اين مطلب يكي از مقالات بخش ويژه نشريه ماهنامه شبكه در شماره 129 با عنوان چشمانداز فناوری در سال 2012 مي‌باشد. جهت دريافت اين بخش ويژه به بخش پرونده‌هاي ويژه سايت مراجعه نمائيد.
بازار
تبلت با 700 درصد رشد در طول سال 2011 و رشد كلي 440 درصد یکی از
شگفت‌انگيز‌ترين نرخ‌هاي رشد را در میان بخش‌های‌مختلف بازار تجهیزات
پردازشی‌داشته‌است. 2011 سال بسیار پررونقی برای تبلت‌ها بود و رونق زیاد
برای یک دستگاه؛ یعنی ورود تولیدکننده‌های جديدي که آن‌ها نیز برشی از
این‌کیک را می‌خواهند. سال گذشته اپل نسخه دوم تبلت خود را عرضه‌کرد و
بازیگرانی مانند سامسونگ، ایسوس، موتورولا و لنوو نیز به‌طور جدی وارد این
بازار شدند. گوگل اما بخش تجهیزات همراه موتورولا را خرید تا علاوه بر
توسعه‌دادن پرطرفدارترین سیستم‌عامل در این حوزه، صاحب سخت‌افزار نیز شود.
از طرفی، اپل همچنان سردمدار تولیدکنندگان تبلت است و کارشناسان پیش‌بینی
می‌کنند که این بازار به رشد سرسام‌آور خود ادامه دهد. اما به‌يقين بازار
اسمارت‌فون جنجال و هیجان بازار تبلت را ندارد و به روند قبلی خود ادامه
می‌دهد.
بازیگران اصلی
نخستین‌خبر
این‌که سال 2012، سال‌تبلت‌های چهارهستهای خواهد بود و سال 2011 سال
تبلت‌های دوهسته‌ای و 2010 سال تبلت‌های تک‌هسته‌ای بود. در‌حال حاضر،
نخستین تبلت چهارهستهای، یعنی Transformer Prime با پردازنده
Nvidia Tegra 3 نیز در حال تولید و عرضه است. انتظار می‌رود که آی‌پد3 نیز
با پردازنده چهارهستهای A6 اپل عرضه شود. ممکن است به‌نظر برسد، این
افزایش هسته‌ها امسال فقط به یک مسابقه «هسته‌های پردازشي من بیشتر است»
تبدیل‌شود، اما هسته‌های پردازشی بیشتر واقعاً به افزایش کارایی دستگاه و
اجرای روان‌تر بازی‌ها انجامیده و ممکن است نتيجه ديگري نيز در بر داشته
باشد و آن افزایش توان‌مصرفی است. البته، تولیدکنندگان سعی‌می‌کنند در عین
افزایش قدرت پردازشی، توان مصرفی را پایین نگه دارند. از طرفی، شکی نیست که
بسیاری از اسمارت‌فون‌ها در سال آینده دوهسته‌ای خواهند بود و حتی برخی،
اسمارت‌فون‌های چهارهستهای را پیش‌بینی می‌کنند. اما سؤال اصلی این است که
بازیگران اصلی این صحنه برای سال آینده چه چيزي در ذهن دارند؟
شرکت
اپل که در حال حاضر از نظر سهم بازار، سردمدار تولیدکنندگان تبلت است،
اوایل سال آینده (اواخر فوریه یا اوایل مارس) آی‌پد 3 را عرضه خواهد‌کرد.
