنز روی بیاورید، دو گزینه پیش‌رو دارید: دی‌اس‌ال‌آر (آینه‌دار) یا دوربین‌های به‌اصطلاح بی‌آینه. این دو نمونه اساساً کارکردشان یکی است، اما هرکدام مزایا و معایبی دارند.

قریب 100 سال از حضور «دوربین‌های انعکاسی تک‌لنز» (اس‌ال‌آر) می‌گذرد. دوربین‌های انعکاسی تک‌لنز از نوع دیجیتال (دی‌اس‌ال‌آر) به‌مانند پیشینیان‌شان که از فیلم عکاسی استفاده می‌کردند، از یک آینه به منظور انداختن نور دریافت شده از لنز روی نمایاب بهره می‌برند با این کار دقیقاً همان چیزی را می‌بینید که دوربین می‌بیند. به هنگام آماده شدن برای عکس‌برداری، این آینه با بالا رفتن از سر راه کنار رفته، شاتر جلوی حسگر تصویر باز شده و حسگر، تصویر را می‌گیرد.

حال به سراغ دوربین‌های بی‌آینه برویم که همان‌طورکه از اسم‌شان برمی‌آید، به آینه احتیاجی ندارند. درعوض، نور از لنز گذشته و مستقیماً روی حسگر تصویر می‌افتد (چیزی مشابه دوربین‌های اشاره کن و عکس بگیر). برای این‌که پیش از اقدام به گرفتن عکس و فشردن دکمه شاتر بتوانید منظره موردنظر را ببینید، به صفحه پشت دوربین یا نمایاب در صفحه‌های الکترونیکی خیره می‌شوید.

حال بگویید کدام بهتر است؟ بدین منظور به نقاط مثبت و منفی هر موردپرداخته و با کنار هم قرار دادن آن‌ها سعی می‌کنیم به یک نتیجه‌گیری معقول برسیم.

اندازه و وزن

بدنه دوربین‌های دی‌اس‌ال‌آر در مقایسه با بی‌آینه بزرگ‌تر است، دلیل این امر نیز واضح است: چون می‌بایست دوربین و شاتر را در خود بگنجانند. بدنه دوربین دی3300 نیکون، پیشنهاد برتر ما به تازه‌کاران با قیمت 550 دلار، نسبتاً حجیم و دارای عمق 3 اینچی است. این بدنه به همراه لنز معمولی 55-18 میلی‌متری در حدود 800 گرم وزن دارد. مدل‌های متوسط با بزرگ شدن بدنه، سنگین‌تر می‌شوند، ازاین‌رو در دوربین 70دی کانن با قیمت 1600 دلار و لنز 135-18 میلی‌متری شاهد وزن زیاد یک کیلو و دویست گرمی هستیم.

در دوربین‌های بی‌آینه به‌دلیل وجود مکانیسم «بی‌آینه‌گی»، بدنه نسبت به دی‌اس‌ال‌آرها کوچک‌تر بوده و ساختار ساده‌تر است. ان ایکس 3000 سامسونگ (دارای عملکرد قابل مقایسه با دی3300 نیکون و از پیشنهادات برتر ما) 1.6 اینچ ضخامت داشته و با لنز معمولی 55-18 زیر 500 گرم وزن دارد. اندازه برخی مدل‌های بی‌آینه مانند خانواده «نیکون وان» در اندازه دوربین‌های بزرگ اشاره کن و عکس بگیر است. غالب دوربین‌های بی‌آینه هنوز از سازوکار شاتر مکانیکی استفاده می‌کنند. در شاترهای مکانیکی به نسبت شاترهای الکتریکی، سرعت به‌دلیل استفاده از شاتر فیزیکی که نور را کنترل می‌کند، بیش‌تر است.

به گزارش سافت‌گذر ؛ طراحی کوچک و سبک‌تر دوربین‌های بی‌آینه بدین معناست که وزن کم‌تری را همراه خود می‌کشید و در کیف دوربین فضای بیش‌تری برای قرار دادن ابزارهای دیگر دارید. این فضای بیش‌تر زمانی اهمیت می‌یابد که می‌خواهید از لنزها و ابزارهای کمکی زیادتری در عکس‌برداری حرفه‌ای خود کمک بگیرید.

