اواسط دههی گذشتهی میلادی، شاهد اوج رقابت دو غول صنعت ساخت تراشه یعنی AMD و اینتل
بودیم؛ زمانی که هر دو شرکت با نوآوریهای خود در ساخت تراشه، یکدیگر را
به چالش میکشیدند. AMD با اتخاذ تصمیماتی اشتباه از گردونهی رقابت خارج
شد و برای مدت زیادی دیگر به عنوان تهدیدی برای اینتل مطرح نبود. اما این
شرایط ممکن است از سال آینده تغییر کند.
به گزارش سافت گذر به نقل اززومیت؛هم اکنون پردازندههای x86 اینتل بر روی اکثر کامپیوترها و سرورها پیدا
میشوند و سالها است که AMD در حال از دست دادن سهم خود از بازار است. پس
از تغییرات غیر عاقلانهی معماری تراشه، خریدهای اشتباه و مشکلات تولید،
تکنولوژی تراشههای AMD از رقیب خود عقب ماند.
سهم اینتل از بازار پردازنده در سه ماههی چهارم سال ۲۰۱۵ میلادی ۸۷.۷
درصد بود که نسبت به سهم ۸۶.۳ درصدی سال گذشته رشد داشته است. AMD اما در
همین بازهی زمانی تنها ۱۲.۱ درصد از بازار را در اختیار داشت که البته
همین مقدار هم نسبت به سهم ۱۳.۶ درصدی سال قبل از آن شاهد افت بوده است.
اما AMD به تازگی چند حرکت هوشمندانه انجام داده است. در سال ۲۰۱۳، این کمپانی تصمیم
گرفت وابستگی خود را به بازار در حال افول کامپیوترهای شخصی قطع کند؛
موضوعی که اینتل بالاخره در هفتهی گذشته به آن پی برد و ۱۲۰۰۰ نفر از
کارمندان خود را اخراج کرد. AMD همچنین متوجه اهمیت تراشههای اختصاصی شد و
با تاکید بر روی APU ها و ساخت پردازندهی اختصاصی برای پلی استیشن ۴ و
ایکس باکس وان به موفقیت قابل توجهی رسید.
حال AMD دوباره به عنوان تهدیدی برای سلطهی اینتل بر بازار مطرح است.
تنها زمان مشخص خواهد کرد که آیا AMD بالاخره خواهد توانست اینتل را از صدر
جدول سهم بازار به زیر بکشد یا خیر. در زیر به تعدادی از تصمیمات تجاری و
تکنولوژیهای AMD که میتوانند به رقابت بهتر با اینتل کمک کنند اشاره
میکنیم.
فروش مجوز معماری x86
فروش مجوز (Licensing) یکی از راههای کسب درآمد برای شرکتها است.
شرکتی که مجوز ساخت پردازنده برای یک معماری خاص را صادر میکند، لزوماً
نیازی به توانایی ساخت پردازنده ندارد. برای نمونه میتوان به شرکت ARM
اشاره کرد.
این امکان وجود دارد که در آینده شاهد کامپیوترها و سرورهایی باشیم که
از پردازندههایی با معماری AMD استفاده میکنند که توسط خود AMD ساخته
نشده باشند. اگر شاهد چنین اتفاقی باشیم، بازار ساخت پردازندههای x86 دیگر
مانند گذشته دوقطبی نخواهد بود. چنین سناریویی بسیار به ضرر اینتل تمام
خواهد شد. این کار به AMD کمک خواهد کرد تا بدون اینکه درگیر مشکلات تولید
باشد، از سود سرشار ناشی از فروش مجوز تکنولوژیهای خود بهرهمند شود.
هفتهی گذشته AMD طی قراردادی مجوز معماری تراشههای سرور خود با نام زِن (Zen)
را به شرکت چینی (THATIC (Tianjin Haiguang Advanced Technology
Investment Co. Ltd فروخت. باید منتظر ماند و دید که این قمار بزرگ AMD چگونه جواب خواهد داد.
پیشتازی در بازار گرافیک
AMD صاحب دارایی ارزشمندی است که اینتل از در اختیار داشتن مشابه آن محروم است: پردازندههای گرافیکی تراز اول Radeon
و FirePro. پردازندههای گرافیکی بازار خوبی دارند. این موضوع با توجه به
این نکته که فروش کامپیوترهای گیمینگ علیرغم افت فروش کامپیوترهای شخصی در
حال افزایش است، بهتر مشخص میشود. اینتل هم دوست دارد بر روی گیمینگ تمرکز
کند، اما به جز پردازندههای خوب چیزی برای عرضه به گیمرها در اختیار
ندارد. هرچند AMD هم در بازار گیمینگ چندان یکه تاز نیست و باید با Nvidia
رقابت کند؛ اما با توجه به در اختیار داشتن مجموعهای از تکنولوژیهای
سختافزاری، در حوزهی گیمینگ و واقعیت مجازی موقعیت بسیار بهتری نسبت به
اینتل دارد.
