چند سالی میشود که به معنای واقعی کلمه با ابزار هوشمند آشنا شدهایم و شاید باور این موضوع کمی دشوار باشد که در قرن ۱۷ میلادی نیز ابزار هوشمند وجود داشته است.
اکنون ما در عصری زندگی میکنیم که عصر انفجار اطلاعات نام گرفته است و دستیارهای هوشمندی نظیر الکسا برخی از کارهای ما را کنترل میکنند، خریدهای خود را بهوسیلهی گوشی هوشمند و رایانه شخصی انجام میدهیم، به کمک دستبندهای سلامتی بر سلامت بدنی خود نظارت داریم و حتی میتوانیم به کمک ابزاری نظیر هدستهای واقعیت مجازی، وارد دنیای دیگری شویم! در چنین دورهای، ما پیشینیان خود را افرادی ساده فرض میکنیم؛ اما شاید جالب باشد که بدانید یک فناوری مربوط به سال ۱۶۸۰ میلادی، محققان را شگفتزده کرده است.
با خود فکر میکنیم که فناوری، تنها با تراشههای سیلیکونی و نرمافزار معنا پیدا میکند؛ اما فناوری تعریف متفاوتی دارد. به معنی کلمه «فناوری» که در ادامه آمده است توجه کنید:
فناوری عبارت است از استفاده از دانش علمی، برای اهداف علمی.
وقتی به روند پیشرفت زندگی بشر در قرن ۲۱ نگاه میکنیم، معنای واقعی فناوری را از یاد میبریم و این در حالی است که معنای فناوری، با تعریفی ساختگی که ما از آن داریم، تفاوت بسیار زیادی دارد. بهتازگی در موزه Rijksmuseum یک قفل بسیار عجیب مربوط به قرن ۱۷ میلادی به نمایش گذاشته شده است که محققان، آن را یک قفل هوشمند میدانند. Rijksmuseum، یک موزه ملی در شهر آمستردام هلند است که به تاریخ و هنر اختصاص دارد و در آن میتوان آثار بسیار نفیسی پیدا کرد. این قفل هوشمند قدیمی، توسط یک قفلساز بریتانیایی به نام جان ویلکس ساخته شده است.
تاریخ دقیق ساخت این قفل به ۳۴۰ سال پیش بازمیگردد و از فناوریهای زمان خود بسیار جلوتر بوده است. این قفل با توجه به معیارهای امروزی نیز یک قفل پیشرفته محسوب میشود و از بسیاری از قفلهای هوشمند موجود در بازار پیچیدهتر و پیشرفتهتر است. این قفل، به شکل ماهرانهای از برنج و فولاد ساخته شده است و برای درهایی استفاده میشده که در پشت آنها اشیاء بسیار باارزش قرار داشته است. نام دیگر این قفل، آشکارساز است؛ زیرا روی بدنهی آن، یک شماره انداز دایرهای شکل وجود دارد که روی آن شمارههایی حکاکی شدهاند و نشان میدهند که چند بار این قفل، بدون اجازه صاحبش باز شده است.
روی بدنه قفل، تصویر یک مرد نیز حکاکی شده است که نیزهای در دست گرفته که در واقع نقش یک نشانگر را دارد. یک دکمه کوچک نیز روی کُت مرد قرار دارد که با فشردن آن، شمارهانداز ریست میشود. برای آنکه بدون نیاز به کلید، خیلی سریع (با سطح امنیت پایینتر) قفل بسته شود، باید کلاه مرد را تکان داد و برای باز کردن آن، کافی است کلاه مرد نگه داشته شود و بعد قطعهای که روی بدنه قرار گرفته است و به دستگیره شباهت دارد، کشیده شود.
این قفل، یک کلید بسیار پیچیده دارد که به کمک آن میتوان قفل را با سطح امنیت بالا فعال کرد؛ اما اگر به تصویر قفل دقت کنید، سوراخ کلید روی آن نمیبینید. سوراخ این کلید در واقع مخفی است و برای دیدن آن باید پای جلویی مرد را که متحرک است، بالا برد.