برنده این قسمت: دوربین‌های بی‌آینه

قابلیت فوکوس اتوماتیک

در دوربین‌های «آینه‌دار» زمانی‌که از طریق نمایاب نگاه می‌کنید، آینه موجود در دستگاه از سازوکار ویژه خود استفاده کرده و نور را به سمت حسگر جداگانه فوکوس هدایت می‌نماید. این حسگر از روندی موسوم به «کشف فاز» بهره می‌جوید. حسگر مذکور با همگرایی دو شعاع نوری، درچشم‌به‌هم‌زدنی لنز را به حالت فوکوس درمی‌آورد.

بااین‌حال، دوربین‌های بی‌آینه دارای تکنیکی کند‌تر به نام «کشف کنتراست» هستند. در این تکنیک، حسگر تصویر به دنبال لبه‌ای با کنتراست و میزان شفافیت بالا (شارپنس) از شی موردنظر می‌گردد و لنز را به‌دفعات جابه‌جا کرده تا آن لبه به بیش‌ترین میزان شفافیت برسد. تقریباً همه دوربین‌های آینه‌دار نیز در حالت فیلم‌برداری یا عکس‌برداری، آینه را بالا برده و از «کشف کنتراست» استفاده می‌کنند. عیب این تکنیک این است که در نور کم و برای اشیا درحال‌حرکت بسیار کند عمل می‌کند.

با این همه، در دوربین‌های بی‌آینه جدید، مانند ان ایکس 300 سامسونگ و ای6000 سونی، مکانیسم «کشف فاز» در سیستم حسگرهای تصویر گنجانده شده، ازاین‌رو می‌توانند از هر دو روش بهره بگیرند (به این روش ترکیبی «ای‌اف» می‌گویند). با این کار سرعت فوکوس این دوربین‌ها به‌سرعت دی‌اس‌ال‌آرها می‌رسد. درست است که در حال حاضر دوربین‌های باآینه دی‌اس‌ال‌آر سرعت بیش‌تری دارند، اما بی‌آینه‌ها نیز دارند با تمام تلاش، خود را نزدیک می‌کنند به طوری‌که اختلاف بین آن‌ها به کم‌ترین حد خود رسید است.

برنده این قسمت: (با اختلاف اندکی) دی‌اس‌ال‌آر

پیش‌نمایش تصویر

جنبه مثبت نمایاب دوربین‌های دی‌اس‌ال‌آر این است که تصویر را می‌توان بی‌واسطه و همان‌طورکه حسگر می‌بیند، دید. از طرفی، جنبه منفی دوربین‌های بی‌آینه این است که مجبورند پیش از این‌که تصویر روی ال‌سی‌دی به نمایش درآید، یک پیش‌نمایش از آن تهیه کنند. این پیش‌نمایش غالباً ناواضح و پرتکان از آب درمی‌آید؛ به‌ویژه روی یک ال‌سی‌دی ارزان و زیر تابش مستقیم آفتاب. این پیش‌نمایش در نور کم نیز دانه‌دانه می‌شود.

برخی مدل‌های بی‌آینه از روش آینه‌دارها تقلید کرده و یک ال‌سی‌دی یا اوال‌ای‌دی کوچک (موسوم به نمایاب الکترونیکی ای‌وی‌اف) به دستگاه اضافه کرده‌اند. این مدل‌های گران‌قیمت‌تر (مانند ایکس-ای2 فوجی‌فیلم یا اوام-دی ای-ام10 الیمپوس) تجربه‌ای مشابه آینه‌دارها ارائه می‌کنند و نمایاب‌شان در محیط‌های بسته و تاریک بهتر عمل می‌کند. با این تفاسیر هنوز مشکل پیش‌نمایش دوربین‌های بی‌آینه پابرجاست: تصاویر آشفته و دانه‌دانه که در نور کم به زحمت دیده می‌شوند. بااین‌وجود، نمایاب الکترونیکی مزایایی نیز دارد. پیش‌نمایش ارائه‌شده طبق این روش دقیقاً با عکس گرفته‌شده از لحاظ مثلاً رنگ یکی است، چراکه نمایاب الکترونیکی داده‌ها را مستقیماً از حسگر دریافت می‌کند.

