ویندوز ۱۰ موبایل، آخرین تلاش ردموندی‌ها در حوزه‌ی گوشی هوشمند، وضعیت نامساعد و نابسامانی دارد. آیا این سیستم‌عامل محکوم به شکست است یا سرنوشت دیگری برای آن رقم خواهد خورد؟
از زمانی که مایکروسافت اعلام کرد روند توسعه‌ی ویندوز ۱۰ موبایل به شاخه‌ی Feature2 منتقل و از همان‌جا دنبال میشود، آینده و سرنوشت این پلتفرم موبایل نزد طرفداران و منتقدان به یک موضوع بحث‌برانگیز تبدیل شد. درحالی‌که مایکروسافت اعلام کرد این اتفاق یک تغییر ناچیز است، منابع وب‌سایت ویندوزسنترال عقیده‌ی دیگری دارند. آن‌ها بر این باورند که توسعه‌ی ویندوز ۱۰ موبایل از باقی نسخه‌های ویندوز ۱۰ روی پلتفرم‌های دیگر جدا شده است. اما دلیل آن چیست؟
مایکروسافت توسعه‌ی ویندوز ۱۰ موبایل را از باقی نسخه‌های ویندوز ۱۰ به این دلیل جدا کرده است که ویندوز ۱۰ موبایل در چشم‌انداز مایکروسافت برای دستگاه‌های موبایل دیگر جایی ندارد. به عبارت دیگر در برنامه‌ریزی آتی ردموندی‌ها برای دستگاه‌های موبایل، آن‌ها قصد استفاده از ویندوز ۱۰ موبایل ندارند. منابع ویندوزسنترال ادعا می‌کنند که دستگاه موبایل بعدی مایکروسافت سیستم‌عاملی را اجرا می‌کند که از آن با عنوان اندرومدا (Andromeda OS) یاد میشود؛ نسخه‌ای از ویندوز که انعطاف‌پذیری لازم برای اجرا روی هر نوع فرم فکتوری را دارد. در نتیجه دیگر نیازی به یک نسخه‌ی جداگانه‌ی از ویندوز برای موبایل‌ها وجود ندارد.
بنابراین، مایکروسافت دیگری نیازی به حفظ یک نسخه‌ی موبایل از ویندوز ۱۰ ندارد. به عبارت دیگر، ویندوز ۱۰ موبایل اکنون یک نسخه‌ی اضافه است. این مسئله خبر بسیار خوب محسوب میشود؛ اما یک پرسش اساسی در این میان مطرح میشود. از آنجایی که ویندوزفون‌های فعلی به سیستم‌عامل اندرومدا به‌روزرسانی نخواهند شد، چه آینده‌ای در انتظار این دستگاه‌ها خواهد بود؟ پیش از پاسخ دادن به این سؤال ابتدا باید دریابیم که اساسا هدف از توسعه‌ی شاخه‌ی Feature2 چیست؟
شاخه‌ی Feature2
بر اساس منابع ویندوزسنترال، شاخه‌ی Feature2 تا یک سال و نیم آینده، به پشتیبانی از دستگاه‌های ویندوزفون فعلی ادامه خواهد داد. هدف اصلی Feature2، سرویس‌دهی به دستگاه‌های ویندوز ۱۰ موبایل از طریق رفع باگ‌ها، ارائه‌ی به‌روزرسانی‌های امنیتی و ویژگی‌های مخصوص کسب‌وکار تا انتهای سال ۲۰۱۸ است. علاوه بر این، مایکروسافت رابط‌های برنامهنویسی (API) پلتفرم یونیورسال ویندوز (UWP) را که در به‌روزرسانی‌های رداستون ۳ و رداستون ۴ برای کامپیوترها معرفی شد، به ویندوز ۱۰ موبایل بک‌پورت خواهد کرد. بک‌پورت کردن به معنای ارائه‌ی به‌روزرسانی‌های یک نسخه‌ی جدید از سیستم‌عامل برای نسخه‌ی قدیمی همان سیستم‌عامل است.
دلیل آنکه این رابط‌های برنامهنویسی به‌جای معرفی طبیعی، به‌اصطلاح بک‌پورت می‌شوند، این است که شاخه‌ی Feature2 از نظر فنی جزو به‌روزرسانی رداستون ۲ محسوب میشود؛ در نتیجه در مقایسه با رداستون ۳ و ۴، یک نسخه‌ی قدیمی به‌حساب می‌آید. زمانی که مایکروسافت ویندوز ۱۰ موبایل را به شاخه‌ی Feature2 انتقال داد، توسعه‌ی هسته‌ی واحد آن را نیز در رداستون ۲ متوقف کرد. اکنون از آنجایی که ویندوز ۱۰ موبایل به روند توسعه‌ی باقی نسخه‌های ویندوز ۱۰ ملحق نخواهد شد، تا پایان عمر خود تحت نسخه‌ی رداستون ۲ باقی خواهد ماند.
