«ساخت چین». این جمله یکی از کوتاه‌ترین جملاتی است
که این روزها هنگام خرید هر محصولی از زبان فروشنده آن مي‌شنویم.
چشم بادامی‌هایی که در کشوری با 9 میلیون و 596 هزار كيلو متر مربع مساحت و
جمعیتی بالغ بر یک میلیارد و 320 میلیون نفر این روزها نه تنها اقتصاد خود
را پویا نگاه داشته‌اند، بلکه به راحتی توانسته‌اند تمام بازارهای جهان را
فتح کرده و به عنوان یکی از اقتصادهای مدعی جهان شناخته شوند. از آغاز سال
۱۹۷۹ حزب کمونیست چین سیاست‌های اصلاحات و درهای باز را که تنگ شیائوپنگ
مطرح کرد، به اجرا گذاشت. پس از اجرای سیاست‌های اصلاحات و درهای باز،
توسعه اقتصاد ملی و اجتماعی چین به دستاورد‌های چشمگیری نائل آمد و چهره
کشور دستخوش تغییرات تکان‌دهنده شد. این دوران از لحاظ وضعیت بهترین زمان
پس از تاسیس جمهوری خلق چین و بهترین دوره برای مردم به لحاظ تامین منافع
آنان به شمار می‌رود. اقتصاد چین از اواخر قرن ۲۰ به تندی تغییر کرده و در
حال رشد است. بر اساس برابری قدرت خرید، چین دارای دومين اقتصاد بزرگ جهان و
یک بازیگر اصلی در اقتصاد جهانی است. چین در عرض ۲۰سال (۲۰۰۰- ۱۹۸۰)، راه
صد ساله را پیمود؛ به طوری که در این مدت، زندگی مردم چین ۲۲ بار بهتر شد.
درآمد سرانه روستايیان ۵۴ بار افزایش یافت و شمار اهالی کم درآمد از ۵۳
درصد به ۸ درصد کاهش یافت؛ اما با این حال همچنان گفته مي‌شود که دویست
میلیون نفر در این کشور زیر خط فقر زندگی مي‌کنند.
چین برای بسیاری از کشورهای عقب مانده الگوی مناسب و راه آن راهی نسبتا
هموار است. الگوی چین از آن جهت قابل بررسی است که به‌کار گرفتن آن موجب
نارضایتی صاحبان ثروت نمی‌شود. برعکس ثروتمندان همه کشورهای جهان از این
الگو با رضایت کامل استقبال می‌کنند و سرمایه خود را در چین به‌کار
می‌گیرند. نیروی کار بسیار ارزان و فرمان‌پذیر از یک سو و متخصص از سوی
دیگر در کنار فاکتورهای حمایتی واقعی دولت باعث شده تا به اين وسیله هر دو
طرف از این کار سود برند.
این روند تا آنجا ادامه داشت که امروزه بزرگ‌ترین و مطرح‌ترین برندهای جهان
در تمام بخش‌های تولیدی، از پوشاک گرفته تا تجهیزات الکترونیکی بخش
عمده‌ای از محصولات خود را در چین تولید و از آنجا به بازارهای کشورهای
مقصد صادر مي‌کنند. برخی معتقدند چین تا سال ۲۰۲۵ میلادی به حدی رشد مي‌کند
که مي‌تواند ۱۰ شهر در حد و اندازه‌های نیویورک احداث کند.
تصورات غلط بسیاری درباره محصولات ساخت چین در بازار وجود دارد و عموم بر
این باورند که این اجناس از استانداردهای پایین‌تری برخوردار بوده یا به
نوعی همگی آنها تقلبی هستند؛ ضمن آنکه برای تولید آنها از مواد اولیه ارزان
و نیروی کار غیرحرفه‌ای نیز استفاده مي‌شود؛ اما حقیقت چیز دیگری است و با
بازدید از کارخانه نوکیا در چین و امکانات تولیدی آن مي‌توان به اهمیت
آزمایش‌هاي دقیق محصولات در این کارخانه پی برده و دریافت که تمامي
گوشی‌های اصل نوکیا که در چین تولید مي‌شوند پس از طی چه مراحلی قادر به
تامین رضایت مصرف‌کنندگان خواهند بود. این فرآیندها و آزمایش‌هاي کنترل
کیفیت در تمامي9 کارخانه دیگر نوکیا در سراسر دنیا نیز بدون در نظر گرفتن
مکان آنها به صورت یکسان انجام مي‌گیرند.
نوكيا بزرگ‌ترین و پرمشترک ترین شرکت تولیدکننده تلفن همراه است که با
سرمایه‌گذاری در چین علاوه بر هدف قرار دادن بازار این کشور تولیدات خود را
در کشورهای آسیایی و خاورمیانه و بعضا در کل جهان توزیع مي‌کند؛ به طوری
که هم‌اکنون و بر اساس آمارهای ارائه شده روزانه بیش از 2/1 میلیارد نفر در
جهان به وسیله گوشی‌های نوکیا با یکدیگر ارتباط برقرار مي‌کنند.