از طرفی دوربین‌های دی‌اس‌ال‌آر در حالت «تصویر زنده» از بی‌آینه‌ها تقلید می‌کنند؛ یعنی آینه را بالا آورده تا حسگر مستقیماً در معرض نور قرار گیرد و پیش‌نمایشی از صحنه موردنظر روی نمایشگر دوربین ظاهر شود.

برنده این قسمت: دی‌اس‌ال‌آر

پایدارساز تصویر (لرزه‌گیر)

در تمامی دوربین‌های امروزی با قابلیت تعویض لنز، ویژگی پایدارسازی تصویر گنجانده شده است. در این حالت دوربین با گرفتن لرزش دست، محوشدگی تصویر را (در سرعت پایین شاتر) کاهش می‌دهد. غالب این دوربین‌ها، به‌ویژه دی‌اس‌ال‌آرها، این کار را با تغییر مکان لنز در جهت یا جهات مخالف حرکت دوربین انجام می‌دهند. در نمونه‌های دیگر، حسگر تصویر تغییر مکان می‌دهد؛ با این روش هر لنزی (حتی مدل‌های بسیار قدیمی که روی دوربین‌های جدید سوار می‌شوند) می‌تواند دارای قابلیت لرزه‌گیری شود.

به گزارش سافت‌گذر ؛ جالب است که در برخی دوربین‌های بی‌آینه هر دو روش ادغام شده و هم لنز و هم حسگر جابه‌جا می‌شوند. این حرکت دوگانه نسبت به هرکدام از روش‌ها کارآیی بیش‌تری دارد. تفاوت در مدل‌های جدید بی‌آینه و آینه‌دار بسیار ناچیز و قابل چشم‌پوشی است.

برنده این قسمت: هر دو

کیفیت تصویر

کیفیت تصویر مدل‌های پیشین دوربین‌های بی‌آینه به نسبت آینه‌دارها پایین‌تر بود. این نیز به‌دلیل حسگر کوچکی بود که نور را کم‌تر دریافت می‌کرد و ازاین‌رو تصاویر حاصله دانه‌دانه و آشفته بودند. اما از آن سال‌ها زمان زیادی گذشته و سازندگان دوربین‌های بی‌آینه به روش‌هایی دست یافته‌اند که با استفاده از حسگرهای تصویر بهتر (و غالباً بزرگ‌تر)، و پردازنده‌های قوی‌تر، این آشفتگی و بی‌کیفیتی کاهش یافته است. کار به جایی رسیده که در حال حاضر تفاوتی محسوسی بین کیفیت تصویر این دو نوع دوربین در مدل‌های جهت مصرف‌کننده وجود ندارد.

مدل‌های پیشرفته و گران‌تر دی‌اس‌ال‌آر از حسگر بسیار بزرگی موسوم به «قاب کامل» استفاده می‌کنند که در سطوح بالا نسبت به بی‌آینه‌ها، به آن‌ها برتری داده ولی این نیز دستخوش تغییر شده است. سری آلفا ای7 سونی حسگر قاب کامل را به دنیای بی‌آینه‌ها آورده و مدل‌های دیگر نیز به زودی روانه بازار می‌شود. درست است که به نسبت دوربین‌های دی‌اس‌ال‌آر، دوربین‌های بی‌آینه کم‌تری با قابلیت قاب کامل وجود دارد، ولی در محدوده قدرت خرید مصرف‌کنندگان، اختلاف کیفیتی وجود ندارد.

برنده این قسمت: باز هم مساوی

فیلم‌برداری

هر دو نوع از پس فیلم‌برداری برمی آیند، اما به دو دلیل دوربین‌های بی‌آینه بهترند: کیفیت ویدئو و فوکوس. دوربین‌های آینه‌دار به هنگام فیلم‌برداری، آینه نمایاب را بالا برده و مجبور به استفاده از روش فوکوس «کشف کنتراست» می‌شوند که همان‌طورکه بالاتر گفتیم یعنی فوکوس کندتر و ویدئو شفاف-محو-شفاف (همه ما با این حالت آشناییم که زمانی‌که سوژه متحرک است دوربین مجبور به فوکوس مجدد می‌شود و این حالت پدید می‌آید). البته دوربین 70دی کانن مجهز به «کشف فاز» یکی از استثناهای قابل‌ملاحظه است. بااین‌وجود، حسگر فوکوس دوربین‌های بی‌آینه روی تراشه تصویربرداری تعبیه‌شده و غالباً از هر دو روش فوکوس کنتراست و فازی بهره می‌برد که کار را سریع‌تر کرده است.

