سرویس مخابرات- مصرف کنندگان سرویس های مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات در
دنیا درحالی در مقایسه با دو سال گذشته 18 درصد کمتر برای دریافت خدمات
ارتباطی مورد نیاز خود می پردازند که این رقم در ایران صفر درصد است.
به گزارش عصرارتباط، طبق اعلام اتحادیه جهانی مخابرات (ITU) هزینه‌های
پرداخت شده برای خدمات ارتباطات و فناوری اطلاعات به صورت متوسط 18 درصد و
در بخش ارتباطات باند پهن (اینترنت پرسرعت) نیز به میزان 50درصد کاهش یافته
است. این درحالی است که برآوردهای صورت گرفته در ایران حاکی از آن است که
تعرفه‌های ارایه خدمات فناوری اطلاعات و ارتباطات برای شهروندان هیچ کاهش
محسوسی نداشته است.
اطلاعات منتشر شده ITU درخصوص سال 2010 درباره سبد هزینه‌های ICT حاکی از
آن است که هزینه‌های سرویس‌های تلفن همراه علیرغم افزایش تعداد مشترکان آن
از 4 میلیارد نفر به 4/5 میلیارد نفر، از سال 2008 تا 2010 کاهشی تقریبا 22
درصدی داشته درحالیکه این میزان برای تلفن ثابت به‌طور متوسط 7 درصد بوده
است. این درحالی است که در این باره آمار قابل توجه و ملموسی در ایران وجود
ندارد و تاکنون تعرفه‌ها به واسطه تغییر ماهیت خدمات از لوکس به پایه
تغییر یا کاهش یافته‌‌اند.
حمدون توره، دبیرکل اتحادیه بین‌المللی مخابرات به دلیل آنکه ICT را موتور
محرک توسعه‌های اقتصادی و اجتماعی می‌داند، کاهش هزینه‌های آن را نیز بسیار
موثر توصیف می‌کند اما بازار ICT ایران که به تازگی وارد مرحله رقابت شده،
هنوز جنگ را چندان به میدان رقابت تعرفه‌ها نکشانده است به‌طوریکه
سرویس‌های مخابراتی ارایه شده در کشور از سوی هر یک از اپراتورهای تلفن
همراه، ثابت و اینترنت با قیمت‌های متفاوتی از یکدیگر عرضه می‌شوند که هر
یک بر مبنای سیاست‌های اقتصادی خود و کمتر برای کسب سهم بیشتر از بازار،
آنها را تدوین می‌کنند.
در این میان کمیسیون تنظیم مقررات فارغ از موفق بودن یا نبودن، طی چند سال
گذشته سعی کرده تا بازار سرویس‌های ارتباطی و فناوری اطلاعات ایران را
به‌صورت رقابتی و به نفع مصرف‌کننده درآورد اما هنوز نتایج قابل توجهی در
این باره حاصل نشده است.
از جمله اقدامات رگولاتوری در این میان تصویب سقف تعرفه خدمات و مجاز
دانستن اپراتورها به ارایه خدمات خود به کمتر از تعرفه مصوبه است که براساس
آن هر یک از اپراتورها می‌توانند با درنظر گرفتن سیاست‌ها و استراتژی
سرویس‌دهی خود نسبت به ارایه سرویس‌های خود با قیمت مصوب یا کمتر از آن
اقدام کنند.
این اقدام رگولاتوری درحالی انجام می‌شود که پیش از این کمیسیون تنظیم
مقررات تعرفه‌ها را ویژه خدمات شرکت مخابرات دولتی ایران تصویب می‌کرد و
براساس آن شرکت‌های خصوصی باتوجه به مدل تجاری خود مجاز به ارایه خدمات با
تعرفه‌ای 20 درصد بیشتر از تعرفه مصوبه مشترکان بودند.
موبایل رقابتی‌ترین بخش ICT کشور
بخش خدمات تلفن همراه عرضه شده در کشور را می‌توان رقابتی‌ترین بخش ارایه
خدمات در حوزه ارتباطات کشور دانست به‌طوریکه با واگذاری دومین پروانه
اپراتور تلفن همراه در کشور، اپراتور کهنه‌کار دولتی نیز به تکاپو افتاد و
سعی کرد نه تنها بازار قبلی خود را حفظ کند بلکه بر وسعت آن نیز بیافزاید.
