اعلام خبر تعطیلی اپلیکیشن الو نشان می‌دهد گوگل همچنان در زمینه‌ی پیامرسانی رویکردی آشفته و سردرگم دارد؛ اما اهالی مانتین ویو برای حل این مشکل باید چه کنند؟
گوگل مایل است مجموعه‌ی اقداماتش در عرصه‌ی پیامرسانی، از نظر کاربران پروژه‌ای ناتمام و همچنان در دست توسعه دیده شود. با این حال، اینکه راهبرد گوگل در این زمینه به‌طور دقیق به کدام جهت سمت‌وسو دارد، هنوز مشخص نیست. این شرکت از میان تمام تغییرات، اضافات، ادغامات و تغییر نام‌های مجموعه‌ای از اپلیکیشن‌های پیام‌رسانی‌اش که در طول سال‌های اخیر از بین رفته‌اند، کمترین تلاش ممکن را برای ساده‌سازی یا جهت‌دهی صریح به راهبرد خود در حوزه‌ی پیامرسانی انجام داده است. اکنون با آخرین تصمیم اهالی مانتین ویو، احتمالا اپلیکیشن‌های بیش از پیش کمتری در اختیار خواهیم داشت؛ اما پیام هرگز بیش از این آشفته و نامفهوم نبوده است.
گوگل چهارشنبه‌ی هفته‌ی گذشته در اقدامی که چندان غیرمنتظره به‌نظر نمی‌رسید، شایعات مربوط به کنار گذاشتن هنگ‌اوتس کلاسیک و الو را تایید کرد؛ این شرکت هم‌اکنون اعلام کرده است که Hangouts به دو اپلیکیشن جدید به نام‌های هنگ‌اوتس چت و هنگ‌اوتس میت تقسیم و Allo، اپلیکیشن پیامرسانی که دو سال از عمر آن می‌گذرد، در مارس ۲۰۱۹ (اسفندماه) تعطیل خواهد شد. اما با وجود سردرگمی کمتر و در پیش گرفتن راهبردی که الو از آن حذف شده، چشم‌انداز گوگل از آنچه می‌خواهد در عرصه‌ی پیامرسانی انجام دهد، همچنان نامفهوم است.
پیام دریافت شد؟
واقعیت این است که الو از همان ابتدا به‌طور کامل محکوم به فنا بود. مشکل این اپلیکیشن، عملکرد یا حتی ایده‌ی بد آن نیست؛ بلکه اکثر کاربران اندروید اصلا نمی‌دانستند یا اهمیت نمی‌دانند که چنین اپلیکیشنی وجود دارد. الو حتی اگر اپلیکیشنی زائد در میان خیل عظیم اپلیکیشن‌های پیامرسانی پیش‌فرض اندروید نبود، باز هم مسائل گسترده‌ی مربوط به حریم شخصی، درهم‌ریختگی، سازگاری و ناکارآمدی، مانع از آن می‌شد که در رسیدن به تمام آنچه در نظر دارد، توفیقی به‌دست آورد. با این حال، توسعه‌ی الو به‌کلی بیهوده نبوده است؛ زیرا گوگل بهترین ویژگی‌های این اپلیکیشن را به‌صورت تدریجی به Messages اندروید منتقل کرده؛ در نتیجه روح این سرویس پیامرسانی همچنان در قالبی دیگر زنده است.
الو زمانی قرار بود در راهبرد پیامرسانی گوگل در مرکز توجه باشد
هرچند مرگ الو (که به‌صورت رسمی برای مارس ۲۰۱۹ تعیین شده)، به‌نسبت سریع اتفاق افتاده؛ اما هنگ‌اوتس در طول حیات خود مسیر پرفراز و نشیبی را طی کرده است. این اپلیکیشن در ابتدا به‌عنوان ترکیبی هوشمندانه از Google Voice و بلندپروازی‌های پیامرسانی گوگل پلاس آغاز به کار کرد و همان‌طور که از نام آن برمی‌آید، قرار بود همچون iMessage اپل به محل نهایی وقت‌گذرانی کاربران تبدیل شود. هنگ‌اوتس برای آنکه امکان پیامرسانی آنی و غیر پیام کوتاه (SMS) را فراهم کند، از پروتکلی اختصاصی استفاده کرد و در به‌روزرسانی‌های بی‌شمار، ویژگی‌های مختلفی را از جمله چت‌های ویدئویی گروهی، تماس‌های صوتی، پخش فراگیر و پیام‌های متنی را افزوده یا حذف کرد.
