نقش اهل‌بیت امام حسین (ع) به ویژه امام سجاد (ع) در تکمیل قیام کربلا و تبلیغ پیام نهضت عاشورا است. امام زین العابدین (ع) مقطع امامتشان در دوره بسیار خاصی قرار داشت. جامعه اسلامی براثر حوادث خونباری که در آن زمان رخ داد، از نظر سیاسی و اجتماعی دچار یک نوع رعب و وحشت شده بود، از نظر فرهنگی و تربیتی براثر حاکمان فاسق و فاجر، دچار انحطاط و سقوط شده بود. از این رو امام سجاد (ع) در کنار همه فعالیت‌ها و برنامه‌های معنوی و فرهنگی و سیاسی این بود که حقایق و معارف دین را، آموزه‌های اسلامی و قرآنی را، توصیه‌های اخلاقی و تربیتی را در قالب دعا مطرح می‌فرمودند. یکی از این دعاهای عمیق و آموزنده امام سجاد (ع)، دعای شریف مکارم الاخلاق است. و در ادامه فرازهای بسیار عمیقی از این دعا بیان می‌شود؛ مباحثی از پیدا کردن روحیه قناعت و رها شدن از دل‌مشغولی‌های زائد که همه عمر را تباه می‌کنند.