از همین‌روی، رگولاتوری که حضور دو اپراتور تلفن همراه را برای رقابتی شدن
عرصه خدمات تلفن همراه در کشور ناکافی می‌دانست، با اعطای مجوز سومین
اپراتور تلفن همراه سعی در به هم زدن بیشتر نظم بازار و جلوگیری از تبانی
اپراتورها کرد. گرچه سومین اپراتور تلفن همراه کشور هنوز وارد عرصه تجاری و
عملی سرویس‌دهی خود نشده است، با ارایه برخی تعرفه‌های خدمات اپراتورهای
فعلی در جدول مشخص می‌شود که چقدر رقابت دو اپراتور تلفن همراه موجود در
کشور برای کسب سهم بیشتر از بازار نزدیک است.
تلفن ثابت در کشاکش افزایش تعرفه
درحالیکه روند دنیا درباره میزان استفاده از تلفن ثابت و توسعه آن رو به
کاهش است و به دنبال آن سکون تعرفه‌های آن و سرمایه‌گذاری در این باره را
در پی داشته اما ایران همچنان به دنبال توسعه و درآمدزایی از این خطوط سیمی
است.
ایران دومین کشور دنیا در برخورداری از تعرفه‌های ارزان تلفن ثابت است و
همین امر خطوط تلفن ثابت ایران را به یکی از روش‌های امن و با صرفه برای
قاچاقچیان مکالمات تلفن اینترنتی تبدیل کرده است. از همین‌رو مدیران آن از
زمان خصوصی شدن، به دنبال افزایش تعرفه‌های آن به نسبت هزینه تمام شده آن
هستند. تعرفه‌هایی که به تازگی یک رقیب در عرصه تلفن ثابت آن هم ویژه تهران
پیدا کرده که سعی دارد وزنه انحصار شرکت مخابرات ایران در برخورداری از
این بازار را به هم بزند.
تعرفه مکالمه با تلفن ثابت عرضه شده از سوی شرکت مخابرات و 5 اپراتور معروف
به اپراتورهای خصوصی تلفن ثابت متفاوت است. نرخ هر پالس مکالمه با تلفن
ثابت مخابرات و هر پالس برابر با 2 دقیقه و 24 ثانیه، 07/44 ریال است.
از سوی دیگر، دو شرکت خصوصی نسبت به بسته‌های مکالمه با تلفن ثابت در تهران
اقدام کرده‌اند که براساس آن متقاضیان بسته‌های 500 دقیقه‌ای مکالمه شهری،
بین شهری و موبایل با این خطوط، ماهانه مبلغ 19هزار و 900 تومان
می‌پردازند که این رقم برای تلفن‌های ثابت فعلی مخابرات رقمی حدود 46 هزار
تومان خواهد بود. در همین حال مکالمه نامحدود با خطوط "الو تهران" در طی یک
ماه نیز هزینه‌ای حدود 24 هزار و 900 تومان خواهد داشت.
قیمت اینترنت یک کلام
پهنای باند در ایران همیشه گران بوده است و به دنبال آن بازار ارایه خدمات
اینترنت پرسرعت در ایران هنوز با چالشهای فراوانی روبه‌رو است که تاکنون
11 شرکت دارای مجوز ارایه ADSL با مشکلات زیادی دست و پنجه نرم کردند. گرچه
قیمت خدمات ارایه شده از سوی آنها در مقایسه با 5 سال پیش از تفاوت فاحشی
برخوردار است اما هنوز نتوانسته جای خود را در سبد خانوار باز کند.
مقایسه تعرفه‌های آنها با یکدیگر حاکی از آن است که حداقل قیمت ارایه خدمات
از سوی آنها برای ارایه پهنای باند اینترنت پرسرعت 3 هزار و 800 تومان و
حداکثر 599 هزار و 900 تومان است که باتوجه به میزان پهنای باند و ترافیک
ارایه شده متفاوت است.