“هنر جنگ” نام رساله یکی از فرماندهان نظامی چین باستان به نام “سون
تسو” است که در زمان پادشاهی “وو” نوشته شده. این کتاب که در چینی “سونتسی
بینگفا” خوانده می‌شود و معنای شیوه‌های جنگی یا روش‌های به کارگیری نیروها
را می‌دهد نخستین بار در ۱۷۲۲ به فرانسوی ترجمه شد. این کتاب یکی از
پرخواننده‌ترین و تأثیرگذارترین مجموعه‌های جنگی در تاریخ بوده است. در نزد
چینیان باستان این کتاب یکی از مهم‌ترین‌های کتاب‌ها در ادبیات چین است.
گفته می‌شود که “مائو تسه‌دونگ” و “ژوزف استالین” هر دو در هنگام جنگ این
کتاب را می‌خوانده‌اند. این کتاب چینی باستانی اثر بسیاری بر فن جنگ گذاشت.
به گزارش سافت گذر به نقل ازظهور؛ سون تسو حدود ۲۵۰۰ سال پیش در رساله هنر جنگ می‌گوید بالاترین هنر
در جنگ این است که کشور دشمن را دست نخورده و کامل تصرف کرد. تخریب و
انهدام آن سودی ندارد. همچنین دستگیری نفرات ارتش دشمن بهتر از نابود کردن
آن‌هاست.
سون تسو می‌گوید: بنابراین مزیت عالی در همه جنگ‌ها جنگیدن و پیروز شدن
نیست بلکه بهتر است بتوان بدون جنگیدن مقاومت دشمن را از بین برد. بنابراین
بهترین طرح و تدبیر در جنگ این است که مانع اجرای نقشه های دشمن شد و در
مرحله بعد در فضای باز به دشمن حمله کرد.
در رساله هنر جنگ آمده است که یک رهبر مدبر، نیروهای دشمن را وادار به
افشای اطلاعات می‌کند، بدون این که جنگی درگرفته باشد و شهرهای آنها را
تسخیر کند، بدون آنکه نیاز به محاصره آن شهرها باشد و حکمرانان آنها را
ساقط کند، بدون اینکه یک مبارزه بسیار بلند مدت در منطقه انجام داده باشد.
او بدون از دست دادن نفرات و تجهیزاتش، امپراتوری دشمن را سرنگون و شادی
جشن پیروزی را کامل می‌کند. این یک روش جنگی حیله گرانه است.
در واقع این رویای دیرین هنر جنگ یعنی پیروزی در جنگ بدون خون ریزی و
تلفات و جنگ مستقیم تنها با جنگ سایبری میسر می‌شود. جنگی که تسو همواره
آرزویش را داشت را باید در کالبد جنگ سایبری جستجو کرد.
تاسیس مرکز فرماندهی سایبری آمریکا در سال ۲۰۱۰ این واقعیت را که فضای
مجازی تبدیل به میدان نبرد جدیدی شده است به خوبی نشان داد. این امر بر
ضرورت یافتن راه‌هایی برای یکپارچه سازی هرچه سریع‌تر حملات سایبری و دفاع
سایبری در دکترین نظامی تاکید می‌کند.
تأثیرگذارترین رساله نظامی دنیا رساله هنر جنگ اثر سون تسو است. گیرایی و
تطبیق پذیری آموزش‌ها و محتوای این رساله با وجود انقلاب‌های بی‌شمار
فناوری و جنگ و ستیزهای بشر همچنان مورد توجه و کاربرد قرار دارد به طوری
که تاکتیک‌ها و راهبردهای سون تسو به دیگر حوزه‌ها نظیر تجارت، ورزش و
روابط فردی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.
مطمئنا فرماندهان سایبری آینده نیز از رساله هنر جنگ سون تسو بهره
خواهند گرفت. برای مثال سون تسو در خصوص دفاع به رهبران هشدار می‌دهد که هرگز بهترین سناریو را مد نظر قرار ندهند. این توصیه در فضای مجازی کاملا صدق می‌کند. چرا که رایانه‌ها درست از زمانی که به اینترنت متصل می‌شوند مورد حمله قرار می‌گیرند.
هنر جنگ به ما می‌آموزد که به احتمال اینکه دشمن خواهد آمد تکیه نکنیم بلکه به آمادگی خود برای مواجه شدن با آن تکیه کنیم. بر شانس حمله نکردنش حساب نکنیم بلکه خود را غیرقابل حمله کنیم.
جنگ سایبری نقشی کلیدی در جنگ‌های آتی خواهد داشت. جنگ سایبری در تئوری،
اگر نزاع‌های آینده را کوتاه‌تر و کم‌هزینه تر کند و میزان تلفات را کاهش
دهد و احیای اقتصادی و دیپلماسی پس از جنگ را آسان‌تر کند، برای دولت‌های
جنگ افروز جهان بسیار مفید خواهد بود. با این حال جنگ سایبری با
محدودیت‌هایی مواجه است که همین امر امکان تهیه و تنظیم دکترین نظامی را
برای تمامی ابعاد آن مشکل خواهد کرد:
۱٫ اینترنت محیطی مجازی و غیرواقعی است که وسعت آن بر اساس نیازهای امنیت ملی شکل داده می‌شود.
۲٫ نزدیکی دشمنان به ما بر اساس دسترسی و پهنای باند آنها تخمین زده می‌شود نه بر اساس جغرافیای زمینی.
۳٫ تغییرات در شبکه و بروز رسانی نرم افزاری فضای میدان جنگ سایبری را بدون هشدار و به طور پیش‌بینی‌نشده ای تغییر می‌دهد.
۴٫ برخلاف جنگ‌های کلاسیک، جنگ سایبری به نفع حمله کننده است.
۵٫ جنگ سایبری از انعطاف پذیری بالایی برخوردار بوده و برای تبلیغات، جاسوسی و تخریب زیرساخت‌های حیاتی نیز کاربرد دارد.
کارشناسان و فرماندهان سایبری باید با کمک آموزه‌های سون تسو حفره‌های
سازمان‌های خود در دفاع سایبری را شناسایی و جهت رفع آن اقدام کنند. لازم
به ذکر است که شاید این کار سال‌ها به طول بینجامد تا تمامی ابعاد جنگ
سایبری در دکترین نظامی گنجانده شود اما با توجه به افزایش تهدیدات سایبری
نباید برای لحظه‌ای از آن غافل ماند.