گوگل با معرفی محصولات جدیدش ثابت کرد که بیش از پیش جای پای خود را در حوزه‌ی سخت‌افزار محکم کرده است. اما این شرکت چرا باید به یک کمپانی سخت‌افزاری تبدیل شود؟
آیا فکر میکنید سلطه در حوزه‌ی جستجوی اینترنتی و ایمیل، توسعه‌ی کروم و سرویس یوتیوب به علاوه یک پروژه‌ی خودروی خودران و بزرگترین کسب‌وکار بازاریابی در تاریخ جهان به اندازه‌ای کافی خواهند بود تا گوگل را مشغول و سرگرم نگاه دارند؟ قطعا فکر نمی‌کنید که اهالی مانتین ویو بی‌مقدمه تمایل به ورود به عرصه‌ی گوشی‌های هوشمند پیدا کرده‌اند. این عرصه، بازار به‌شدت تکامل‌یافته‌ای است که جز سامسونگ و اپل برای هیچ بازیگر دیگری پولساز نیست؛ با این وجود گوگل به لطف اندروید در نقطه به نقطه‌ی این میدان پررقابت حاضر است.
و اکنون گوگل همین چند روز پیش و در جریان رویداد روز چهارشنبه‌ی خود، دومین نسل گوشی‌های هوشمندش به نام‌های پیکسل ۲ و پیکسل ۲ ایکس‌ال را معرفی کرد. این شرکت علاوه بر پیکسل‌های جدید، از یک لپ‌تاپ مبتنی بر سیستم‌عامل کروم به نام پیکسل‌بوک، هدست واقعیت افزوده‌ی دی‌دریم و اسپیکر هوشمند گوگل هوم مینی نیز رونمایی کرد. گوگل با به خدمت گرفتن ۲۰۰۰ تن از مهندسان اچ‌تی‌سی با سرعت بالایی قادر به ساخت سخت‌افزار بیشتری شده است. درست یا غلط، هوشمندانه یا احمقانه؛ گوگل اکنون یک کمپانی سخت‌افزاری است.
البته حق با شما است. گوگل یک تازه‌وارد در عرصه‌ی سخت‌افزار به حساب نمی‌آید. تیم نکسوس مسئول ساخت گوشی بوده و تیم پیکسل مشغول ساخت کروم‌بوک، تبلت و اکنون گوشی است. تیم آرا که بخشی از واحد ATAP گوگل است، در تلاش برای ساخت گوشی‌های مخصوص خودشان بودند. تیم دیگری مسئول کروم‌کست است. یک تیم مشغول گوگل وای‌فای و تیم دیگری درگیر کار روی هدست دی‌دریم بوده است. آیا ستاپ باکس ناموفق نکسوس کیو را نیز به خاطر می‌آورید؟ بله، همه‌ی محصولات یادشده ساخت گوگل هستند. تمام این محصولات یک هدف یکسان را دنبال می‌کردند. آن‌ها در پی این بودند تا به توسعه‌دهندگان و کاربران نشان دهند که چگونه نرم‌افزار گوگل می‌تواند به خوبی روی سخت‌افزار مناسب اجرا شود. اما مشکل اصلی این بود که تمام این‌ها، محصولات بی‌اهمیت و محدودی بودند که به سختی منجر به شکل‌گیری نوآوری چندانی در بازار شدند. اما در سال ۲۰۱۶ ورق برگشت و گوگل سرانجام سرنوشت خود را محکم‌تر در دستان خودش گرفت.
همانطور که آن‌ها می‌گویند، سخت‌افزار همانند نامش سخت و یک کسب‌وکار خشن با حاشیه‌ی سود پایین، اما به شدت مهم است. ساخت گجت در خانه، این فرصت را به گوگل میدهد تا خود را فراتر از توانایی تمام شرکایش اثبات کند. مهم‌تر از همه، این اقدام به گوگل این شانس را میدهد تا سرنوشتش را به مدت فزاینده و نامشخصی به دست بگیرد.
