مایکروسافت به دنبال عرضه‌ی رقیبی برای کروم او اس، به نام ویندوز کلاد است. اما این سیستم‌عامل چگونه کار می‌کند و تا چه اندازه برای برنده شدن شانس دارد؟
ویندوز کلاد، سیستم‌عامل جدید مایکروسافت، باعث سردرگمی بسیاری از مخاطبان دنیای فناوری شده است. نامِ ویندوز کلاد به نظر انتخاب چندان مناسبی نیست. چون این محصول ارتباطی به تکنولوژی ابری (Cloud) ندارد. بلکه نسخه‌ای جدید و سبک‌تر ویندوز برای لپ‌تاپ‌های کوچک خواهد بود. مایکروسافت هنوز به‌طور رسمی ویندوز کلاد را معرفی نکرده است. پس اطلاعات چندان دقیقی درباره‌ی این سیستم‌عامل در دسترس نیست. همچنین هنوز مشخص نیست که نام آن ویندوز کلاد یا ویندوز ۱۰ کلاد خواهد بود.
در این متن قرار است یک سری از کاربردهای این ویندوز را توضیح دهیم، هدف آن را بررسی کنیم و آن را با رقبایی مقایسه کنیم که (با توجه به اطلاعات منتشرشده) در سطحی یکسان با این سیستم‌عامل قرار دارند
ویندوز کلاد چیست؟
کلاد نسخه‌ای سبک‌تر از ویندوز ۱۰ است که در حالت ایده‌آل از نسخه‌های اصلی این ویندوز امن‌تر خواهد بود. ویندوز کلاد در اصل پاسخ مایکروسافت به کروم‌بوکِ گوگل است. کروم‌بوک (با سیستم‌عامل کروم او اس) به شکل قابل‌توجهی در بین دانش‌آموزان، مدارس و ارگان‌های آموزشی محبوب است. مایکروسافت در پروژه‌ی کلاد به دنبال دستیابی به یک سیستم‌عامل قدرتمندتر نسب به کروم او اس است که با قیمتی یکسان یا ارزان‌تر عرضه خواهد شد.
چه اپ‌هایی در آن قابل استفاده هستند؟
ویندوز کلاد تنها به کاربران اجازه‌ی دانلود و نصب اپ از ویندوز استور خواهد داد که از راه‌یابی بدافزارها به این پلتفرم جلوگیری می‌کند. کلاد، راه نصب کردن اپ‌های خارج از ویندوز استور را مسدود می‌کند؛ پس امکان استفاده از بسیاری اپ‌های Win32 مهم و حتی اپ‌های پلتفرم جهانی ویندوز (UWP) وجود ندارد.
هرچند این به معنی از دست رفتن تمام اپ‌های معروف دسکتاپ نیست. مایکروسافت رابطی به نام «Desktop App Bridge» معرفی کرده است که به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد اپ‌های Win32 را به ویندوز استور اضافه کنند. اپ‌هایی مانند اِورنوت، اسلَک، کودی و بسیاری دیگر همین حالا در ویندوز استور در دسترس هستند.
با توجه به اینکه مخاطبان اصلی ویندوز کلاد جامعه‌ی آموزشی خواهند بود؛ مایکروسافت نیاز دارد که مجموعه‌های آفیس را در دسترس کاربران این ویندوز قرار دهد. پس آن‌ها به‌زودی اپ آفیس را به شکل کامل در ویندوز استور قرار خواهند داد. به این ترتیب دانش‌آموزان می‌توانند از نسخه‌های کامل اپ‌هایی مانند ورد، پاورپوینت و سایر محصولات آفیس روی لپ‌تاپ‌های جدید خود استفاده کنند.
تکلیف اپ‌های Win32 چه می‌شود؟
اما تکلیف اپ‌های قدیمی که در ویندوز استور نیستند چه می‌شود؟ مانند بسیاری دیگر از نسخه‌های ویندوز ۱۰، ویندوز کلاد دارای قابلیت ارتقاء به نسخه‌های قوی‌تر ویندوز است. پس می‌توان آن را به ویندوز ۱۰ خانگی و پرو تبدیل کرد. از این طریق شما می‌توانید به امکانات قدرتمندتر ویندوز دسترسی پیدا کنید و اپ‌های Win32 و سایر اپها را بدون نیاز به ویندوز استور روی سیستم نصب کنید.
ویندوز کلاد به یکی دیگر از پروژه‌های مایکروسافت (ویندوز آرتی) شبیه است؛ هرچند تفاوت‌هایی هم دارد. مثلا در کلاد همچنان می‌توان سیستم‌عامل را به نسخه‌های قدرتمندتر ویندوز ارتقاء داد. درصورتی‌که ویندوز آرتی چنین قابلیتی نداشت. این یکی از مهم‌ترین مزیت‌های ویندوز کلاد خواهد بود. در ضمن این نسخه ظاهری مشابه سایر نسخه‌های ویندوز دارد و مانند یک نسخه‌ی کامل از ویندوز ۱۰ عمل می‌کند.
