مروری بر نرم افزار Photoshop CS5

با وجود اين كه از زمان معرفي بسته نرم‌افزاري Creative Suite 4 به كاربران تنها هجده‌ماه مي‌گذرد، شركت ادوبي نسخه جديد اين بسته نرم‌افزاري را ارائه كرده است. البته، انتظار به‌روزرساني نرم‌افزارهاي اين شركت را داشتيم و اين دقيقاً اتفاقي بود كه در دوازدهم آوريل همزمان با معرفي ويژگي‌ها و بهبودهاي كلي نرم‌افزارهاي ادوبي به‌وقوع پيوست. بسته نرم‌افزاري Creative Suite 5 قابليت‌هاي بسياري را براي كاربران عرضه كرده است. شركت ادوبي در اين بسته نرم‌افزاري علاوه بر بهبود ابزارهاي فعلي و فراهم‌كردن مجموعه‌اي از ابزارهاي جديد، ميزان كارايي برنامه‌ها را نيز به واسطه عمل‌كردن به وعده خود درباره 64 بيتي‌كردن آن‌ها افزايش داده است. بيشترين ميزان افزايش كارايي در نرم‌افزارهاي Photoshop، Premiere و After Effects مشهود است.

در نگارش اين مقاله هفته‌ها تجربه كاري با ويژگي جالب Content-Aware Fill از نرم‌افزار فتوشاپ، ويژگي Shape Builder و نقاب‌گذاري خودكار در Illustrator، قابليت‌هاي جديد و كارآمد InDesign و جلوه‌هاي ويديويي توانمندي مانند Roto Brush‌ از نرم‌افزار After Effects به‌كار گرفته شده است.

در اين مقاله، سعي‌شده حاصل تمام تجربه‌هاي مذكور در اختيار خوانندگان گذاشته شود. اين مقاله را بخوانيد تا متوجه شويد كه چرا CS5 توانمندترين ابزارهاي ترسيم، انتشار اسناد چاپي و ويرايش فايل‌هاي ويديويي را فراهم كرده و چرا بايد در نخستين فرصت بسته نرم‌افزاري پيشين خود را به‌روزرساني كنيد.

يكي از جالب‌ترين ابزارها براي هنرمندان مونتاژ تصوير، ويژگي جديد Puppet Warp است. اين فناوري كه نخستين بار در نرم‌افزارAfter Effects معرفي شد، شبكه‌اي از مثلث‌ها را روي يك لايه برش‌خورده قرارمي‌دهد. روي اين شبكه مي‌توان سنجاق‌هايي را نصب‌كرد و با حركت دادن سنجاق‌ها تصوير موردنظر نيز مانند خم‌شدن مفاصل يك عروسك خيمه‌شب‌بازي خم مي‌شود.

ابزار Puppet Wrap امكان سفارشي‌‌سازي عكس‌ها را به‌گونه‌اي بي‌نظير فراهم مي‌كند. در گذشته براي جابه‌جاكردن عناصر مختلف تصوير بايد يك لايه را به چند قسمت تقسيم مي‌كرديد، اما اكنون اين كار را تنها با قرار دادن سنجاق‌ها در محل مناسب و جابه‌جاكردن آن‌ها انجام مي‌دهيد. علت عملكرد بسيار خوب سيستم اين است كه تصوير در بين سنجاق‌ها به‌گونه‌اي سازمان‌يافته خم مي‌شود. به اين ترتيب، مي‌توانيد اعضاي بدن جانداران و همچنين اشياي موجود در تصاوير را بهتر از هر زمان ديگري دستكاري كنيد.

شكل 1- پردازش بهينه تصوير، افزايش عمق و نورپردازي تصويرمحور براي بازتاب‌هاي صحنه و پردازش سه‌بعدي تصوير در فتوشاپ از هرزمان ديگري بهتر و سريع‌تر انجام مي‌شود.

نرم‌افزار  Photoshop CS4 يك ويژگي جديد را با عنوانContent-Aware Scaling معرفي كرد؛ در نسخه CS5 ويژگي جديدي با عملكرد مشابه تحت عنوان Content-Aware Fill عرضه شده است. اين ويژگي امكان ترميم آثار هنري را به‌طور ساده و مؤثر فراهم مي‌كند. براي استفاده از اين ويژگي دو رويكرد مختلف وجود دارد. در رويكرد اول موضوع موردنظر را در صحنه انتخاب كرده و از سيستم جديد براي حذف كامل موضوع و ترميم خودكار محل آن با استفاده از نمونه‌هاي گرفته‌شده از ساختارهاي تصوير بهره مي‌بريد. در رويكرد دوم مي‌توانيد حالت خاصي از ابزار Spot Healing Brush را براي رنگ‌آميزي روي عناصري كه مايل به حذف آن‌ها هستيد، به كار بگيريد. به عنوان نمونه‌اي از اين عناصر ناخواسته مي‌توان به سيم‌هاي تلفن و عناصر ناخواسته درون تصاوير دورنما اشاره كرد. به اين ترتيب، عناصر ناخواسته تصوير با استفاده از ساختارهاي اطراف جايگزين مي‌شوند. با وجود اين‌كه ابزار مذكور همواره نتايج دلخواه ‌را به دست نمي‌دهد، نقطه‌شروع فوق‌العاده‌اي براي اعمال تغييرات بعدي محسوب مي‌شود.