اوی گرین‌گارت، تحلیلگر دیوایس و پلتفرم در موسسه‌ی گلوبال‌دیتا می‌گوید:
همانطور که فناوری‌های جدید به همراه گوشی‌های موبایل عرضه می‌شوند، گوگل می‌خواهد اطمینان حاصل کند که سخت‌افزار پیشرفته‌ی خودش چه اسپیکر هوشمند، هدست واقعیت افزوده، تانگو یا حتی اینترنت اشیا با دیگران متمایز باشد.
گوگل نیازمند سامسونگ است و سامسونگ را دوست دارد؛ اما به عنوان مالک و گرداننده‌ی یک پلتفرم، نمی‌خواهد کاملا به سامسونگ وابسته باشد.
سامسونگ به جز فروشگاه نرم‌افزاری پلی‌استور و اپلیکیشن‌های غیرقابل جایگزین آن، به ندرت نیازمند اندروید است.
وابستگی به سامسونگ یک بازی خطرناک است. محصولات گلکسی، محبوب‌ترین گوشی‌های اندرویدی تاکنون و رقیب اصلی آیفون هستند. اما هر سال میتوانید دور شدن تدریجی سامسونگ از گوگل را حس کنید. سامسونگ اکنون بیکسبی، دستیار هوشمند اختصاصی خود را دارد که مستقیما با گوگل اسیستنت در رقابت است و به تدریج جایگاه اصلی خود را در گوشی‌های این شرکت پیدا می‌کند. علاوه بر این، سامسونگ مروگر، اپلیکیشن مدیریت ایمیل و پیام‌رسان اختصاصی خود را نیز ساخته است. در صورتی که سامسونگ در تلاش برای کاهش وابستگی خود به محصولات گوگل نباشد، این اپلیکیشن‌های اختصاصی کاملا بی‌مصرف خواهند بود. سامسونگ در مقابل هدست دی‌دریم، گیر وی‌آر خود را دارد. کره‌ای‌ها یک پلتفرم اختصاصی خانه‌ی هوشمند دارند که مستقیما در رقابت با نست، اندروید تینگز و دیگر محصولات خانه‌ی هوشمند گوگل است. در طول چند سال اخیر، سامسونگ به سختی مشغول توسعه‌ی تایزن، سیستم‌عامل اختصاصی خودش بوده که در حال حاضر در محصولات پوشیدنی این شرکت در حال اجرا است. سامسونگ به جز فروشگاه نرم‌افزاری پلی‌استور و اپلیکیشن‌های غیرقابل جایگزین آن، به ندرت نیازمند اندروید است.
به زودی، دیگر شرکت‌ها نیز شروع به کاهش وابستگی خود به اندروید می‌کنند. پلتفرم‌های جدید نظیر الکسای آمازون به یک تهدید جدی علیه گوگل تبدیل شده‌اند. الکسا می‌تواند از طریق نقشه‌های گوگل یا دیگر اپلیکیشن‌های نقشه شما را هدایت کند. میتوانید به گوگل پلی موزیک یا اسپاتیفای گوش فرا دهید. اگر اکو، اسپیکر هوشمند آمازون را خریداری کنید، ممکن است یک روز دیگر هرگز از گوگل استفاده نکنید و احتمالا متوجه این موضوع نیز نشوید.
گوگل می‌تواند نزد اچ‌تی‌سی‌ها، ال‌جی‌ها و دیگر شرکت‌ها برود. با همکاری آن‌ها گوشی و اسپیکر بسازد و به رشد رقبا کمک کند. گوگل برای سال‌ها در تلاش بوده تا با برنامه‌ی نکسوس به دیگران انگیزه بدهد و آن‌ها را برای ساخت گوشی‌های اندرویدی قوی‌تر، کاراتر و بهتر قانع کند؛ اما در نهایت محصولات گلکسی، انتخاب اصلی کاربران بوده‌اند.