بسیاری از دوربین‌های دی‌اس‌ال‌آر دارای محدودیت زمان فیلم‌برداری هستند و تنها کلیپ های 10 دقیقه‌ای می‌گیرند. به عنوان نمونه دی3300 نیکون را درنظر بگیرید که بسته به کیفیت تنظیم شده، تنها می‌تواند کلیپ ها 10 یا 20 دقیقه‌ای ضبط نماید. دلیل این است که یا حسگر داغ می‌شود و باید به آن فرصت خنک شدن داده شود و یا حافظه یک مقدار بیشینه برای اندازه فایل گرفته‌شده دارد که دستگاه مجبور می‌شود برای ساختن فایل جدید، فیلم‌برداری را متوقف کند.

بااین‌حال، دوربین‌های بی‌آینه از سامانه خنک‌کننده‌ای استفاده می‌کنند که از داغ‌شدگی جلوگیری می‌کند، ازاین‌رو می‌توانند به مدت بیشتری فیلم بگیرند. بااین‌وجود، در برخی مدل‌ها محدودیت اندازه فایل وجود دارد. به عنوان مثال، اوام-دی ای-ام10 الیمپوس تا 29 دقیقه قابلیت فیلم‌برداری دارد البته به شرطی که حجم فایل از 2 گیگ بالاتر نرود که برای مواردی که می‌خواهید ویدئو یا کلیپی کوتاه تهیه کنید ایرادی ندارد، اما مسئله زمانی است که درصدد فیلم‌برداری از یک نمایش تئاتر مدرسه یا سایر موارد مشابه برمی‌آیید.

به گزارش سافت‌گذر ؛ به‌مانند موارد سابق، استثناها زمای سربرمی‌آورند که به مدل‌های پیشرفته و گران‌قیمت می‌رسیم. به عنوان نمونه سازندگان دوربین‌های دی‌اس‌ال‌آر پول بیش‌تری در عملکرد ویدئویی مدل‌هایی نظیر 70دی و 5دی مارک III کانن سرمایه‌گذاری کرده‌اند. بااین‌حال، برای مشتریان عادی و بازار معمول دوربین، بی‌آینه‌ها از کیفیت بهتری برخوردارند.

برنده این قسمت: دوربین‌های بی‌آینه

بازپخش ویدئو و تصویر

هر دو نوع دوربین جهت نمایش دادن عکس تازه گرفته‌شده می‌توانند از ال‌سی‌دی خود دستگاه یا کابل اچ‌دی‌ام‌آی به تلوزیون استفاده کنند. باوجود کوچک بودن دوربین‌های بی‌آینه، آن‌ها بازهم از ال سی‌دی 3 اینچی که عموماً در دی‌اس‌ال‌آرها کاربرد دارد استفاده می‌کنند. بسیاری از دی‌اس‌ال‌آرها و بی‌آینه‌های امروزی از وای‌فای نیز پشتیبانی می‌کنند، با این شیوه دوربین با استفاده از نرم‌افزار مخصوص، به گوشی هوشمند متصل شده و تصاویر را می‌توان به وب‌سایت‌هایی هم‌چون فیس‌بوک فرستاد. برخی از این نرم‌افزارها این قابلیت را دارند که از دور دوربین را کنترل کنند و حتی با استفاده از اتصال وای‌فای ایجاد شده پیش‌نمایشی از تصویر ببینند.

