سوئد مدتهاست به بهشت استارتاپ های فناوری تبدیل شده و اگر به دنبال شروع یک کسب و کار باشید، سرزمین جایزه نوبل، اسکایپ و اسپاتیفای زیرساخت پیشرفته، قوانین ساده و نظام مالیاتی هوشمند را در اختیار شما قرار می دهد.
در این کشور مالیات بر درآمد نسبتا بالا است اما پایین بودن نرخ مالیات شرکت ها سرمایه گذاران کسب و کارهای جدید را به آن جذب می کند. از سوی دیگر دولت از منابع مالیاتی برای ارائه بسته های رفاهی و کمک به پیاده سازی ایده های نوآورانه و ریسک پذیر استفاده می کند.
یونیکورن های مجازی در این سزرمین یخ زده چراگاه های سرسبزی را برای خود یافته اند، برای مثال پنج استارتاپ نام آشنای اسکایپ، اسپاتیفای، King، Mojang و Klarna به ارزش بالای یک میلیارد یورو دست پیدا کرده اند. 20 استارتاپ برتر این کشور برای 20 هزار نفر اشتغال سازی کرده اند که در نوع خود کم نظیر است.
نوآوری و ایجاد کسب و کارهای نو در این کشور از چنان جایگاهی برخودار است که حتی «نهاد کلیسا» 5 میلیون دلار در این زمینه سرمایه گذاری کرده است.
فعالیت استارتاپ های سوئدی حوزه های مختلفی از موسیقی و بازی گرفته تا سخت افزار را شامل می شود و در هر یک از این زمینه ها چندین کمپانی با یکدیگر رقابت تنگاتنگی دارند که در نهایت به رشد و شکوفایی آنها و به سود کاربران تمام می شود.
در حوزه موسیقی اسپاتیفای مشهورتر از موارد دیگر است که از زمان راه اندازی در سال 2008، با پیاده سازی یک مدل کسب و کار پایدار به صنعت موسیقی جان دوباره ای بخشیده است. این محصول که در حال حاضر 20 میلیارد دلار ارزش دارد، با فراهم کردن بستری مناسب مانع دانلود غیرقانونی موزیک شده و منبع درآمدی برای هنرمندان به شمار می رود.
کمپانی های دیگری نیز در مقیاس کوچکتر به فعالیت های مشابه روی آورده اند، برای مثال می توان به پادکست بسیار موفق Acast، اپلیکیشن Soundtrack Your Brand برای استریم موسیقی در امکان تجاری و رستوران ها (استفاده تجاری از اسپاتیفای برای کاربران عادی ممنوع است) و Epidemic Sound اشاره کرد که آرشیوی غنی از ژانرهای مختلف موسیقی را در اختیار تولید کنندگان محتوا قرار می دهند.
اکثر استودیوهای بازی سازی این کشور از جمله King، Mojang، Paradox و Mag Interactive در یک دهه گذشته رو به رشد بوده و در سال 2017 نزدیک به 1.5 میلیارد دلار درآمد کسب کرده اند.
علاوه بر این کمپانی های معتبری از قبیل مایکروسافت، الکترونیک آرتز و یوبی سافت استودیوهایی را در سوئد تاسیس کرده اند که حاصل آن بازی هایی از جمله آواتار، ماینکرافت، کندی کرش، بتلفیلد، مد مکس و استار وارز بوده است.
بتلفیلد
در نخستین دوره اهدای جوایز «استیم» که سال 2016 برگزار شد 11 جایزه به کمپانی های سوئدی تعلق گرفت که با توجه به مقیاس این کشور و تعداد استودیوهای بازی سازی نه چندان فراوان آن، فوق العاده به نظر می رسد.
در بخش خبر نیز سوئد میزبان حداقل 9 استارتاپ قابل توجه است که در حال توسعه راه حل های بهتر برای کسب درآمد از روزنامه نگاری هستند. Magnus Hultman موسس استارتاپ Strossle دلیل علاقه شرکت های سوئدی به کسب درآمد از این حوزه را اینگونه بیان می کند:
اینجا موطن Piratebay (یکی از معروف‌ترین پایگاه های اشتراک فایل برای جستجو و رد و بدل‌کردن فایل‌های تورنت) است و ما اولین کسانی بودیم که فیلم، موزیک و کتاب های دیجیتالی را به صورت غیرقانونی به اشتراک می گذاشتیم. در واقع ما وایکینگ های عصر مدرن بودیم اما پی بردیم که نمی توان به عنوان یک مدل کسب و کار همیشگی به آن نگاه کرد.