در نسخه جديد فتوشاپ ابزارهاي Quick Selection و گزينه‌هاي كادر محاوره‌اي Refine Edge به‌گونه‌اي بهبود يافته‌اند كه امكان كار با لبه‌هاي هموار را نيز فراهم مي‌كنند. به منظور رنگ‌آميزي روي لبه‌هاي مات و داراي جزئيات مانند مو و پر مي‌توانيد از ابزار Edge Detection واقع در كادر محاوره‌اي Refine Edge استفاده كنيد. هنگام انجام اين كار، پس‌زمينه تصوير از آن حذف مي‌شود. حال مي‌توان با كمترين تلاش، اجزاي دلخواه تصوير را حتي از شلوغ‌ترين پس‌زمينه‌ها نيز جدا كرد.

سيستم جديد Refine Edge چند قابليت ديگر را نيز در اختيار  كاربرمي‌گذارد. گزينه Decontaminate Colors امكان ادغام رنگ قسمت بريده‌شده با لبه‌ها را فراهم مي‌كند. به اين ترتيب، سايه‌هاي پس‌زمينه رنگ‌بندي قسمت بريده‌شده را خراب نمي‌كنند. علاوه‌براين، مي‌توانيد ترتيبي دهيد كه نتيجه كار تنها به صورت يك قسمت انتخاب‌شده از تصوير نباشد، بلكه در قالب يك لايه يا سند جديد تفكيك شود، سپس مي‌توانيد آن را به عنوان يك بخش برش‌خورده يا به همراه يك لايه نقاب به‌كار گيريد. كارايي اين قابليت فوق‌العاده به قدري زياد است كه به‌تنهايي ارزش به‌روزرساني نسخه فعلي نرم‌افزار فتوشاپ را دارد.

شركت ادوبي در بسته CS5 موتور جديدي را براي ابزارBrush به‌كار گرفته كه به‌واسطه استفاده از مجموعه جديدي از قلم‌موها و چندين رشته با عملكرد مستقل براي ترسيم، رنگ‌آميزي طبيعي موضوع‌ها را شبيه‌سازي مي‌كند. اين ويژگي به‌ويژه با دستگاه‌هاي لوحي Wacom به‌خوبي كار مي‌كند، قابليت تشخيص زاويه و چرخش و همچنين ميزان فشار را به‌طور كامل در اختيار كاربران آن مي‌گذارد. علاوه‌براين، در نسخه جديد نرم‌افزار قلمي موسوم به Mixer Brush معرفي شده كه امكان تركيب رنگ‌ها را به شيوه‌اي مشابه نقاشي با رنگ روغن، براي هنرمند فراهم مي‌كند. با استفاده از اين قلم‌ مي‌توانيد خشك يا خيس‌بودن آن و همچنين اضافه‌كردن يك رنگ‌جديد يا تركيب رنگ‌هاي موجود توسط قلم را مشخص كنيد. تمام اين قابليت‌ها نقطه شروعي است كه خبر از پيش رفتن فتوشاپ در راستاي افزايش امكانات ترسيم مي‌دهد.

براي كار با تصاوير Raw نيز ويژگي‌هاي متعددي در اختيار قرار گرفته است. اين ويژگي‌ها عبارتند از، امكان ضميمه جلوه‌هاي جديد تصوير و بافت‌ها، افزايش دقت ترسيم و يك فيلتر نويز جديد كه نويزهاي مربوط به رنگ‌ها و نورها را كه به دليل وجود نور كم يا مقدار زياد ISO ايجاد شده‌اند، حذف مي‌كند. اكنون قابليت اصلاح خودكار لنز، امكان تعديل اعوجاج هندسي، اختلالات رنگي و سايه‌زني را فراهم مي‌كند. برنامه Adobe Lens Profile Creator كه يك نرم‌افزار قابل دريافت از اينترنت است، امكان تعيين خصوصيات سفارشي و انطباق ويژگي‌هاي لنزها را فراهم مي‌كند.

