کتاب گزیده سروده های ریگ ودا مترجم محمدرضا جلالی نایینی است؛ قدیمی ترین سرودهای آریایی هند
با پیشگفتار دکتر تارا چند، مورخ و فیلسوف بزرگ هند
کسی که برای خود نظم اخلاقی بخواهد، بادها شیرین اند،
برای او رودخانه ها به شیرینی جریان دارند؛
حتی باشد که گیاهان برای ما شیرین باشد.
باشد که شب شیرین باشد، و سپیده دم هم.
باشد که ناحیه زمین(جو) شیرین باشد؛
باشد که آسمان پدر ما بر ما شیرین باشد.
باشد که آن درخت بلند برای ما پراز شیرینی باشد؛
باشد که آفتاب نیز پر از شیرینی باشد، و گاوان ماده بر ما شیرین باشند.
هندوان، وداها را آسمانی، ناآفریده و کلام منزل میدانند و حتی برخی از آنها، کلمات و الفاظ آن را لاهوتی میشمارند. اینان مؤلفین وداها را تعدادی از عارفان یا بینانان (اهل بصیرت) میدانند که آنچه را از طریق بینش یا الهام دریافته و یا شنیدهاند، نقل کرده و بعد به تحریر کشیدهاند و گویا این تلقین و الهام و تدوین و تحریر قرنها طول کشیده است.
مجموعه ریگ ودا شامل ده بخش است که هر بخش را ماندالا (دایره، مدار و …) مینامند. سراینده سرودههای ریگ ودا را ریشی (بیننده یا بصیر) میگویند. ریشیها مردمان آزاده، صریحالبیان و روشنبین زمان خود بوده و نزد هندوان مورد احترام و تکریم بودند.
1 ـ ریگ ودا سرودهایی است که در مدح و جلال خدایان و موجودات گوناگون اساطیری گفته شده است. و نیز شامل نیایش ها و تحسین هایی است که در حق خدایان سروده شده است. در ریگ ودا بطور کلی در باب هفتاد و شش موضوع مطالبی سروده شده است.
2ـ متن ریگ ودا شعرگونه و در قالب سمبلیک و نمادین و تمثیلی و در حال و هوایی اسطورهای است.
3ـ متون موجود در ریگ ودا حداقل در باب مساله خدا مشمول تحول میباشد و سرایندههای آن در این باب به تدریج دچار تحول رای شدهاند.
4ـ در سرودههای ریگ ودا امور متناقض و متعارض به چشم میخورد برای مثال در ریگ ودا آمده است که خدایان نخست پیدا شدهاند و سپس جهان به وجود آمده است و گاهی بر عکس گفته شده است که جهان هستی بوجود آمده و آنگاه خدایان پیدا شدهاند