بنابراین، ورود نکردن به حوزه‌ی سخت‌افزار این خطرات را به دنبال دارد. علاوه بر این، ساخت سخت‌افزار اختصاصی یک فرصت نیز برای این شرکت محسوب میشود. به اپل نگاه کنید که چگونه در دهه‌ی اخیر برای تحقق بیشترین یکپارچگی ممکن بین محصولاتش تلاش کرده است. کوپرتینونشین‌ها نه‌تنها طراحی و ساخت گوشی‌هایشان را خودشان انجام می‌دهند؛ بلکه مسئول تامین مهم‌ترین اجزای داخلی آن‌ها نیز هستند. با هر معیاری، آخرین نسل آیفون، به لطف پردازنده‌ی اختصاصی A11 بایونیک، قدرتمندترین گوشی هوشمند موجود در بازار است. در حالی که دیگر شرکت‌ها همواره در حال تلاش برای ایجاد تمایز بین محصولات خود و رقبا بوده‌اند، اپل فراتر از همه به یک سطح کاملا متفاوت وارد شده است. به همین علت، فناوری واقعیت افزوده‌ی آن‌ها عملکرد بسیار مناسبی دارد، دوربین‌های آیفون همواره بهترین نمونه‌های موجود در بازار هستند و حتی برخی موارد جزئی اما مهم نظیر اتصال پایدار بلوتوث در گوشی‌های آن‌ها امکان‌پذیر میشود.
همانطور که دوره‌ی بعدی فناوری از راه می‌رسد، این گونه قدرت و کنترل نیز اهمیتی بیش از پیش پیدا می‌کند. هوراس ددیو، یکی از تحلیلگران محصولات اپل اخیرا نوشته است: «ایرپادهای کوچک، ساعت‌های هوشمند، واقعیت افزوده و آگوستیک سازگار همگی نیازمند درک کامل تمام قسمت‌های پیچیده‌ی آن‌ها است. یکپارچگی و کنترلی که نیازمند این موضوع است در تقابل با طراحی ماژولار و ترکیب اجزای غیرسفارشی قرار دارد.» نسخه‌ی بعدی عینک گوگل را در نظر داشته باشید. ساخت چنین محصولی نیازمند انجام اقدامات ویژه‌ای در بخش باتری، پردازنده، نمایشگر، دوربین و ... است. نسخه‌ی غیرسفارشی این عینک، محصول مناسبی به نظر می‌رسد. اما ساخت نسخه‌ی سفارشی و قابل عرضه‌ی آن که در خانه و با همکاری تیم‌های نرم‌افزار، فرم‌ویر و وایرلس ساخته شود، یک نتیجه‌ی کاملا متفاوت به همراه خواهد داشت.
اکنون گوگل با صدای بلندتری می‌تواند ادعا کند که «ما یک شرکت سخت‌افزاری هستیم.»
در حال حاضر، همان دلیلی که گوگل را ناگزیر به ساخت گوشی هوشمند کرده منجر به ساخت اسنشال فون اندی رابین شده است. همین دلیل دیگران را نیز ترغیب به ورود به این بازار شدیدا بزرگ کرده است. این دلیل چیزی جز داشتن یک گوشی اختصاصی نیست. ظاهرا گوگل تصور می‌کند به اندازه‌ای بزرگ و محبوب است که می‌تواند در ابتدای ورودش به این بازار جای پای خود را در آن محکم کند و حداقل سهمی از دنیای گوشی‌های هوشمند پیشرفته را به خود اختصاص دهد. اما این بخش در واقع قسمت آسان کار است. کار ساخت نخستین نسل پیکسل برعهده‌ی اچ‌تی‌سی بود. نتیجه‌ی کار آن‌ها خلق یک گوشی بی‌نظیر بود. این وظیفه‌ی خطیر در نسل دوم علاوه بر اچ‌تی‌سی برعهده‌ی ال‌جی نیز بوده است. با این حال بنابر ادعای گوگل، این شرکت خودش مسئول ساخت و طراحی پیکسل‌های جدید بوده است. این موضوع با وجود تصاحب بخشی از اچ‌تی‌سی توسط گوگل، ادعای چندان بی‌ربطی هم محسوب نمی‌شود. در هر صورت، دلیل اصلی ساخت تمام قسمت‌های یک گوشی در خانه، امکان کنترل و نظارت بر محصول از ابتدایی‌ترین مرحله‌ی توسعه تا عرضه در بازار است.