البته، مانند همیشه تا زمان عرضه، دیواری از رازداری دورتادور این محصول
را فرا‌گرفته و درباره مشخصات هیچ منبعی به‌جز‌گمانه‌زنی، انتظارها و
شایعه‌ها نمی‌توان‌یافت. مسلم این است که قدرت پردازشي، تفکیک‌پذیری و
کیفیت نمایشگر آن افزایش می‌یابد و البته، اين احتمال وجود دارد كه
پردازنده این محصول چهارهسته‌ای‌باشد. از‌طرف دیگر، انتظار می‌رود که
آیفون 5 و iOS 6 نیز در سه‌ماهه چهارم‌عرضه شوند كه البته روند پیشین اپل
را در این حوزه دنبال خواهند کرد. آندروئید سال جدید را با نسخه تازه خود
آغاز کرده که به‌نظر یک ارتقاي اساسی و جالب‌توجه به نظر مي‌رسد. ویژگی‌های
جدید آندروئید 4 با گوشی سامسونگ، یعنی Nexus One برای نخستین بار به
نمایش درآمد و نظر مثبت اغلب کارشناسان را جلب کرد. بنابراین، می‌توان سال
پرباری را برای آندروئیدی‌ها پیش‌بینی‌کرد. از طرفی، برخی تولیدکنندگان
اعلام‌کرده‌اند که بعضی از اسمارت‌فون‌ها و تبلت‌های كنوني قابل ارتقاء به
آندروئید 4 نخواهند‌بود و اسامی این محصول‌ها را در قالب فهرستی در
اختیار‌مصرف‌کنندگان قرار‌داده‌اند. به طور كلي، یکي از موضوع‌هاي مهم سال
2011 این بود که دو نسخه مختلف سیستم‌عامل آندروئید که یکی مخصوص
اسمارت‌فون و دیگری مخصوص‌تبلت بود، در نسخه4 به هم پيوستند و به نظر
مي‌رسد كه سازندگان اسمارت‌فون‌ها و تبلت‌هابتوانند از پلتفرمي يكپارچه در
محصولاتشان استفاده كنند. اما یکی از تبلت‌های آندروئیدی که در سال 2011
عرضه شد و برخی معادلات را در بازار به هم ریخت، کیندل فایر محصول آمازون
بود که با قیمتی بسیار پایین بازار را تکان داد. انتظار می‌رود که امسال
نسخه دوم این تبلت نیز به بازار عرضه شود. در نهایت، احتمال می‌رود که
آندروئید بعدی نیز در اواخر همین سال عرضه شود. از سوي ديگر، 2012 برای
مایکروسافتی‌ها سال مهمی‌خواهد بود. حرف و حدیث‌های زیادی پیرامون نسخه
اولیه ویندوز8 بوده و عوامل زیادی باعث شده که مایکروسافت امید زیادی به
این سیستم‌عامل در حوزه‌تبلت داشته‌باشد. رابط کاربری مترو، ویژگی‌های
جالب‌توجهی دارد و شرکت‌هایی مانند سامسونگ، نوکیا و دل برای
عرضه‌محصول‌هایی مبتنی‌بر ویندوز8 که با قیمت‌های مختلف و در سطوح گوناگون
سازمانی و مصرفی عرضه خواهند شد، اعلام آمادگي كرده‌اند. همچنین، علاوه بر
تبلت‌های مبتنی بر ویندوز8 با پردازنده اینتل، تبلت‌هایی با پردازنده ARM
نیز در این دسته عرضه‌خواهد شد. البته، بهای حق امتیاز ویندوز8 تبلت (که
تقریباً چهار‌برابر ویندوز‌فون است) می‌تواند رقابت با تبلت‌های دیگر را
برای تولیدکنندگان دشوار کند و مایکروسافت برای به‌دست‌آوردن سهم‌بزرگی از
بازار، باید ویژگی‌هایی واقعاً استثنايی را به‌نمایش بگذارد. در هر صورت،
انتظار می‌رود که سهم مایکروسافت از سیستم‌عامل اسمارت‌فون و تبلت در اواخر
سال آینده تا حدي افزايش داشته‌باشد.
همچنین،
یکی از بازیگران اصلی حوزه تلفن‌همراه و اسمارت‌فون نیز به سال2012 امید
بسته‌است. نوکیا طي توافق‌هایی که با مایکروسافت داشته، در سال آینده
اسمارت‌فون‌هایی مبتنی‌بر ویندوز‌فون عرضه خواهد‌کرد و به یکی از بزرگ‌ترین
پشتیبان‌های این سیستم‌عامل تبدیل‌خواهد‌شد. در هر‌صورت، با وجود رشد
روزافزون بازار اسمارت‌فون، سال 2012 سالی حیاتی برای نوکیا‌خواهد‌بود که
سرنوشت این شرکت بزرگ را در این حوزه تعیین خواهد کرد. رشد بازار
اسمارت‌فون را می‌توان از افزایش درخواست DRAM برای این دستگاه‌ها دریافت
که در سال 2011 به میزان 157,2 درصد افزایش‌یافت و پیش‌بینی می‌شود، در سال
2015 نسبت به سال‌گذشته این درخواست هفتصد درصد افزایش‌یابد. این موضوع
علاوه بر بزرگ‌تر شدن بازار اسمارت‌فون، می‌تواند نشانه افزایش میزان حافظه
اسمارت‌فون‌ها نیز باشد که در طول دو سال اخیر همچنان افزایش یافته‌اند.