اگر هیچ کدام از این تغییرات را درک نمی‌کنید یا به یاد نمی‌آورید، جای نگرانی نیست؛ زیرا تمام آنها دیگر تقریبا از بین رفته‌اند. راهبرد جدید گوگل اکنون فقط از چهار اپلیکیشن تشکیل شده است:
Messages
Duo
Hangouts Meet
Hangouts Chat
اما آنچه قرار بود «حرکتی به سمت یک تجربه‌ی ارتباطی ساده‌تر» باشد، اکنون به هر چیزی جز این شباهت دارد. در هر صورت، آنچه چهار اپلیکیشن نام‌برده قرار است برعهده داشته باشند، به شرح زیر است:
مسیجز اساسا الو جدید (بخوانید استیکرها و تصاویر گیف) بدون یکپارچگی با گوگل اسیستنت و قابلیت‌های پیامرسانی آنی است؛ دو خصوصیتی که در واقع الو را واجد ارزش استفاده کرده‌اند. Duo برای تماس‌های ویدئویی دوطرفه است. هنگ‌اوتس میت نیز برای تماس‌های ویدئویی، اما با هدف استفاده‌ی گروهی و در جلسات کاربرد دارد. هنگ‌اوتس چت برای پیامرسانی آنی با سبک اپلیکیشن اسلک به‌کار می‌رود.
اگر Duo (به معنای عدد دو) امکان برقراری تماس‌های گروهی را فراهم کند، گوگل نام آن را به Quatro (به معنای عدد چهار) تغییر خواهد داد؟
اما ماجرا به همین‌جا ختم نمی‌شود. چت (گفتگو) همان چیزی است که گوگل آن را بخش مربوط به خدمات ارتباطاتی غنی (RCS) مسیجز می‌داند. این پروتکل که قرار است پیام‌رسانیِ به سبک مسیجز و غیر پیام‌کوتاه را ارائه دهد، در صورت پشتیبانی اپراتور موبایل کاربر برای وی قابل استفاده خواهد بود. با وجود نام، مهندس سرپرست Duo ابتدای امسال وعده‌ی تماس‌های گروهی را در این اپلیکیشن داد و با بررسی کدهای به‌کاررفته نیز معلوم شد گوگل واقعا در حال کار روی این ویژگی است. علاوه‌بر این، هرچند هنگ‌اوتس چت در حال حاضر به مشتریان تجاری جی سوئیت محدود است؛ اما در زمانی نامشخص در دسترس کاربران سابق هنگ‌اوتس قرار خواهد گرفت. هنگ‌اوتس کلاسیک نیز البته تا هر زمان گوگل تمایل به پشتیبانی از آن داشته باشد، قابل استفاده خواهد بود.
در نتیجه، حتی اگر شما این حقیقت را نادیده بگیرید که این اپلیکیشن‌ها که به یک شبکه‌ی اجتماعی پیش از هزاره شباهت دارند، در واقع برای استفاده‌ی حرفه‌ای‌ها هستند، همچنان دو جفت اپلیکیشن پیش‌روی ما قرار دارد که اساسا وظایف مشابه بر دوش آنها قرار گرفته است. (یا شاید هم سه تا، از آنجایی که به هیچ وجه نمی‌دانیم آیا Googe Voice نیز – که از قابلیت برقراری تماس صوتی و پیام متنی، اما نه تماس ویدئویی برخوردار است – اصلا در این تقسیم‌بندی جای می‌گیرد یا خیر.)
پیچیده، سردرگم، آشفته
هنگامی که به دقت یکپارچگی با دیگر خدمات گوگل را بررسی کنید، پیچیدگی و سردرگمی از این هم فراتر خواهد رفت. هنگامی که کاربر فردی را از درون مخاطبانش انتخاب کند، گزینه‌های موجود برای پیام و تماس ویدئویی به‌ترتیب مسیجز و Duo خواهند بود. اما در جیمیل، هنگ‌اوتس نخستین گزینه‌ی پیامرسانی است و کاربر با انتخاب آن، در صورتی که اپلیکیشن هنگ‌اوتس کلاسیک را از پیش نصب کرده باشد، به داخل این برنامه هدایت می‌شود.
دلیل تمام این بی‌نظمی‌های آزاردهنده، نامفهوم و غیرمنطقی است و البته هنوز مشخص نیست گوگل با جدیدترین تغییر صورت‌گرفته در تلاش برای دستیابی به چه چیزی است. کنار گذاشتن الو، به‌خصوص از آنجایی که گوگل اساسا توجه به آن را متوقف کرده بود، اقدامی قابل قبول به‌نظر می‌رسد؛ اما چرا اپلیکیشن‌های تجاری و اپلیکیشن‌های مصرفی با وجود برعهده داشتن وظایف یکسان، باید از یکدیگر مجزا باشند؟ و همچنین چه نیازی به وجود دو اپلیکیشن از هر کدام است؟ چرا بهترین ویژگی‌های Duo، مسیجز، الو و هنگ‌اوتس درون یک اپلیکیشن ادغام نشوند و برای ارتباطات سبک تجاری نیز اپلیکیشن دیگری در مرکز توجه قرار نگیرد؟
مسیجز برای پیاده‌سازی خدمات ارتباطاتی غنی، همچنان در انتظار اپراتورها است
مهم‌تر از همه، چرا گوگل سرویس پیامرسانی آنی خود در الو و هنگ‌اوتس را به نفع سرویس اپراتورمحور RCS رها می‌کند؟ برای یک دهه، توانایی گفتگوی آنی با دیگر کاربران آیفون با استفاده از iMessage و فارغ از موقعیت کاربر و نوع اتصال گوشی، همچنان یکی از بهترین ویژگی‌های آیفون به‌شمار می‌رود؛ قابلیتی که هنگ‌اوتس و الو نیز قرار بود آن را ارائه دهند. اکنون، کاربران اندروید اساسا هنوز در انتظار پشتیبانی اپراتورها هستند و حتی اگر تمام آنها نیز RCS را به رسمیت بشناسند، کاربران همچنان برای استفاده از این ویژگی نیازمند در اختیار داشتن گوشی مناسب خواهند بود.