مایکروسافت برای جبران این موضوع، رابط‌های برنامهنویسی جدید پلتفرم یونیورسال ویندوز را که در به‌روزرسانی رداستون ۳ و رداستون ۴ معرفی شد، برای ویندوز ۱۰ موبایل بک‌پورت خواهد کرد. بدین مفهوم که اگر یک توسعه‌دهنده‌ی اپلیکیشن قصد استفاده از رابط‌های برنامهنویسی جدید پلتفرم یونیورسال ویندوز داشته باشد، اپلیکیشن‌های توسعه داده‌شده توسط وی با Feature2 سازگار خواهند بود. این موضوع سبب میشود ویندوز ۱۰ موبایل در یک سال و نیم آینده، توان ادامه‌ی حیات داشته باشد.
به همین علت، هیچ پیشرفت معناداری برای دستگاه‌های ویندوز ۱۰ موبایل رخ نخواهد داد؛ زیرا خبری از توسعه‌ی رداستون ۳ و رداستون ۴ برای ویندوز ۱۰ موبایل نخواهد بود. بنابراین هیچ تحولی در انتظار این پلتفرم موبایل نیست و تنها پیشرفتی که برای آن در نظر گرفته شده است، تحت شاخه‌ی Feature2 صورت می‌‌گیرد و همانطور که ذکر شد، آن‌هم زیرشاخه‌ای از نسخه‌ی رداستون ۲ به‌حساب می‌آید.
البته این موضوع که مایکروسافت برای مدتی مشغول گردآوری و تهیه‌ی بیلدهای رداستون ۳ برای ویندوز ۱۰ موبایل بود صحت دارد؛ اما این کار را تنها به‌منظور ادامه‌ی توسعه رابط کاربری سی‌شل (CShell) روی دستگاه‌های کوچک فعلی انجام داد. در هر صورت، همانطور که از قبل می‌دانستیم، رابط کاربری جدید سی‌شل برای ویندوزفون‌های فعلی ارائه نخواهد شد و اقدامات مایکروسافت برای بک‌پورت رابط‌های برنامهنویسی جدید، تنها تا به‌روزرسانی رداستون ۴ ادامه خواهد داشت.
پشتیبانی نرم‌افزاری تا ابد دوام نخواهد داشت
پس از آنکه بک‌پورت رابط‌های برنامهنویسی متوقف شود، دستگاه‌های ویندوز موبایل در بحث پشتیبانی نرم‌افزاری از پلتفرم یونیورسال ویندوز، از هسته‌ی واحد ویندوز ۱۰ عقب خواهند ماند. به‌محض آنکه توسعه‌دهندگان به استفاده از رابط‌های برنامهنویسی مخصوص به‌روزرسانی رداستون ۵ روی بیاورند، آن اپلیکیشن‌ها قابل اجرا روی دستگاه‌های ویندوز ۱۰ موبایل و نسخه‌ی Feature2 نخواهند بود. این مسئله بدین معنی است که دستگاه‌هایی نظیر لومیا ۹۵۰ و اچ‌پی الایت ایکس ۳ به‌سرعت پشتیبانی نرم‌افزاری را از دست خواهند داد. با این وجود احتمال می‌رود که مایکروسافت به ارائه‌ی به‌روزرسانی‌های امنیتی برای آن‌ها همچنان ادامه دهد.
مایکروسافت همچنین به انتشار بیلدهای تولیدی ویندوز ۱۰ موبایل خارج از برنامه‌ی اینسایدر ادامه خواهد داد و حتی احتمال دارد که آن‌ها را هم‌زمان با انتشار بیلدهای کامپیوتر نظیر به‌روزرسانی کریترز پاییز عرضه کند. اما از آنجایی که اکنون بین توسعه موبایل و دسکتاپ جدایی رخ داده است، مایکروسافت می‌تواند ترجیح دهد که به‌روزرسانی‌های موبایل را با یک برنامه‌ی زمان‌بندی دیگر منتشر کند.
بنابراین، مایکروسافت ویندوز ۱۰ موبایل را برای یک مدت محدود حفظ خواهد کرد و به سرویس‌دهی به معدود کاربران باقی‌مانده‌ی آن ادامه خواهد داد. مایکروسافت امید دارد اقدام بعدی‌اش در زمینه‌ی ویندوز ۱۰ روی دستگاه‌های موبایل، پیش از به پایان رسیدن کامل پشتیبانی از ویندوز ۱۰ موبایل آماده شود که انتظار می‌رود این موضوع تا انتهای سال ۲۰۱۸ اتفاق بیافتد.
همانطور که صاحبان ویندوزفون ۷.۸ موفق به به‌روزرسانی به ویندوزفون ۸ نشدند، اکنون همین اتفاق برای دستگاه‌های ویندوز ۱۰ موبایل نیز عینا در حال تکرار است. این اقدام مایکروسافت به‌نوعی یک ریبوت یا شروع مجدد در زمینه‌ی ویندوز برای دستگاه‌های موبایل محسوب میشود. بنابراین مایکروسافت به ارائه‌ی به‌روزرسانی‌های جزئی برای دستگاه‌های فعلی ویندوز ۱۰ موبایل ادامه خواهد داد، اما توجه اصلی خود را به دستگاه جدید مجهز به اندرومدا و رابط کاربری سی‌شل معطوف خواهد کرد.