ويژگي HDR Pro براساس سيستم مديريت تصوير High Dynamic Range  فتوشاپ عمل مي‌كند. اين ويژگي داراي امكانات بهينه پردازش تصوير است كه امكان حذف خودكار لايه‌هاي ناواضحي را كه روي تصوير اصلي آمده‌اند،  فراهم مي‌كند. با استفاده از اين قابليت مي‌توانيد تصويري رابه عنوان مرجع براي تعيين نحوه حذف لايه‌هاي نيمه‌شفاف رويي مشخص كنيد. همچنين در اين نسخه از فتوشاپ تنظيماتي با عنوان HDR Toning براي كار با تصاوير مستقل هشت بيتي معرفي شده است كه امكان شبيه‌سازي جلوه‌هاي HDR را براساس هر عكس دلخواه فراهم مي‌كند.

شكل 2- ابزار Repousse امكان ساخت اشياي سه‌بعدي را براساس هر مسير، شيء انتخاب شده يا لايه متني دلخواه فراهم مي‌كند. علاوه‌براين، مي‌توانيد تمام موارد مذكور را درون يك شيء واحد گردآوري كنيد. حتي مي‌توانيد روي يك مدل برجستگي‌هاي سفارشي ايجادكرده و ساختارهاي دلخواه را در هر بخش شيء به‌كارگيريد.

با تمام اين اوصاف، تعدادي از بهبودهاي اصلي در نسخه Extended از Photoshop CS5 به‌ويژه در زمينه مدل‌سازي سه‌بعدي و پردازش تصوير پياده‌سازي شده‌اند. ابزار جديد Repusse ساخت مدل‌هاي سه‌بعدي را به‌نحو بي‌مانندي آسان كرده، نام اين ابزار از تكنيكي اتخاذ شده است كه در آن براي تبديل ورق‌هاي فلزي به آثار هنري، قسمت پشت اين ورق‌ها چكش‌كاري مي‌شود. اين نام پرمعنا چگونگي تبديل آثار هنري دوبعدي را به مدل‌هاي سه بعدي تشريح مي‌كند. هر شيء انتخاب‌شده، مسير يا لايه متن را مي‌توان در اختيار Repusse قرار داد و با استفاده از برجسته‌سازي و دوران از آن يك مدل سه‌بعدي توليد كرد. اين ابزار امكانات گسترده‌اي را براي كنترل فرآيند مدل‌سازي فراهم مي‌كند. اين امكانات شامل چرخاندن، بريدن و تغييرشكل مدل‌هاي سه‌بعدي هنگام برجسته‌سازي آن‌ها است و امكان مدل‌سازي اجسام مخروطي‌شكل مانند دربطري بازكن و ساير اشياي مخروطي را فراهم مي‌كند. علاوه‌براين مي‌توانيد در هر بخش از شيء برجستگي‌هاي سفارشي ايجاد كرده و ساختار دلخواه را روي آن پياده كنيد.

يكي ديگر از قابليت‌هاي كادرمحاوره‌اي، حالت واقعي Repusse است كه امكان حجم‌دادن اشيا را به‌گونه‌اي فراهم مي‌كند كه گويي از درون با تلمبه باد شده‌اند. بنابراين، به‌طورفرضي مي‌توانيد نماي بالاي يك سوسك را با استفاده از شيوه مذكور حجيم كنيد تا يك مدل سه‌بعدي از آن ايجاد شود. ما در آزمون‌هاي خود توانستيم با استفاده از عكس نان‌هاي گرد و ساير اشيا مدل سه‌بعدي آن‌ها را در چند ثانيه بسازيم.

نرم‌افزار Photoshop CS5 امكان ادغام چندين لايه سه‌بعدي را فراهم مي‌كند و شما مي‌توانيد تمام اين لايه‌ها را در قالب يك شيء واحد ويرايش كنيد. از آنجا كه اين ويژگي امكان ساخت مدل‌هاي پيچيده را فراهم مي‌كند، گام بزرگي به جلو محسوب مي‌شود. پيش از اين ساخت مدل‌هاي سه‌بعدي به شيوه مذكور در فتوشاپ امكان‌پذير نبود.

موتور پردازش تصوير نيز تغييرات عمده‌اي داشته است. اكنون با استفاده از قابليت پردازش چندگذري (multi pass) مي‌توانيد تصاوير خارق‌العاده‌اي را به‌طورمستقيم درون برنامه فتوشاپ توليد كنيد. علاوه‌براين، مدل‌سازان مي‌توانند سايه‌ها را روي يك سطح تعريف‌پذير ايجاد كنند و با دور شدن مدل‌ها آن‌ها را محو كنند. همچنين با نورپردازي تصويرمحور مي‌توانيد بازتاب‌هاي نور را با استفاده از هر تصوير دلخواهي به عنوان تصوير مرجع، در محيط اطراف شيء موردنظر شبيه‌سازي كنيد.

