پیشینه‌ی حالت تاریک در ویندوز
هنوز هم به یاد دارم زمانی که حدود ده سال پیش، مقاله‌ای درباره‌ی زمان‌بندی فعال شدن حالت تاریک در ویندوز 10 با استفاده از Task Scheduler و چند فرمان عجیب‌وغریب نوشتم؛ زمانی که حالت تاریک هنوز در مراحل ابتدایی خود بود.
در حالی که حالت تاریک از همان سال 2011 به‌صورت پیش‌فرض در ویندوز فون وجود داشت، مایکروسافت سال‌ها طول داد تا به آن در نسخه‌های دسکتاپ ویندوز توجه شایسته‌ای نشان دهد.
پیشرفت تدریجی حالت تاریک از ویندوز 10 تا امروز
از زمانی که مایکروسافت در ویندوز 10 امکان تغییر بین حالت‌های روشن و تاریک را بدون نیاز به روشهای شبیه لینوکس معرفی کرد، سال‌های زیادی گذشته است.
سیستمی که آن قابلیت را ارائه داد حالا عملاً به تاریخ پیوسته، اما مایکروسافت تازه شروع کرده به جدی گرفتن حالت تاریک در ویندوز.
درست است که پشتیبانی از حالت تاریک در File Explorer وجود دارد، اما همیشه ناقص و سطحی به نظر می‌رسید. با کوچک‌ترین ورود به منوها یا پنجره‌های محاوره‌ای، ویندوز مثل این است که یک نارنجک نوری در چشمت منفجر کند!
و بهتر است اصلاً وارد بحث چشم‌آزارِ سفید شدن ناگهانی پنجره‌ی File Explorer هنگام باز کردن تب جدید نشویم. واقعاً آزاردهنده است.
حرکت تازه‌ی مایکروسافت در ویندوز 11
اما حالا بالاخره نشانه‌هایی از حرکت در مسیر درست دیده می‌شود.
ویندوز 11 سرانجام پشتیبانی از حالت تاریک را در بخش‌های بیشتری از رابط کاربری خود اضافه کرده است، به‌ویژه در قسمت‌های قدیمی‌تر سیستم.
اکنون پنجره‌هایی مانند Run، تنظیمات Folder Options و عملیات فایل (مانند کپی و جابجایی) نسخه‌ی تیره‌ی اختصاصی خود را دارند. این تغییر باعث می‌شود استفاده از سیستم در شب بسیار راحت‌تر شود و ظاهر کلی ویندوز نیز هماهنگ‌تر و چشم‌نوازتر باشد.
انتشار تدریجی برای کاربران Windows Insider
این بهبودهای مربوط به حالت تاریک فعلاً برای کاربران عضو برنامه‌ی Windows Insider در کانال‌های Dev و Beta در دسترس هستند.
مایکروسافت این ویژگی‌ها را به‌صورت تدریجی منتشر می‌کند، حتی در میان اعضای Insider، بنابراین ممکن است مدتی طول بکشد تا در نسخه‌ی پایدار (Stable) هم عرضه شوند.
نقص‌ها و مشکلات باقی‌مانده
البته این قابلیت هنوز تا تکامل فاصله‌ی زیادی دارد. بخش‌ها و پنجره‌های زیادی از ویندوز هنوز از حالت تاریک پشتیبانی نمی‌کنند.
برخی رابط‌ها مانند Windows Tools ترکیبی ناخوشایند از حالت تاریک و روشن ارائه می‌دهند که ظاهری درهم و زشت دارد — چیزی شبیه تلاش شکست‌خورده‌ای برای شبیه کردن ویندوز XP به ویندوز ویستا در گذشته!
کنترل پنل (Control Panel) که هنوز هم به‌ناچار باید از آن استفاده کنیم، چون همه‌ی تنظیمات به اپ Settings منتقل نشده‌اند، همچنان نیمه‌کاره است.
کار زیادی باقی مانده، اما در هر حال پیشرفت مشهودی دیده می‌شود — و همین موضوع امیدوارکننده است.
تغییر خودکار تم؛ قابلیتی که هنوز جای خالی‌اش احساس می‌شود
یکی از موضوعات مهمی که مایکروسافت بالاخره به آن توجه کرده، تغییر خودکار تم‌ها است.
هر بار که فرصت پیدا می‌کنم، از نبود این قابلیت گله می‌کنم — چون ویندوز 11 هنوز نمی‌تواند بر اساس زمان‌بندی، بین حالت‌های روشن و تاریک جابه‌جا شود.
در حالی که به نظر می‌رسد مایکروسافت منتظر نوعی هوش مصنوعی فوق‌پیشرفته یا دانشی فرازمینی است تا قابلیتی را اضافه کند که تقریباً تمام سیستم‌عامل‌های دیگر سال‌هاست دارند، تیم PowerToys با ماژولی به نام Light Switch این امکان را فراهم کرده است.
درست است که این قابلیت هنوز به‌صورت رسمی در تنظیمات ویندوز وجود ندارد، اما همین نسخه‌ی PowerToys هم گامی مثبت محسوب می‌شود.
امید به یکپارچگی PowerToys در سیستم اصلی
در گذشته، امکان تغییر وضوح تصویر بدون نیاز به راه‌اندازی مجدد سیستم، یکی از قابلیت‌های PowerToys بود که بعدها به‌صورت رسمی در ویندوز گنجانده شد.
امید می‌رود مایکروسافت همین روند را برای ماژول Light Switch نیز دنبال کند، مخصوصاً حالا که برخی ابزارهای PowerToys به‌طور بومی در ویندوز پیاده‌سازی شده‌اند.
فقط کافی است مایکروسافت دست از کار نکشد و اجازه ندهد ویندوز 11 با حالت تاریک نیمه‌کاره‌اش برای یک دهه‌ی دیگر در همان وضعیت بماند.
با توجه به نارضایتی روزافزون کاربران از سیل محتواهای مبتنی بر هوش مصنوعی، هماهنگ‌تر و زیباتر شدن محیط ویندوز در حالت تاریک می‌تواند تغییری دلپذیر برای بسیاری از کاربران باشد.