آنچه که امروز آن را به نام نوکیا مي‌شناسیم در سال ۱۸۶۵ به عنوان یک
کارخانه تولیدکننده مغز چوب توسط Fredrik Idestam روی بانک‌های tammerkoski
بنیان نهاده شد و سپس در شهر tampere در جنوب غربی فنلاند رشد یافت.
کمپانی ای در شهرک نوکیا کنار رود nokianvirta که بهترین منبع تولید نیروی
آبی است، بازسازی شد و نامي را که امروزه به کار می‌رود از این رودخانه
گرفته‌است.
فعالیت‌های کارخانه فنلاندی در زمینه لاستیک در اوایل قرن بیستم تاسیس شد و
با به کارگیری نوکیا و شاخه‌اش شروع به کار کرد. شرکت نوکیا در سال ۱۹۶۷
افتتاح شد. کمپانی جدید بخش‌های مختلفی داشت در یک زمان به تولیدات لاستیک
دوچرخه و ماشین و کفش و کامپیوترهای شخصی و کابل‌های مخابراتی و تلویزیون،
ماشین‌های تولید برق، خازن‌ها، آلومینیوم و غیره فعالیت داشت.
ساختمان اصلی نوکیا در شهر اسپو یک در نزدیکی هلسینکی، پایتخت فنلاند قرار
دارد؛ اما مراکز تحقیقات نوکیا این روزها در سراسر جهان و در شهرهایی از
قبیل پکن، بوداپست، بوخوم، پالو آلتو، کالیفرنیا، کمبریج و ماساچوست قرار
دارند. کارخانه‌های بزرگ نوکیا نیز در سالو، فنلاند، پکن و دونگ‌گوآن، چین،
چنای هند؛ کوماروم مجارستان و منطقه روهر در آلمان قرار دارند.
تولید در سرزمین اژدها
پنجمین برند برتر جهان 25 سال پیش پا به چین گذاشت. کارخانه نوکیا در چین
که شامل ستاد مرکزی ساختمان سبز و بخش تولید در پارک صنعتی Xingwang است،
نمایانگر تعهدی است که نوکیا در زمینه محیط زیست داشته است.
پارک صنعتی Xingwang واقع در Yizhuang شهر پکن، نوکیا و تامین‌کنندگانش؛
یعنی کمپانی‌هایی مانند Sanyo Energy ، Ibiden Electronics ، Inpac
وFoxcomm Precision Components را در خود جای داده تا به عنوان یک
مجموعه‌ای مستحکم تحت استانداردهای دقیق زیست محیطی به انجام کلیه مراحل
تولید، توزیع، بازاریابی و فروش محصولات بپردازند.
کمپانی DHL نیز به عنوان ارائه دهنده خدمات لجیستیکی کل پارک را در این
زمینه تحت پوشش قرار مي‌دهد و این درحالی است كه مساحت این پارک که انحصارا
به تولید محصولات نوکیا مي‌پردازد بالغ بر 70 هکتار است که از این مساحت
40 هکتار انحصارا به کارخانه و ساختمان‌های اصلی نوکیا تعلق دارد.
مجموعه‌ای متشکل از خط تولید و کارخانه، استودیوی طراحی محصولات، مرکز تست
گوشی، مرکز تحقیقات و ساختمان سبز نوکیا.
ستاد مرکزی در فضایی به وسعت 70 هزار مترمربع و با بیش از 2 هزار پرسنل در
ساختمان سبز نوکیا مستقر شده‌اند. این ساختمان که بر مبنای استانداردهای
LEED (Leadership in Energy and (اEnvironmental Design ساخته شده است با
تجهیزات فوق‌العاده خود در مقایسه با ساختمان‌های تجاری مشابهش توانسته 37
درصد در مصرف آب و 20 درصد در مصرف انرژی صرفه جویی نماید.
کارخانه پکن، یکی از دو کارخانه نوکیا در چین است که از سال 1995 و با در
اختیار گرفتن 8 هزار نفر کارمند کار خود را آغاز کرد. جف مارکز، مدیر خط
تولید نوکیا در چین، وجه مشترک کارخانه‌های نوکیا در سراسر جهان را کیفیت
یکسان محصولات تولید شده ذکر مي‌کند و مي‌گوید: کارکنان نوکیا در سراسر
جهان پیش از تولید باید آموزش‌های لازم را دیده و گواهینامه دریافت کنند.
اینکه چرا نوکیا در چین دارای دو کارخانه است جوابی ساده دارد. جمعیت
میلیاردی چین که بر اساس آخرین آمارها نزدیک به 600 میلیون نفرش گوشی در
دستان خود دارند.
لوییز اینگرام، مدیر ارتباطات نوکیا در پکن در این باره مي‌گوید که 200
میلیون نفر از کاربران چینی، نوکیا در دست دارند و این درحالی است که این
شرکت تنها در سال گذشته میلادی در مجموع 6/72 میلیون دستگاه در چین فروخته
است. نوکیا در چین 98 مرکز تحقیقاتی، 99 مرکز تست و 200 مرکز تحقیق و توسعه
دارد. علاوه بر آن این شرکت با 20 مرکز دانشگاهی نیز همکاری نزدیک دارد.
