بخشي از نامه: «آنچه از برآیند عملکرد فعلی نهاد فیلترینگ مشاهده
می‌شود ارسال دعوتنامه غیررسمی برای کاربرانی ایرانی جهت استفاده از
سرویس‌های خارجی است. متأسفانه کاربرانی که با توجه به روند فعلی فیلترینگ
استفاده از سرویس‌های وبلاگ خارجی را مطمئن‌تر از نمونه‌‌های داخلی
می‌دانند هر روز بیشتر می‌شوند.»
تعدادي از مديران سرويس‌دهندگان وبلاگ فارسي در نامه‌اي به كميته تعيين
مصاديق فيلترينگ، برخي مسائل و مشكلات در زمينه تشخيص و اعمال مصاديق
فيلترينگ در ووبلاگ‌هاي فارسي را مطرح كردند.
به گزارش ايتنا مديران اين سايت‌ها در نامه خود تاكيد نموده‌اند كه
مهم‌ترين نقيصه در روش فعلي، تضعيف سرويس‌دهندگان ايراني وبلاگ است كه در
نتيجه، كاربران را به استفاده از سرويس‌هاي خارجي وبلاگ سوق مي‌دهد.
به گزارش ايتنا متن نامه مديران سرويس‌دهندگان وبلاگ فارسي به شرح زير است:
عملکرد نهاد فیلترینگ و تضعیف موقعیت سرویس‌های وبلاگ فارسی
با تصویب قانون جرایم رایانه‌ای و شروع فعالیت کارگروه جدید تعیین مصادیق،
سیاست‌های جدیدی در این زمینه اعمال شد که مدیران سایتهای ارائه کننده
خدمات وبلاگ نویسی فارسی معتقدند که نتیجه این سیاست‌ها باعث تضعیف موقعیت
سرویس‌های وبلاگ ایرانی و آسیب به فضای وبلاگ‌های فارسی شده است.
آنچه در ادامه خواهد آمد بیان نکاتی در این باره از دیدگاه مدیران چند
سرویس مطرح وبلاگ فارسی است و امیدواریم انعکاس این نظرات بتواند تغییرات
مثبتی در فضای مجازی ایران ایجاد کند.
1. موج فیلترینگ، سونامی مسدودسازی!
اگرچه در چند سال گذشته شاهد ارسال فهرستی از وبلاگ‌ها به سرویس دهندگان
توسط نهادهای مرتبط بوده‌ایم اما در چند ماه گذشته درخواست مسدودسازی
وبلاگ‌ها افزایشی چند صد در صدی داشته است. مطمئناً چنین حجم بالایی از
مسدودسازی در تضعیف فضای کلی وبلاگ‌های فارسی موثر بوده و بالطبع و در عمل
باعث دلسردی بسیاری از وبلاگ نویسان و نگرش منفی به سرویس‌های وبلاگ ایرانی
شده است.
بسیاری از وبلاگ‌هایی که در فهرست‌های جدید فیلترینگ دیده می‌شود
مواردی‌اند که به نظر می‌رسد از نتایج جست‌وجو در موتورهای جست‌وجوگر به
دست آمده‌اند و از این رو ممکن است وبلاگی به خاطر پستی که چند سال قبل
منتشر کرده است امروز فیلتر و مسدود شود. از این رو علیرغم آنکه با توجه
به قانون جرایم رایانه‌ای ممکن است برخی مطالب وبلاگ‌ها تخلف به شمار آید
اما آیا پسندیده‌تر نیست حداقل در شروع کار به جای مسدودسازی، با
فرهنگ‌سازی در مورد مصادیق محتوای مجرمانه و همچنین اخطار به کاربران
متخلف، به حفظ و گسترش فضای سالم وبلاگ‌های فارسی کمک کنیم؟
2. پیگیری فیلترینگ، روشی ناکارآمد
انتقاد بر نحوه فعلی پیگیری فیلترینگ آن است که از بین هزاران وبلاگ مسدود
یا فیلتر شده فقط تعداد انگشت‌شماری از وبلاگ‌ها رفع فیلتر شده‌اند،
کمی(قلت) این مقدار ناشی از پیچیدگی نحوه رفع فیلترینگ است. وبلاگ‌نویسی که
در فضای مجازی وبلاگ خود را ثبت و فعالیت می‌کند. برای دانستن دلیل
مسدودسازی یا محتوایی که باعث فیلترینگ وبلاگش شده است مجبور به مراجعه
حضوری به دبیرخانه کارگروه و ارائه مشخصات و تعهد است. درصد بسیار پایین
وبلاگ‌هایی که رفع فیلتر شده‌اند نشان از ناکارآمدی شیوه کنونی دارد.