ویندوز کلاد یا کروم او اس؟
با این وجود که بسیاری از جزئیات مهم ویندوز کلاد هنوز منتشر نشده است؛ شاید این سؤال پیش بیاید که سیستم‌عامل مایکروسافت چه تفاوت‌هایی با بزرگ‌ترین رقیب خود یعنی کروم او اس دارد.
مهم‌ترین برتری ویندوز کلاد توانایی اجرای برنامه‌های ویندوز استور از جمله برنامه‌های Win32 است. از طرفی دیگر، کروم او اس می‌تواند برنامه‌های اندروید را اجرا کند. هرچند اکثر این برنامه‌ها برای لپ‌تاپ طراحی نشده‌اند، پس تجربه‌ی اجرای آن‌ها روی لپ‌تاپ گاهی چندان موفقیت‌آمیز نیست. همچنین بسیاری از رابط‌های کاربری این اپها برای صفحه‌های لمسی طراحی شده‌اند؛ درحالی‌که اکثر کروم‌بوک‌ها از صفحه‌ی لمسی بهره‌مند نیستند. اما ویندوز کلاد احتمالا (با توجه به پلتفرم سرتاسری ویندوز) روی دستگاه‌هایی با صفحه‌ی لمسی قابل استفاده است؛ هرچند اکثر اپ‌های ویندوز استور برای استفاده روی لپ‌تاپ بهینه‌سازی شده‌اند.
مهم‌تر اینکه ویندوز کلاد از امکانِ ویندوز اینک (توانایی نگارش با قلم) بهره‌مند است. ویندوز کلاد برای دانش‌آموزان طراحی شده است و توانایی یادداشت‌برداری با قلم‌هایی مانند سرفیس پِن، مزیت بسیار مهمی برای این پلتفرم خواهد بود. خصوصا برای دانش‌آموزانی که از این دستگاه‌ها در محیط کلاس و برای طراحی نمودار استفاده می‌کنند. کروم‌بوک و کروم او اس از چنین امکاناتی به شکل پیش‌فرض پشتیبانی نمی‌کنند.
همچنین ویندوز ۱۰ به کاربران اجازه‌ی ارتقاء نرم‌افزار به نسخه‌های قوی‌تر ویندوز می‌دهد. در صورتی که در کروم او اس (مانند ویندوز آرتی) کاربر تا حد زیادی در پلتفرم معرفی‌شده توسط دستگاه محبوس خواهد بود. البته کلاد برای این ارتقاء نسخه، مبلغی درخواست خواهد کرد که هنوز به‌طور رسمی اعلام نشده است.
کی منتشر می‌شود؟
هنوز مشخص نیست مایکروسافت چه زمانی قصد دارد ویندوز کلاد را منتشر کند. همچنین مشخص نیست که آیا این سیستم‌عامل به‌صورت مجزا یا همواره به‌صورت پیش‌فرض روی یک لپ‌تاپ منتشر خواهد شد. نخستین دستگاه مایکروسافت با پلتفرم ویندوز کلاد احتمالا در مراسم دوم می این شرکت معرفی خواهد شد. در این مراسم، مایکروسافت دستگاهی به نام کلادبوک را معرفی می‌کند که با توجه به نام آن، می‌توان حدس زد از ویندوز کلاد پشتیبانی می‌کند.
مانند نمونه‌ی مایکروسافت سرفیس، کلادبوک به‌عنوان گزینه‌ی ارجاعی برای سایر همکاران مایکروسافت عمل خواهد کرد تا دستگاه‌هایی مشابه را طراحی و وارد بازار کنند. در اصل تا همین‌جا ایسر رقیبی برای کروم‌بوک، به نام کلادبوک آماده کرده است. اما احتمالا دستگاه‌های بسیار بیشتری با استفاده از این پلتفرم به بازار عرضه خواهد شد و مایکروسافت و همکاران تجاری‌اش فضای رقابت را برای کروم‌بوک تنگ‌تر خواهند کرد.
ویندوز کلاد -در صورت موفقیت- محصولی بسیار مهم برای مایکروسافت خواهد بود. هرچند قیمت‌گذاری این محصول در این موفقیت نقشی مهم دارد. اگر کلاد به شکل رایگان به دست همکاران تجاری مایکروسافت برسد؛ به‌زودی لپ‌تاپ‌هایی بسیار ارزان‌قیمت (و قابل رقابت با کروم‌بوک) به بازار عرضه خواهد شد. اما این مسئله هنوز مشخص نیست و احتمالا مهم‌ترین خبر در مراسم دوم می مایکروسافت خواهد بود.