پایه‌های لرزان دولت الکترونیک

امروزه در حالی که بسیاری از مشاغل و امورات جاری و اداری در کشور به اینترنت و فضای مجازی وابسته شده است اما تقریبا روزی نیست که کاربران با خیالی آسوده و بدون نگرانی از اشکالات فنی وارد فضای مجازی شوند.

مشکلاتی مانند قطع و وصلهای مکرر و نوسانات سرعت اینترنت در کنار خدمات پرفراز و نشیب شرکت‌های اینترنتی از یکسو و پاسخگو نبودن مسئولان شرکت مخابرات به ویژه در شهرستان‌ها همه و همه دست به دست هم داده‌اند تا اینترنت به جای پدیده‌ای تسهیل کننده و تحول ساز، به عاملی برای خط خطی شدن اعصاب کاربران تبدیل شود.

معضل دندان کوسه و لنگر کشتی‌ها تا فعالیت‌های عمرانی
قطعی اینترنت در اقصی نقاط کشور، همواره کاربران بسیاری را با مشکل روبرو می‌کند.

این موضوع در روزهای اخیر نیز به شدت نمایان بوده چراکه اینترنت بار‌ها دچار سکته شده و تا مرز کما پیش رفت.

گفتنی است طی روزهای اخیر نیز سرعت اینترنت با نوسانات متعددی روبرو شده اما دلیل این امر را کسی پاسخگو نیست!

یادآور می‌شود، در خصوص دلیل قطعی اینترنت در ایران از سوی منابع مختلف اظهار نظرهای جالبی عنوان می‌شود.

بر این اساس قطع فیبر نوری توسط لنگر کشتی‌ها و خرابکاری کوسه‌ها گرفته تا آسیب دیدن مسیر به دلیل فعالیتهای عمرانی و حتی اشکال در دستگاه‌های ارائه دهنده اینترنت دلایل اشکالات این سیستم عنوان شده و به هیچ وجه قصوری متوجه مسئولان شرکت مخابرات و وزارت ارتباطات نیست!

شرکت زیرساخت متهم ردیف اول
به اعتقاد کار‌شناسان، یکی از مهم‌ترین و اصلیترین پیامدهای خصوصی‌سازی باید «پاسخگو شدن» و «مسئولیت پذیری» شرکت‌های خصوصی شده در قبال مشتریان باشد درحالی‌که مسئولان شرکت مخابرات در استان‌ها با عنوان این مطلب که «تهران اجازه اظهار نظر در خصوص موارد مخابراتی را به شرکت‌های استانی نداده است» از زیر بار مسئولیت و پاسخگویی شانه خالی می‌کنند.

از سوی دیگر، برخی از مسئولان نیز که به خود جرات اظهار نظر می‌دهند، مسئولیت را از گردن شرکت مخابرات دور کرده و متوجه «شرکت زیر ساخت» متعلق به وزارت ارتباطات می‌دانند!

مشکل از زیرساخت‌های مخابراتی است
موضوع جالب دیگری که قابل توجه می‌نماید، در این آشفته بازار اینترنت، حتی شرکت‌های ارائه دهنده خدمات اینترنتی نیز حاضر به اظهار نظر در خصوص دلایل قطعی و نوسانات اینترنت نیستند.

با اینحال اما بالاخره یکی از مسئولان فنی شرکتهای ارائه دهنده خدمات اینترنتی حاضر می‌شود گفتگو کند تا از وی به عنوان یک کار‌شناس، در خصوص دلایل مشکلات اینترنت در کشور گفتگو کنیم.

«شهاب وهاب‌زاده» مهم‌ترین دلیل مشکلات اینترنت را «مشکلات زیرساختی و تجهیزاتی مخابرات کشور» می‌داند.

وی با باین اینکه عمده مشکلات اینترنت ناشی از مخابرات تبریز، مرکز شمال‌غرب و حتی تهران است، یادآور شد: بخشی از مشکلات در پاره‌ای از موارد نیز منشاء خارجی و بین المللی دارد.

نارضایتی؛ محصول مشکلات اینترنتی
مسئول فنی یک شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی در تبریز با اشاره به حرکت سیستم‌های خدمات رسانی دولتی و خصوصی به سمت «مدیریت الکترونیک» و «دولت الکترونیک» گفت: با توجه به وابستگی بخش زیادی از امورات عمومی به اینترنت، محصول مشکلات این بخش بخش تنها نارضایتی مردم و معلق شدن بسایری از امورات و کارهای آنان خواهد بود.

وی ادامه داد: دلسردی و عدم اعتماد عمومی به خدمات الکترونیک، قطع ارتباط بین مناطق مختلف و ایجاد مشکلات عمده در خدمات رسانی سازمان‌ها از دیگر پیامدهای این امر است.

وهاب‌زاده تصریح کرد: عدم پاسخگویی مسئولان و ادامه مشکلات موجود می‌تواند دولت را از هدف اساسی خود که همانا تحخقق دولت الکترونیک، عدالت اجتماعی و کاهش هزینه‌های جاری است به دور سازد.

اپراتور دوم راهکار حل مشکل اینترنت
این مسئول فنی یک شرکت ارائه دهنده خدمات اینترنتی در پاسخ به این سئوال که راهکار حلش مشکلات ناپایداری اینترنت در کشور چیتس گفت: به نظر می‌رسد واگذاری مسئولیت حفظ، نگهداری و پایداری زیرساخت‌های اینترنتی کشور به یک شکرت اپراتور دوم راهکاری اساسی خواهد بود.