اخیرا اعلام شد گوگل بخشی از کمپانی اچ‌تی‌سی را تصاحب کرده است. اکنون این شرکت با صدای بلندتری می‌تواند ادعا کند که «ما یک شرکت سخت‌افزاری هستیم.» اچ‌تی‌سی به مدت یک دهه مشغول ساخت گوشی‌های بی‌نظیری بوده است. اما در همان زمانی که واحد بازاریابی سامسونگ با یک برنامه‌ی منسجم و قوی، مشغول افزایش سهم خود از بازار بود. اچ‌تی‌سی به لطف برخی تصمیمات اشتباه و برنامه‌ی بازاریابی بسیار بد، توفیق چندانی در جلب نظر مشتریان نداشت و با وجود کیفیت ساخت بالای محصولاتش در طول سال‌های اخیر همواره با بحران و چالش روبه‌رو بوده است. پیکسل، یک گوشی بی‌نظیر محسوب میشود؛ اما به دلایل متعدد از جمله عرضه‌ی محدود، آنطور که انتظار می‌رفت نتوانست فروش بالایی تجربه کند. گوگل آمار دقیق فروش پیکسل‌ها را اعلام نکرده است؛ اما یک برآورد نشان‌دهنده‌ی حضور یک میلیون دستگاه پیکسل در بازار است؛ در حالی که برخی برآوردهای دیگر حاکی از وجود ۳ تا ۵ میلیون دستگاه است. همانطور که گفته شد، دلیل اصلی این موضوع، ناتوانایی گوگل در تامین موجودی مورد نیاز این گوشی است. این مسئله، یکی از جنبه‌های منفی نبود مدیریت و نظارت در بخش سخت‌افزار است. در هر صورت، همانطور که گرین‌گارت می‌گوید: «گوگل بدون شک هرگز یک بازیگر اصلی در بازار گوشی‌های پیشرفته نبوده است. گوگل در چین، یکی از بزرگترین بازارهای دنیا، اصلا یک بازیگر به حساب نمی‌آید. من تصور نمی‌کنم هواوی، شیائومی یا اوپو نگران حضور گوگل باشند. با این حال اپل و سامسونگ هنوز عرصه را در آنجا واگذار نکرده‌اند.»
اما گوگل باید تلاش کند. همانطور که بارها مشاهده کرده‌ایم، بهترین محصولات متعلق به شرکت‌هایی است که هم مسئول ساخت سخت‌افزار و هم نرم‌افزار هستند. این دو بخش با همکاری متقابل، یکدیگر را بهبود و ارتقا می‌دهند و سامسونگ و اپل از این موضوع مطلع هستند. ما به تدریج به دوره‌ی بعدی فناوری وارد می‌شویم؛ جایی که گوشی‌های هوشمند مسیر را برای ساعت‌های هوشمند، اسپیکرها، لامپ‌ها و خودروهای هوشمند باز می‌کنند. در این دوره، فضایی برای اجزای بسیار بزرگ یا نرم‌افزار ناکارآمد وجود ندارد. برندگان این مرحله، شرکت‌هایی هستند که ساخت نرم‌افزار، سخت‌افزار، بازاریابی و در مجموع تمام کارها را به بهترین نحو انجام می‌دهند. اپل این کار را در مورد گوشی‌ها انجام داد و به ثروتمندترین کمپانی دنیا تبدیل شد. اکنون شانس بار دیگر بر سر کمپانی‌ها می‌کوبد.