در رابط كاربر فتوشاپ نيز تغييرات متعددي به‌وجود آمده است. در نسخه CS4 امكان تغيير اندازه قلم مو به واسطه درگ‌كردن ماوس همراه با فشردن كليد تركيبي Alt+Ctrl فراهم شد. اين ويژگي در نسخه جديد فتوشاپ بهبود يافته و با درگ‌كردن ماوس به طور افقي اندازه قلم مو و با درگ كردن عمودي ميزان سختي آن تغييرمي‌كند. هنگام استفاده از ابزار Eyedropper مي‌توان ترتيبي داد كه در اطراف ناحيه نمونه‌گيري شده دو حلقه به نمايش درآيد. حلقه خارجي به رنگ خاكستري بوده و ناحيه نمونه‌گيري را از ساير بخش‌هاي تصوير متمايز مي‌كند. حلقه دروني به دو نيم‌ تقسيم مي‌شود كه در نيمه پايين رنگ سابق و در نيمه بالا رنگ جديد نمايش داده مي‌شود. اين ويژگي امكان بررسي رنگ انتخاب شده را بدون نياز به خروج از ناحيه نمونه‌گيري فراهم مي‌كند. علاوه‌براين، با فشردن كليد تركيبي Alt+Ctrl+Windows  انتخاب كننده رنگ به‌طورمستقيم در زير اشاره‌گر ماوس به نمايش درمي‌آيد. ابزار جديد Mini Bridge كه در تمام نرم‌افزارهاي بسته CS5 وجود دارد، امكان دسترسي سريع به تصاوير را از طريق يك پانل داخلي فتوشاپ فراهم مي‌كند. اكنون ابزار Zoom به حالت جديدي مجهز شده است كه امكان بزرگ‌نمايي و كوچك‌نمايي تصوير را به‌واسطه درگ‌كردن اين ابزار فراهم مي‌كند. به علاوه دستور جديدي باعنوان Straighten به ابزار Ruler اضافه شده كه يك تصوير را در راستاي خطي كه توسط كاربر تعيين مي‌شود، مستقر مي‌كند. ساير بهبودها شامل تغيير وضعيت پيش‌فرض چيدمان Layer Styles، ويژگي Rule of Thirds براي ابزار Crop ونوعي نقاب‌هاي لايه‌اي است كه امكان توليد خودكار آن‌ها با بهره‌گيري از شفافيت لايه‌ها وجود دارد.

شكل 3- ويژگي Puppet Wrap امكان تغيير شكل طبيعي اندام‌ها را با استفاده از لايه‌هاي تصوير فراهم مي‌كند. براي اين منظور كافي است دستگيره‌هايي را روي تصوير قرار داده و سپس آن‌ها را به نحو مقتضي حركت دهيد.

فتوشاپ CS5 يك به‌روزرساني توانمند و پايدار است كه علاوه بر ابزارهاي متنوع روش‌هاي جديدي را براي كار با تصاوير در اختيار مي‌گذارد. ابزارهاي سه‌بعدي جديد به‌ويژه براي افرادي كه به‌طوردائم با مدل‌هاي سه‌بعدي سروكار دارند، بسيار مفيد هستند؛ ابزار Puppet Warp نحوه به‌كارگيري و ويرايش لايه‌ها را متحول مي‌كند و گزينه‌هاي كادر محاوره‌اي جديد و توانمند Refine Edge فرآيند برش‌ اجزاي تصوير را بسيار ساده‌تر مي‌كند.

شكل 4- با استفاده از ويژگي جديد Content Aware Fill تنها با يك حركت ساده مي‌توان تصوير پيش‌زمينه را حذف كرد و مدت زيادي را در زمان لازم براي ويرايش تصوير، صرفه‌جويي كرد.

شكل 5- حالت جديد Edge Detection امكان برش قسمت‌هاي مختلف تصوير را به‌شيوه‌اي بسيار ساده فراهم مي‌كند.

بررسي نسخه‌هاي جديد فتوشاپ بدون گرفتارشدن در دام ويژگي‌هاي فوق‌العاده و كارآمد همواره كار دشواري است. اما يك بار ديگر شركت ادوبي بهترين محصول خود را بهبود داد و فتوشاپ CS5 دوباره جايگاه خود را به‌عنوان بهترين برنامه ويرايش تصوير در جهان تثبيت كرد.