وی در توضیح بیشتر از این موضوع گفت: با این روش و در صورت قطعی مکرر فیبر نوری و اختلال در سیستم‌های مخابراتی، کاربران قادر خواهند بود برای دریافت خدمات از اپراتور دوم که می‌تواند همراه اول یا ایرانسل باشد استفاده کنند.

وهاب‌زاده تصریح کرد: هم اکنون با توجه به تک اپراتور بودن سیستم خدمات اینترنتی کور، با بروز هر مشکلی در سیستم‌ها، تمام شبکه‌های اینترنتی و خدماتی به مشکل نمی‌خورند

خسارات قطعی اینترنت
علاوه بر تاثیرات روانی و ایجاد نارضایتی در مردم، قطعی مکرر اینترنت خسارات مالی زیادی نیز به همراه دارد که برخی از آن‌ها به دلیل عدم امکان برآورد، در لایه‌های پنهان خسارات قطعی اینترنت پنهان باقی می‌ماند.

با این‌حال وهابزاده مدیر فنی شرکت ماکس نت می‌گوید: شاید بخش مهمی از ضررهای قطعی مکرر اینترنت را شرکت مخابرات تامین کند اما در این میان مشکلات آی تی و عدم رضایت مشتریان مشکلاتی است که به حساب و کتاب نمی‌آید.

خدمات دولتی با کدام زیرساخت الکترونیکی می‌شود!
درحالی که اینترنت و دسترسی بدون دردسر به این پدیده در کشور ما به معضلی اساسی تبدیل شده، قرار است بخش اعظم خدمات دولتی الکترونیکی شود.

کریم باقری، رئیس گروه حمل و نقل و دبیر کارگروه دفا‌تر خدمات پیش‌خوان دولت در آذربایجان شرقی گفت: بر اساس آیین نامه هیئت دولت در کارگروه حمل و نقل و مدیریت مصرف سوخت، بخش عمده خدمات دولتی باید به صورت الکترونیکی ارائه شود.

وی در پاسخ به اینکه آیا با این وضعیت اینترنت چنین آیین نامه‌ای اجرایی است تصریح کرد: بر اساس همین آیین نامه، شرکت مخابرات باید زیرساخت‌های لازم را فراهم کرده و خدمات اینترنتی را به صورت مطلوب ارائه کند.

باقری با بیان اینکه هرگونه مشکل در اینترنت بسیاری از خدمات پیشخوان دولت را با مشکل مواجه می‌کند گفت: هم اکنون ۲۲۳ دفتر پیشخوان دولت در آذربایجان شرقی فعال است که ۸۵ دفتر در تبریز است.

به گفته وی، به غیر از دفا‌تر یاد شده، ۳۰ باجه مخابراتی و ۲۰ آژانس پستی نیز در استان فعالیت دارند.

رئیس گروه حمل و نقل و دبیر کارگروه دفا‌تر خدمات پیشخوان دولت در استان اظهار داشت: هم اکنون ۹۰ درصد خدمات مخابرات و ۱۰ تا ۱۵ درصد فعالیت دیگر سازمان‌ها به شبکه اینترنت وابسته شده است.

اینترنت ما؛ اینترنت آنها　
قطعی‌های مکرر کابل‌های ارتباطی در حالی در کشور ما به پدیده‌ای طبیعی تبدیل شده که در زمان حاضر بالغ بر یک میلیارد و چهارصد میلیون نفر در دنیا کاربر اینترنت هستند و به جرات می‌توان گفت ۳۲ درصد جمعیت فعال دنیا به اینترنت دسترسی دارند.

صرفنظر از میزان دسترسی فعلی اینترنت در جهان، میزان رشد این پدیده بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸ در برخی کشور‌ها بسیار جالب توجه است. برای مثال ضریب رشد اینترنت در کشور الجزایر شش هزار و ۹۰۰ درصد، کنگو ۴۶ هزار درصد و سومالی ۴۹ هزار درصد اعلام شده که این توسعه با هیچ صنعتی قابل مقایسه نیست.

گفته می‌شود سرعت خطوط اینترنت در کشوری مانند کره جنوبی چهار هزار برابر بیشتر از سرعت اینترنت در کشور ما است و بعضی کشور‌ها مانند سنگاپور پهنای باند یک گیگا - هزار مگابیت در ثانیه - یعنی ۲۰۰ هزار برابر بیشتر از آنچه که امروز ما در منزل داریم را در برنامه دارند.

آمار دیگر ارائه شده حجم اطلاعات مبادله شده در جهان در سال ۲۰۰۷ را بیش از ۴۰ اگزا بایت تخمین زده که به گفته کار‌شناسان این حجم اطلاعات، بیشتر از همه اطلاعات ارائه شده در طول پنج هزار سال پیش از آن است.

باید توجه داشت که ۴۰ اگزا بایت معادل چهار میلیون کتابخانه در حد و اندازه کتابخانه کنگره آمریکا - بزرگ‌ترین کتابخانه جهان- با ۱۹میلیون جلد کتاب است که این اطلاعات در تمامی کشور‌ها از طریق اینترنت مبادله می‌شود.


با توجه به آنچه گفته شد، درحالی‌که بسیاری از امور روزمره و فعالیتهای دنیای امروز به اینترنت وابسته شده، روزی نیست که با خیال راحت و بدون دغدغه وارد اینترنت شد و با مشکلاتی مانند قطعی و نوسان و.... روبرو نشد.

از آنجاکه دلیل قطعی اینترنت در کشور در معدود اظهار نظر‌ها و «پاسخگویی»‌های مراکز مربوطه، به گردن کوسه‌ها و لنگر‌ها و بیل‌های مکانیکی و.... انداخته می‌شود، آیا می‌توان برای بهبود وضعیت امیدوار بود؟