بنابرین سعی کردیم گذشته را جبران کنیم و همانطور که پدرانمان صدها سال پیش کلاه های مخوف وایکینگی و شمشیرهایشان را کنار گذاشته و به مسیحیت گرویدند، ما هم سرویس هایی مثل اسپاتیفای را راه اندازی کردیم.
تشبیه اکوسیستم استارتاپی سوئد به دریانوردی و فعالان این حوزه به وایکینگ ها هوشمندانه به نظر می رسد. شاید آنها کلاه‌خود و شمشیر را کنار گذاشته باشند اما از جنبه های دیگری برای موفقیت بهره می برند.
در ادامه هفت ویژگی را که به موفقیت استارتاپ های سوئدی در بازار دیجیتال منجر شده، بررسی کرده ایم.
یافتن فرصت های جدید
وایکینگ ها اگر مالک چیزی نبودند، آن را تصاحب کرده و بعد از هر غارت و چپاولی به بازسازی می پرداختند؛ برای مثال آنها «نورماندی» را تسخیر کرده و پس از آن یک سیستم اجتماعی پیشرفته را بنا نهادند. در قرون وسطی بازار طلا و الماس داغ بود، اما امروزه، همانطور که گیتس دو دهه قبل پیش بینی کرده بود، نوبت پادشاهی محتوا فرا رسیده است.
وایکینگ های دیجیتال راه های جدید و قانونی را برای دستیابی به محتوا و ارزش بخشیدن به آن پیدا کرده اند. آنها به خوبی درک کرده اند که تمامی پلتفرم های دیجتال از قبیل فیسبوک، آمازون و نتفلیکس بدون موزیک، پادکست و خبر ارزش چندانی ندارد.
ورود به بازارهای بین المللی
اگر چه سوئد یکی از باکیفیت ترین کشورهای جهان برای زندگی است، اما جمعیت اندک آن باعث شده بازار بزرگی نباشد و به همین خاطر کمپانی های این کشور از ابتدا برای ورود به بازارهای بین المللی بنیانگذاری می شوند.
این سنت قدیمی در دهکده جهانی و دنیای دیجیتال که مرزها دیگر معنای خود را از دست داده اند، بسیار ارزشمند و مفید است.
فراگیری آداب و رسوم سرزمین های فتح شده
وایکینگ های دیجیتال فاتحان قدرتمندی هستند و در عین حال به شناسایی عادات و گرایشات شهروندان کشورهای جدید، علاقه زیادی دارند. Hultman در این باره می گوید:
اگر در کشوری سرد و تاریک زندگی کنید، درباره بقیه دنیا کنجکاو می شوید.
سوئد همیشه گوش به زنگ و آماده نوآوری است. Therése Gedda بنیانگذار و مدیرعامل استارتاپ سوئدی 30minMBA هم می گوید:
آمادگی جامعه ما برای پذیرش پدیده های جدید، سوئد را به بازاری فوق العاده برای کمپانی هایی که با مشتری ارتباط مستقیم دارند، تبدیل کرده است.
حذف سلسله مراتب
وایکینگ های دیجیتال به سلسله مراتب پایبندی ندارند و سیستم آنها از افرادی تشکیل شده که توأمان از آزادی و مسئولیت پذیری برخودارند؛ در نتیجه تنها کارایی و کسب نتایج مطلوب به افزایش نفوذ و اعتبار منجر می شود.
البته این مساله چندان جای تعجب ندارد چرا که در کشور کم جمعیتی مثل سوئد نمی توان انرژی نیروی انسانی را با بروکراسی و وظایف کسل کننده به هدر داد. Leandro Saucedo مدیر ارشد استراتژی کمپانی Acast درباره این سیستم مدیریتی می گوید:
در اسکاندیناوی تصمیم گیری به معنی تلاش برای دستیابی به اجماع است اما اگر امکان آن وجود نداشته باشد باید بر اساس رای اکثریت عمل شود. این مساله به سیستمی منجر شده که در آن نظر همه افراد اهمیت دارد.