راه‌حلی ساده برای مشکلی پیچیده
هرچند با نگاه به پست وبلاگی گوگل این‌گونه به‌نظر می‌رسد که تعطیلی الو، آخرین مورد از بازبینی در راهبرد پیامرسانی این شرکت محسوب می‌شود؛ اما بهتر است چنین چیزی را باور نکنیم. در حال حاضر، گوگل همچنان هفت اپلیکیشن مجزا برای پیامرسانی در اختیار دارد که دست‌کم یکی از آنها در سال آینده تعطیل خواهد شد. حتی اگر گوگل موفق به کاهش تعداد پیام‌رسان‌هایش به عدد ۴ شود، وضعیت چگونه رقم خواهد خورد؟ برای حل مشکل چندپارگی اپلیکیشن‌های پیامرسانی گوگل، می‌توان موارد زیر پیشنهاد داد:
تبدیل مسیجز به مرکز پیامرسانی: نرم‌افزار پیامرسانی متنی اندروید، اپلیکیشنی است که به‌وضوح نمی‌توان هیچ پایانی را برای آن متصور شد. بنابراین، گوگل می‌تواند آن را به مرکز تمام ارتباطات مصرفی تبدیل کند که شامل پیامرسانی آنی، تماس‌های ویدئویی، پیام متنی و گفتگوهای مبتنی بر خدمات ارتباطاتی غنی خواهند بود. در آن صورت، وقتی کاربر بخواهد با کسی ارتباط برقرار کند، هیچ مرزی بین اپلیکیشن‌ها و خدمات وجود نخواهد داشت. صرفا مسیجز را در گوشی یا وب باز می‌کند، روی اسمی ضربه می‌زند و شروع به تایپ کردن می‌کند. سیستم باید به اندازه‌ی کافی هوشمند باشد تا بداند طرف مقابل صاحب چه سیستمی است و بهترین گزینه را بدون نیاز به پیکربندی انتخاب کند.
تغییر نام هنگ‌اوتس به مسیجز برای کسب‌وکار (Messages for Business): اگر گوگل می‌خواهد سرویسی را درهم‌تنیده به جی سوئیت برای مشتریان تجاری حفظ کند، انتخاب نام تجاری هنگ‌اوتس برای آن، حرکت اشتباهی است. هنگ‌اوتس گذشته‌ی پرفراز و نشیبی را طی کرده و پیش‌داوری بسیار زیادی نسبت به آن وجود دارد و علاوه‌بر این، چنین نامی چندان تداعی‌کننده‌ی اپلیکیشنی حرفه‌ای نیست. مسیجز برای کسب‌وکار نامی نیست که به‌راحتی در دهان بچرخد؛ اما مقصود آن روشن است و نام تجاری Messages را نیز درون خود حفظ می‌کند.
مسیجز نزدیک‌ترین برنامه‌ای است که می‌توان آن را به‌طور کامل به‌عنوان اپلیکیشن پیامرسانی گوگل به رسمیت شناخت
کنار گذاشتن Duo و Meet به عنوان اپلیکیشن‌هایی جداگانه: با یکپارچگی عمیق با مسیجز و مسیجز برای کسب‌وکار، به وجود اپلیکیشن‌های مجزا برای تماس ویدئویی نیازی نخواهد بود. مسیجز باید بتواند تمام نیازهای ارتباطاتی کاربران را به‌صورت یکجا برآورده کند.
سال آینده انجام نشود: گوگل به انتظار برای راحت شدن خیال مردم از اپلیکیشن یا سرویسی جدید عادت دارد، سپس آن را برای چند سال به حال خود رها می‌کند و در نهایت آن را می‌کشد. احتمالا به محض آنکه گوگل از هنگ‌اوتس جدید خسته شود یا دریابد که افراد به اندازه‌ی کافی از آن استفاده نمی‌کنند، این اتفاق رخ خواهد داد. در نتیجه، هم‌اینک وقت تغییر است.
البته، هیچ‌کدام از این پیشنهادات عملی نخواهند شد. گوگل همچنان به بر دوش کشیدن چندین اپلیکیشن پیامرسانی ادامه خواهد داد و چند سال بعد دوباره با انتشار پست وبلاگی دیگری به شرح قدم بعدی‌اش و این موضوع خواهد پرداخت که چرا تغییر پیش‌رو این بار از همیشه بسیار بهتر خواهد بود.