موضوع کتاب «انسان و سرنوشت» تبیین دیدگاه اسلامی در مورد «قضا و قدر» است. این کتاب را باید جزئی از طرح کلان پژوهشی در نظر گرفت که استاد آن را با عنوان «بحث‌هایی از علل انحطاط مسلمین» در مقدمه کتاب معرفی نموده است. استاد در مقدمه کتاب که با عنوان «عظمت و انحطاط مسلمین» نگاشته شده است، اصل وقوع انحطاط را مورد تأکید و پذیرش قرار می‌دهد، اما نقش اسلام را در این زمینه به کلی رد می‌کند و با تفکیک اسلام از مسلمانان، آسیب‌شناسی اعتقاد و عمل را مورد تأکید قرار می‌دهد.