3. عملکرد اینچنینی به نفع سرویس‌های وبلاگ خارجی است
آنچه از برآیند عملکرد فعلی نهاد فیلترینگ مشاهده می‌شود ارسال دعوتنامه
غیررسمی برای کاربرانی ایرانی جهت استفاده از سرویس‌های خارجی است.
متأسفانه کاربرانی که با توجه به روند فعلی فیلترینگ استفاده از سرویس‌های
وبلاگ خارجی را مطمئن‌تر از نمونه‌‌های داخلی می‌دانند هر روز بیشتر
می‌شوند.
ظاهراً بررسی محتوا، فیلترینگ و همچنین پیگیری برای رفع فیلترینگ در
سرویس‌های خارجی و ایرانی مشابه است. ولی تفاوت در این است که کارگروه
تعیین مصادیق پس از ملاحظه محتوای مجرمانه در سرویس دهنده خارجی فقط
می‌تواند آن را فیلتر نماید، در این حالت وبلاگ همچنان با ابزار فیلترشکن
در دسترس است و ضمن حفظ و دسترسی به داده‌ها توسط وبلاگ‌نویس، امکان ادامه
فعالیت نیز وجود دارد. اما در مورد سرویس‌دهندگان داخلی ،پس از اعمال
فیلترینگ، وبلاگ به دستور کارگروه توسط سرویس دهنده مسدود می‌شود تا دسترسی
بلاگر به وبلاگش کاملا قطع گردد. لذا با شیوه فعلی فیلترینگ، وبلاگ نویسان
ترجیح می‌دهند از سرویس دهندگان خارجی استفاده نمایند تا لااقل دسترسی به
محتوای وبلاگشان را داشته باشند.
4. فیلترینگ وبلاگ، راه حلی نامناسب و غیرضروری
کارگروه تعیین مصادیق در ارتباط مستقیم با سرویس دهندگان داخلی است. زمانی
که دسترسی به مدیران سرویس‌های وبلاگ داخلی امکان‌پذیر است و بصورت روزانه
فهرست مسدودسازی برایشان ارسال می‌شود دیگر چه نیازی به فیلتر نمودن وبلاگی
بخاطر داشتن پستی نامناسب توسط مخابرات است؟
اگر هدف کارگروه مقابله با محتوای مجرمانه است چرا به جای ارسال مستقیم
وبلاگ‌های متخلف به سرویس دهندگان وبلاگ، مدت‌ها آن را فیلتر می‌کند تا
چنین محتوایی همچنان از طریق جست‌وجوگرها و فیلترشکن‌ها باز هم در دسترس
باشد بهتر نیست آیا به محض شناسایی محتوای مجرمانه مراتب را جهت حذف مطلب و
در صورت ضرورت مسدودسازی به سرویس دهنده وبلاگ ارسال نمایند؟
اگر هدف از فیلترینگ، هشدار به نویسنده وبلاگ است آیا معقول‌تر نیست که این
هشدار از طریق سرویس‌های وبلاگ که رابطه نزدیک‌تری با کاربران خود دارند
انجام شود؟
فیلترینگ مخابرات زمانی بامعنا و موثر خواهد بود که مسدودسازی کامل یا حذف
مطلب محتوی مجرمانه امکان‌پذیر نیست و این در مورد سرویس دهندگان خارجی
مصداق دارد، در حالی که در سرویس دهندگان ایرانی اینگونه نیست، لذا خواستار
حذف فیلترینگ در مورد وبلاگ‌های زیرمجموعه سرویس دهندگان داخلی هستیم.
5. صفحه فیلترینگ، حمایت یا دخالت در رقابت
نکته مهم دیگر محتوای صفحه جدید فیلترینگ می‌باشد که گویی قرار است از
سایتهای ایرانی حمایت نموده و کاربران را به سایتهای جایگزین مشابه
راهنمایی کند. در حالی که عملاً با سیاست جدید کارگروه تعیین مصادیق، که
نامشان در صفحه فیلترینگ نیامده است وارد رقابت سایتهای داخلی شده است و
اقدام مزبور نقض حقوق سایر سایتهای ایرانی است.
