مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام با ارائه گزارشی درخصوص پدیده جدیدی با نام «اوترنت» بر ضرورت مواجهه فعال و هوشمندانه با این رسانه تاکید کرد.
اوترنت ( Outer net) به عنوان رسانه الکترونیکی نوظهور، از سال ۱۹۹۵ توسط یک بنیاد خیریه با هدف ارائه خدمات آموزشی و فرهنگی به کشورهای فقیر، شروع به جمعآوری و قرار دادن محتوای موجود روی اینترنت در ماهوارههای خود کرده و هماکنون پایگاه اطلاعاتی بسیار بزرگی را در اختیار دارد که آن را به رایگان عرضه میکند.
این بنیاد از مساعدت و کمک موسسات و سایتهای مختلف برای توسعه پروژه خود بهره میبرد. نسخه آزمایشی آن با زبانهای انگلیسی، فرانسوی، اسپانیایی، آلمانی، چینی و عربی راهاندازی شده است.
مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام در گزارشی با معرفی پروژه اوترنت اعلام کرد: با راهاندازی رسمی این پروژه، عملاً کنترل و فیلترینگ اینترنت بیمعنا خواهد بود. به همین دلیل نیاز است قبل از غافلگیری، وقوع این پدیده را هشدار داد. زیرا پروژه اوترنت که در حال ورود به کل کشورهای جهان و از خارج از جو است، دستاوردها و پیامدهای مختلف و فرصتها و تهدیدهای فراوان بههمراه خواهد داشت.
بعید بودن ورود این پدیده به ایران و عدم طراحی برنامه مناسب، دو عکسالعمل متفاوت برخی از مسئولان ذیربط در این زمینه بوده است.
براین اساس لازم است اوترنت را به عنوان پدیده نوظهور و قابل قبول و گسترش در دنیا به رسمیت بشناسیم و با دعوت از کارشناسان و متخصصان نسبت به مواجهه فعال و هوشمندانه با آن، برنامهریزی کنیم تا تجربیات تلخ مواجهه با ماهواره و فیسبوک در کشور تکرار نشود.
اوترنت چیست
اوترنت محصول شرکت ( MDIF (Media Development Investment Fund است که با اسامی متعددی مانند اینترنت رایگان، اینترنت خارج از جو، اینترنت ماهوارهای، اینترنت آزاد، اینترنت پر سرعت و بدون سانسور، وای فای پرسرعت و بدون سانسور معرفی شده است.
این پروژه معتقد است که بسیاری از بحرانهای دنیا ریشه در توسعه نایافتگی کشورهای جهان سوم دارد و به همین دلیل هدفش این است که در جوامع آفریقایی و فقیر به توسعه آموزش، تکنیکهای کشاورزی، گسترش مسائل بهداشتی و حل مشکل اشتغال بپردازد.
در حال حاضر اطلاعات در این پروژه به صورت یک طرفه به کاربران عرضه میشود اما به سرعت، برای دو سویه کردن تلاش میشود تا کاربران نیز بتوانند تولید محتوا کنند. کاربران اینترنت میتوانند با استفاده از دیش خانگی یا دریافتکنندههای مشابهی که این موسسه در اختیار مصرفکنندگان قرار میدهد، تمامی اطلاعات موجود در اینترنت را بر روی دستگاههای مرسوم مانند رایانههای خانگی، لپتاپها، تبلتها و موبایلها دریافت کنند.
این پروژه هم اینک بخشهایی از آمریکا، اروپا و خاورمیانه را مورد پوشش قرار میدهد و پیش بینی می شود چهار میلیارد نفر مشارکتکننده جدید وارد بازار جهانی شده و از اوترنت استفاده کنند.
هم اکنون سایتهای معتبری مانند ویکی پدیا، سی ان ان، بی بی سی و ...که عمدتاً محتوای خبری، آموزشی و آگاهیبخشی دارند، این پروژه را در جمعآوری محتوای مورد نیاز یاری میدهند.
با اوترنت فیلترینگ بی معنی می شود
رسانههای الکترونیکی و فضای مجازی هر یک دارای فرصتها و تهدیدهای خاص خود هستند. رسانههای مانند ماهواره و اینترنت از منظر پیامدهای منفی، ویژگیهایی را مانند آلودگی اطلاعات، سیلزدگی اطلاعات، تغییر سبک زندگی و خروج انسان از زندگی طبیعی، تقویت هویت مجازی، کاهش هوشمندی محلی به ازای افزایش هوشمندی جهانی، هنجارشکنی اخلاقی و ارزشی، دارا هستند و از منظر فرصتها پیامدهایی را مانند گسترش و تعمیق سواد عمومی، تقویت تعاملات جهانی، دسترسی آسان و ارزان به منابع اطلاعاتی، کوتاه کردن فاصله زمانی و مکانی، تسهیل تحقق عدالت و برخورداری همگانی، هوشیاری اجتماعی و عمومی، بهرهمندی از ظرفیتهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی جهانی، به همراه دارند.
اوترنت، علاوه بر پیامدهای مثبت و منفی مذکور، از ویژگیهای خاص «کنترلناپذیری» برخوردار است. به دلیل خارج از جو بودن منابع ارسال اطلاعات، هرگونه اطلاعاتی را که تولیدکنندگان و مدیران آن، اراده کنند به هر نقطه جهان ارسال خواهند کرد و به راحتی قابل دریافت است.
به بیان دیگر «محدودیتآفرینی» و فیلترینگ با امکانات و تجهیزات موجود در آن کارساز نیست. همچنین شبکهسازی مشابه اوترنت و یا فراهم آوردن زیرساختهای مناسب برای مقابله با آن، بسیار پرهزینه است که با توجه به شرایط اقتصادی کشور، شاید توجیه اقتصادی نداشته باشد. لذا برای استفاده از فرصتها و کاهش تهدیدهای آن، باید چارهای دیگر اندیشید.
راهبردهای پیشنهادی
مرکز تحقیقات استراتژیک برای مواجهه فعال، هوشمندانه و پیشگیرانه با این رسانه نوظهور، راهبردهایی چون مصون سازی، تولید محتوای جذاب و متنوع برای مخاطبان مختلف با ویژگیها و نیازهای گوناگون، مبتنی بر آخرین یافتههای علمی و پژوهشی و متناسب با اقتضائات فرهنگ و تمدن اسلامی ـ ایرانی، آگاهیبخشی به آحاد جامعه و دستگاهها و نهادهای مسئول نسبت به پیامدهای مثبت و منفی این رسانه و تولید برنامهای آموزشی و افزایش «اعتماد عمومی» به رسانههای داخلی و بومی، را مطرح کرده است.