هتل یا کارخانه!
تا به حال درباره گوگل و محیط رویایی اش عکس‌های بی‌شماری در محیط وب منتشر
شده است، اما این را بدانید که گوگل تنها شرکتی نیست که راحتی کارمندانش
بیش از هر چیز برای او اهمیت دارد. نوکیا نیز شاید از جمله شرکت‌هایی باشد
که سعی کرده است محیطی صمیمي را برای کارمندان خود فراهم کند. فضایی که در
کنار انجام فعالیت‌های حرفه‌ای انواع و اقسام فعالیت‌های تفریحی و ورزشی
نیز فراهم آورده است. از رستوران‌های چینی و بین‌المللی گرفته تا اتاق
ماساژ، سالن بدنسازی، اتاق بازی و غیره. همه این امکانات در کنار هم باعث
شده تا کارکنان نوکیا با تمرکز بیشتری در محیط کار خود حاضر شوند.
در استودیوی طراحی محصولات نوکیا بعد از آنکه نمونه اولیه یک گوشی طراحی
مي‌شود توسط تجهیزات پیشرفته ماکت آن ساخته و سپس توسط کارشناسان مورد نقد و
بررسی قرار مي‌گیرد. بعد از آنکه روند ساخت یک مدل وارد فاز تولید انبوه
آن مي‌شود نوبت به تست‌های طاقت فرسا برای آن گوشی مي‌رسد. تست‌هایی که در
مراکز تست گوشی و طی فرآیندی چند روزه صورت مي‌گیرد.
دیدن فرآیند انواع و اقسام آزمایشاتی که روی یک گوشی صورت مي‌گیرد شاید
باعث شود تا کاربر از آن به بعد با خیالی آسوده تر نسبت به استفاده از
کالای خود بپردازد. شاید شما هم این جمله را که مي‌گوید «گوشی‌های نوکیا
سخت جون ترین گوشی‌ها هستند» را شنیده باشید. اما اگر فرآیند تست همین
گوشی‌ها را در مراکز آزمایش و بلاها و اتفاقاتی که سر یک گوشی مي‌آید را از
نزدیک ببینید درمي‌یابید که کلمه جان‌سخت صفتی حداقلی برای مقاومت
گوشی‌های نوکیا باشد.
ژانگ لی، مدیر مرکز تست نوکیا در این باره مي‌گوید: در مرکز تست کارخانه
نوکیا در چین برای عرضه بهترین کالا با بهترین کیفیت، تست‌های متعددی در
نظر گرفته شده است که برای حصول بهترین نتایج با شرایط محیطی همسان‌سازی
شده است. پرتاب از ارتفاع با سرعت زیاد به منظور سنجش مقاومت گوشی، تست‌های
حرارتی برای تعیین مقاومت گوشی در دماهای مختلف، تست‌های رطوبتی، تست‌های
صفحه کلید و صفحه نمایش‌های لمسی در کنار تست‌های چندین هزار مرتبه‌ای باز و
بسته کردن گوشی‌های تاشو یا کشویی از جمله آزمایش‌هایی هستند که یک گوشی
پیش از تولید انبوه باید در مرکز تست کارخانه بگذارند.
مبارزه جهانی با متقلبان
مدیران نوکیا نیز نسبت به محصولات تقلبی مشابه با محصولات اصلی خود شاکی
هستند. جف مارکز، مدیر کارخانه نوکیا در چین در این باره مي‌گوید: یک گوشی
تقلبی، گوشی است كه دقیقا مشابه و غیرقابل تشخیص با نمونه اصل خود است که
در ساخت آن از طراحی و نام تجاری نمونه اصل به صورت غیرقانونی الگوبرداری
شده باشد. ساختن اجناس تقلبی عملی است خلاف و غیرقانونی که در سرتاسر دنیا
صورت گرفته و هیچ کمپانی تولیدی صاحب نامي‌در صنایع گوناگون از این مهلکه
جان سالم به در نبرده و نوکیا نیز از این قضیه مستثنا نیست. اجناس تقلبی در
هر کجای دنیا مي‌توانند به اقتصاد داخلی صدمه زده و افرادی را که به صورت
قانونی در زنجیره تامین به فعالیت مي‌پردازند متحمل زیان نمایند.
تولید و پخش گوشی و لوازم جانبی تقلبی در جهان روندی رو به رشد داشته و ما
شاهد نفوذ آن به خاورمیانه و آفریقا نیز بوده‌ایم. نوکیا دارای تیمي
اختصاصی و جهانی متشکل از شبکه محققان و وکلایی مجرب در زمینه مبارزه با
جعل و سوءاستفاده‌های تجاری بوده که تلاش خود را در جهت حمایت از نام تجاری
و مبارزه با هرگونه تقلب در این زمینه متمرکز ساخته است.