همکاری توأم با اعتماد
اعتماد عنصری اساسی در استارتاپ های سوئدی است که ریشه آن به میراث باستانی آنها باز می گردد.Malin Lundell، مدیر بازاریابی MAG Interactive در این باره می گوید:
ساکنان اسکاندیناوی به صورت سنتی از قوانین دهگانه «یانته لاگن» پیروی می کنند که روی پیشرفت جمعی تاکید بسیاری دارد. بر این اساس تلاش برای دستیابی به هدفی فوق العاده نباید به قیمت قربانی کردن دیگران تمام شود.
زیرساخت مستحکم
برخلاف آنچه که در کارتون واکینگ ها نمایش داده می شود، «اساطیر نورس» فقط یک قایق نداشتند بلکه از ناوگانی قدرتمند و بزرگ برای رسیدن به مقاصد خود بهره می بردند. وایکینگ های دیجیتال نیز از اهمیت زیرساخت در دستیابی به نتیجه کاملا اطلاع دارند.
برای مثال در سال 1995 دولت سوئد طرح «ارائه کامپیوتر خانگی» را شروع کرد که طی آن شهروندان می توانستند از مالیات بر درآمد خود برای خرید کامپیوتر و اشتراک اینترنت استفاده کنند. چهار سال بعد دولت این کشور تاکید کرد که تمامی شهروندان باید به اینترنت با پهنای باند بالا دسترسی داشته باشند، چرا که آینده این کشور به آن بستگی دارد.
بنابرین بی جهت نیست سوئدی ها یکی از پرسرعت ترین شبکه های اینترنت دنیا را در اختیار دارند. این کشور از نظر اینترنت موبایل نیز موقعیت بسیاری خوبی دارد چرا که دولت از اپراتورهای بزرگ و موفق برای پیاده سازی آن دعوت به همکاری کرده است.
پشتیبانی از نوآوری
زمانی که از حمایت شدن توسط جامعه اطمینان داشته باشید، جسارت بیشتری برای نوآوری پیدا خواهید کرد. سیستم رفاه اجتماعی سوئد در ریسک کردن و تلاش برای نیل به رویاها به افراد کمک خواهد کرد. Björn Fant از موسسان فروشگاه آنلاین Hemmy در این باره می گوید:
تحصیل در دانشگاه ها و کالج های سوئد رایگان است، علاوه بر این دانشجویان می توانند از وام های کم بهره برای تامین مخارج زندگی خود بهره ببرند؛ به عبارت دیگر ما از بهترین سیستم سرمایه گذاری خطرپذیر برخوردار هستیم.
سرمایه گذاری خطرپذیر که به معنی تأمین سرمایه لازم برای استارتاپ های مستعد رشد است، تاثیر به سزایی در رشد کسب و کارهای نوپا دارد. Johannes Schildt مدیرعامل و یکی از بنیانگذاران استارتاپ سلامتی Kry معتقد است:
تعامل دو طرفه بین دولت و صنعت به ایجاد بستری برای کارآفرینی مبتنی بر فناوری منجر شده است.
تاریخچه واکینگ های دیجیتال علی رغم برخورداری از موفقیت های فراوان، شکست هایی را نیز به خود دیده است. Leandro Saucedo یادآوری می کند که موج اول استارتاپ های سوئدی چندان با موفقیت همراه نبودند:
در موج اول بسیاری از شرکت ها ورشکست شدند، برای مثال خرده فروشی آنلاین پوشاک Boo.com طی شش ماه 135 میلیون دلار سرمایه را به باد داد.
حالا اما شرایط عوض شده و باد موافق برای کشتی وایکینگ ها به وزیدن درآمده است، با این حال جامعه استارتاپی سوئد هنوز هم با چالش هایی از قبیل تلاش کسب و کارها برای دستیابی به موفقیت های بزرگ در کمترین زمان و فقدان برنامه ریزی بلند مدت مواجه است.