مدیران سرویس‌های وبلاگ فارسی معتقدند صفحه فعلی فیلترینگ برازنده کاربر
ایرانی نبوده و در فضای رقابت سایتهای بخش خصوصی نیز نتیجه مطلوبی نخواهد
داشت. همچنین امضاء کنندگان نامه فوق برای ممانعت از تضییع احتمالی حقوق
دیگران، خواستار حذف لینک و نام سایت خود از صفحه فیلترینگ هستند.
6. ورود کارگروه در حوزه مدیریت و سیاستگذاری سرویس‌های وبلاگ
وظیفه کارگروه تعیین مصادیق مجرمانه همانطور که از نامش مشخص است تشخیص
محتوای مجرمانه و پالایش فضای مجازی است و سرویس دهنده وبلاگ فارسی نیز
ملزم به رعایت قانون و مساعدت در سالم سازی فضای مجازی از طریق حذف محتوای
مجرمانه اعلام شده توسط کارگروه یا مسدودسازی هستند هر چیز دیگری خارج از
روند فوق به معنای عدول کارگروه تعیین مصادیق و سرویس دهندگان از وظایف
قانونی است.
در مواردی ملاحظه شده است که کارگروه تعیین مصادیق، وارد حوزه سیاستگذاری و
نحوه مدیریت سرویس‌های وبلاگ نیز شده است و بعضاً با تهدید بر پیگرد
قضایی و مجازات قانونی نیز همراه بوده است. سرویس دهندگان میزبانی وبلاگ حق
دارند ضمن رعایت قوانین جاری کشور در چارچوب قوانین استفاده از خدمات و
توافقنامه خود با کاربرانشان عمل نمایند.
ملاحظات و پیشنهادات
امیدواریم مسئولین با توجه مستمر به واقعیت فضای مجازی و پرهیز از
تنگ‌نظری‌های برخی دست‌اندرکاران، به ایجاد فضای سالم و پویا در میان
وبلاگ‌های فارسی کمک کنند که کارگروه تعیین مصادیق به عنوان نهاد فیلترینگ
در این زمینه نقش مهمی را برعهده دارد. لذا حسب وظیفه و تجارب چندین ساله
در جهت ایجاد شرایط بهتر پیشنهادات زیر ارائه می‌گردد:
1. بهره‌گیری از نظرات کارشناسان و تجربه مدیران فعال در فضای مجازی به
ویژه سرویس دهندگان وبلاگ فارسی در تدوین آيین‌نامه‌‌های لازم و بخصوص
چگونگی اجرای قوانین مرتبط.
2. حذف دقیق مطلب یا پست مجرمانه راساً، یا از طریق اعلام به کاربران توسط
سرویس دهندگان وبلاگ فارسی به جای فیلتر و یا مسدودسازی کامل یک وبلاگ. در
روند فعلی یک وبلاگ با چند سال سابقه و صدها پست صرفاً به دلیل یک پست یا
مطلب نامناسب بطور کلی مسدود و از دسترس خارج می‌شود .
3. شیوه و راهکاری ساده‌تر برای رفع فیلترینگ و اطلاع وبلاگ‌نویس از دلیل
مسدودسازی وبلاگ بخصوص در وبلاگ‌های زیرمجموعه سرویس‌های وبلاگ ایرانی در
نظر گرفته شود.
4. ارائه تسهیلاتی از قبیل بسنده کردن به حذف مطلب و ارسال اخطار به بلاگر
خاطی در سرویس دهندگان داخلی و فیلتر نمودن در سرویس دهندگان خارجی تا
کاربران را به حضور در سرویس‌های میزبان داخلی ترغیب نماییم.
5. عدم نمایش صفحه فیلترینگ در مورد وبلاگ‌های زیرمجموعه سرویس‌های وبلاگ
ایرانی چرا که امکان حذف محتوای مجرمانه به سرعت و به شکل بهتر و اصولی‌تری
توسط این سرویس دهندگان امکان‌پذیر است.
6. تجدید نظر در صفحه فیلترینگ و عدم نمایش گزینشی سایت‌ها که تاثیر منفی در رقابت سالم و اصولی بین سایتهای ایرانی دارد.