تنوع تکنولوژی تراشه
اگر تراشهی ARM برای کامپیوتر یا سرور میخواهید، AMD میتواند آن را
برای شما تولید کند. اگر x86 میخواهید، باز هم AMD توانایی تولید آن برای
شما را دارد. مقامات AMD طی دو سال گذشته بارها به اهمیت وجود تنوع در
پردازندههای تولیدی این شرکت تاکید کردهاند. هرچند هنوز هم درآمد اصلی
AMD از x86 است، اما ممکن است در سالهای آینده، مخصوصاً در حوزهی
پردازندههای سرور و دستگاههای مجتمع (embedded devices) ورق به سمت ARM
برگردد. در چنین شرایطی اینتل که تمام تمرکز خود را بر روی x86 گذاشته است
بازندهی اصلی خواهد بود.
پردازندههای Zen
AMD حساب ویژهای بر روی پردازندههای x86 آیندهی خود با نام Zen باز کرده است؛ بطوریکه اگر این پردازندهها موفق نباشند، ممکن است تمام شرکت را با خود به زیر بکشند. اما در صورت موفقیت، Zen
میتواند AMD را دوباره به میدان رقابت با اینتل برگرداند. AMD مدعی است
که Zen در هر سیکل کلاک، ۴۰ درصد بهبود عملکرد با خود به همراه خواهد آورد.
این درحالی است که درصد بهبود عملکردی که تراشههای x86 باعث میشوند تنها مقداری تک رقمی است. اولین تراشههای Zen در انتهای سال جاری میلادی تنها برای علاقهمندان و به صورت محدود عرضه خواهد شد.
سرور
زمان آن رسیده است تا ADM دوباره به بازار سرور بازگردد؛ جایی که اینتل
با پردازندههای Xeon خود به حکمرانی مطلق میپردازد. زمانی AMD هم با
پردازندههای Opteron خود سهمی از این بازار را در اختیار داشت، اما اینتل
با Xeon توانست AMD را به طور کامل در این میدان شکست دهد. جالب است بدانید
زمانی سهم AMD از بازار پردازندههای سرور دو رقمی بود؛ اما نرخ بالای خرابی و معماری ضعیف پردازندهها با نام Bulldozer
باعث بدنامی AMD در بازار پردازندههای سرور شد. حالا اما AMD چشم امید
خود را به تراشههای Zen بسته است تا بار دیگر شانس خود را در این بازار
سودآور بیازماید. تراشههای زِن در فاز اول تنها برای سرورهایی با
مقیاس عظیم عرضه خواهند شد و سپس به صورت عمومی برای خریداران صاحب سرورهای
متوسط و کوچک هم عرضه میشوند.
بازار چین
AMD با فروش مجوز ساخت تراشههای x86 به THATIC نشان داده است که از
بازار سرورهای چین، که رشدی انفجار گونه را تجربه میکند، غافل نیست. این
کار برای AMD دو مزیت عمده خواهد داشت. از طرفی منابع شرکت صرف ساخت و
عرضهی تراشه به بازار سیری ناپذیر چین نخواهد شد و AMD میتواند تمرکز خود
را بر روی دیگر حوزهها که نیازمند ساخت تراشه توسط خود شرکت است معطوف
کند؛ از سوی دیگر با توجه به محبوبیت نسبی پردازندههای AMD در بازار
کامپیوترهای شخصی چین در سالهای گذشته، AMD میتواند بار دیگر سهم قابل
توجهی از این بازار را از اینتل باز پس بگیرد.
تراشههای اختصاصی
با توجه به افول بازار کامپیوترهای شخصی، AMD مجبور شد تا میدان جدیدی
برای فروش محصولات خود پیدا کند و به همین دلیل تمرکز خود را به محصولاتی
مانند کنسولهای بازی، ماشینهای بختآزمایی، دستگاههای خودپرداز (ATM) و
خودروها که نیازمند تراشههای اختصاصی هستند معطوف کرد. از نشانههای
موفقیت استراتژی جدید AMD میتوان به این نکته اشاره کرد که هم مایکروسافت و هم سونی برای نسلهای بعدی کنسولهای خود باز هم به سراغ AMD خواهند رفت. در واقع تراشههای اختصاصی این شرکت به قدری موفق بودهاند که AMD اعلام کرده است از این پس تنها سفارشهایی که مقیاس بالایی داشته و به طرز قابل توجهی سودآور باشند را قبول خواهد کرد.