برنده این قسمت: مساوی

ابزارهای جانبی و لنزها

چنانچه دوربینی با قابلیت تعویض لنز خریداری کرده‌اید، به دنیایی از لنزها، فلش‌ها و سایر ابزارآلات جانبی قدم گذاشته‌اید و باید در خرید این لوازم دقت نمایید. مثال می‌زنیم: نمی‌توانید از لنزهای «میکرو فورتردز/سه‌چهارم» دوربین‌های بی‌آینه روی بدنه دی‌اس‌ال‌آرها استفاده کرد، یا لنزهای سونی را روی نیکون (چه نوع بی‌آینه و چه آینه‌دار) به کار برد. ازاین‌رو، در هنگام انتخاب دوربین می‌باید به محدوده لنزی که روی آن کاربری دارد دقت کرد.

با انتخاب یک دوربین دی‌اس‌ال‌آر طیف وسیعی از لنزها از سازندگان مختلف روبه‌روی شماست؛ از لنزهای ارزان و برطرف‌کننده نیاز گرفته تا لنزهای حرفه‌ای با قیمت‌های نجومی. بااین‌حال در طرف دیگر قضیه، با خرید دوربین‌های بی‌آینه انتخاب‌های محدودی جلوی خود می‌بینید، ولی این شمار به‌تدریج رو به افزایش است.

سیستم‌های انحصاری دوربین‌های بی‌آینه سازندگانی چون سونی (سری ای)، پنتکس (سری کیو) و سامسونگ (سری ان ایکس) کم‌ترین شمار لنز را دارند، دلیل این امر نیز این است که این شرکت‌ها به تازگی مدل‌های بی‌آینه را معرفی و روانه بازار کرده‌اند. به عنوان نمونه، سامسونگ برای ان ایکس تنها حدود 12 لنز دارد، این در حالی است که در دوربین‌های آینه‌دار نیکون این عدد به چندصد می‌رسد. ازآن‌جاکه دوربین‌های بی‌آینه میکرو فورتردز مدت مدیدی است که در بازار حضور دارند و چندین کمپانی به ساخت آن‌ها مشغول هستند، وسیع‌ترین محدوده انتخابی را پیش‌روی شما قرار می‌دهند. الیمپوس و پاناسونیک دوربین‌ها را ساخته و لنزها توسط الیمپوس، پاناسونیک، سیگما، تمرون و سایرین تولید می‌شود.

عموماً می‌توان تطبیق‌دهنده‌هایی تهیه کرد که لنزهای اندازه دی‌اس‌ال‌آر را روی دوربین‌های بی‌آینه از همان کمپانی قابل استفاده کند. اما این کار معمولاً به تغییر فاصله کانونی و خصوصیات بزرگ‌نمایی و در برخی موارد غیرفعال شدن کارکردهایی نظیر فوکوس اتوماتیک منجر می‌شود.

برنده این قسمت: دی‌اس‌ال‌آر

جمع‌بندی

خوب، سرجمع به کدام یک رأی مثبت می‌دهید؟ بله، این کار به اولویت‌ها و خواسته‌های شما بستگی دارد. چنانچه اولویت‌های شما کیفیت و سرعت بالا باشد و به وزن یا اندازه دستگاه کاری نداشته باشید یک مدل دی‌اس‌ال‌آر انتخاب کنید که همگی کیفیت بالایی دارند (موردی که درخصوص بی‌آینه‌ها با بگیرنگیر مواجه است!). این دوربین‌ها نوعاً در محدوده قیمتی مناسبی برای تازه‌کاران قرار دارد و چنانچه جیب پرپولی داشته (1200 دلار و اندی) و می‌خواهید مدلی حرفه‌ای با نهایت کیفیت داشته باشید بازهم باید سراغ دی‌اس‌ال‌آرها رفت که در این زمینه نیز گوی سبقت را از بی‌آینه‌ها ربوده‌اند. دی‌اس‌ال‌آرها از لحاظ محدوده لنزهای قابل انتخاب هم جلوتر هستند.

بااین‌حال، اکثر دوربین‌های بی‌آینه این‌قدر گزینه انتخابی برای لنز دارند که از عهده اکثر محیط‌ها و شرایط عکس‌برداری بربیایند. از طرفی، سرعت فوکوس و کیفیت تصویربرداری‌شان نیز رو به بهبود است. ازاین‌رو، چنانچه می‌خواهید دوربین باکیفیتی را این‌طرف آن‌طرف ببرید و سنگینی آن‌را احساس نکنید، بی‌آینه‌ها گزینه مناسبی هستند.