از
سوي دیگر، موتورولا که بخش تجهیزات همراه آن به مالکیت گوگل در‌آمده، یکی
از شركت‌هايي است که بسیاری از کارشناسان و مصرف‌کنندگان منتظر
اسمارت‌فون‌ها و تبلت‌های آن در سال‌جاری خواهند‌بود. گوگل خبر از
محصول‌هایی باکیفیت و رده‌بالا می‌دهد، اما باید ديد هنگام عمل چه جایگاهی
در بازار خواهند یافت. اما سال گذشته بازار تبلت با دو شکست ناامیدکننده هم
روبهرو شد که برخی سال 2012 را به‌کلی سال مرگ این دو پیش‌بینی‌می‌کنند؛
یعنی تاچ‌پد اچ‌پی و پلی‌بوک RIM. اچ‌پی با شکست تجاری تاچ‌پد مجبور شد
تولید‌آن را متوقف كند که اچ‌پي در نهايت اعلام كرد كه سيستمعامل Web OS
را به صورت يك پروژه اپن‌سورس در اختيار توسعه‌دهندگان قرار خواهد داد و
خود نيز در سال جديد ميلادي دست كم يك تبلت مجهز به اين سيستمعامل را
عرضه خواهد كرد. اما RIM هم با یک شکست تجاری در بازار تبلت روبهرو شد و
همین حالا مجبور است، نیم میلیارد‌دلار، بابت تخفیف‌هایی که روی
پلی‌بوک‌داده، پرداخت‌کند و گاردین تخمین می‌زند که 1,79 میلیون‌پلی‌بوک
نیز روی دست این شرکت باقي‌مانده‌است. در هر صورت، برخي ناظران معتقدند که
RIM این حوزه را کنار بگذارد و روی همان حوزه قدیمی و اصلی خود، یعنی
اسمارت‌فون تمرکز کند.
بازیگر تازه
در
ميان نام تولیدکنندگان اصلی پردازنده در اسمارت‌فون و تبلت يعني کوالکام،
سامسونگ، اپل، NVidia، TI و....؛ نام يكي از شركت‌ها خالی است: اینتل.
شرکت اینتل که دوران‌اخیر خود را صرف‌یکه‌تازی در بازار پردازنده‌های
دسکتاپ و لپ‌تاپ‌کرده، در حوزه اسمارت‌فون و تبلت تنها نقش نظاره‌گر را
بازی‌کرده‌است تا این‌که در اواسط دسامبر 2011، سايت تكنولوژي ريويو اعلام
کرد که یک نمونه اسمارت‌فون و تبلت از اینتل دریافت کرده که از پردازنده
جدید این شرکت با نام رمز Medfield استفاده می‌کرده‌اند. به این ترتیب،
می‌توان به‌يقين دریافت که اینتل هم در این دوران بیکار ننشسته و سعي كرده
تا یک پردازنده کم‌مصرف و پرقدرت در قالب یک
system on-a-chip عرضه كند. اما در تمام این مدت تولیدکنندگان گوناگوني به
معماری ARM روی آوردند و هر کدام پردازنده‌های خود را بر‌اساس این معماری
تولید‌کرد‌ند. به این ترتیب، اینتل براي پيمودن اين مسير رقبای زیادی را
برای سبقت‌گرفتن خواهد داشت.
به
ظاهر کارشناسان سايت تكنولوژي ريويو تحت‌تأثیر کارایی، قدرت و توان
مصرفی‌کم این پردازنده قرار گرفته‌اند و به‌عنوان مثال، از قابلیتی با نام
burst mode در این نمونه‌ها نام‌برده‌اند که اين قابليت به کاربر
اجازه‌می‌دهد، ده عکس پیاپی با اندازه‌کامل و کیفیت هشت مگاپیکسل با سرعت
پانزده عکس در ثانیه ثبت‌کند؛ توانایی‌ای که در بسیاری از برنامه‌ها از
جمله واقعیت افزوده می‌تواند به‌کار‌گرفته‌شود. علاوه
بر این، اینتل در ساخت این پردازنده از فناوری 32 نانومتری استفاده‌کرده،
در صورتی که باقی رقبا از فناوری 40 تا 45 نانومتری استفاده‌می‌کنند. این
عدد در سال 2013 به 22 نانومتر خواهد‌رسید. بنابراین، به نظر می‌رسد که
اینتل برای ورود به بازار پردازنده‌های‌تبلت و‌اسمارت‌فون تمام تلاش خود را
به‌کار‌گرفته تا به‌سرعت جایی در‌این بازار برای خود باز كرده و اين
جایگاه را تثبیت کند.در نهایت، می‌توان گفت که در سال 2012، بازار تبلت شور
و هیجان و رشد سریع خود را حفظ خواهد کرد و با محصول‌های متنوع، بازیگرهای
جديد و تازه‌نفس رقابتي جديد را به نمايش خواهد گذاشت. اسمارت‌فون‌ها نیز
به رشد و گسترش بازار خود ادامه خواهند‌داد و رقابت با برداشته‌شدن برخی
محدودیت‌های سخت‌افزاری دشوارتر خواهد شد. سال2012 سال محاسبات همراه
خواهد بود؛ چه در قالب تبلت، چه در قالب اسمارت‌فون یا حتی اولترابوک.