هیچ وقت هیچ چیز آن‌طور كه به نظر می‌رسد، نیست. این موضوع بارها و بارها به همه ما ثابت شده است، با این حال اما گاهی اخبار خوب می‌توانند خیلی راحت ما را به رویدادی مثبت در آینده امیدوار كنند.
این درست همان اتفاقی است كه این روزها در صنعت جهانی فناوری اطلاعات افتاده است. با شدیدتر شدن بحران و ركود اقتصادی در ماه‌های اخیر، كارشناسان و تحلیل‌گران بازار محصولات IT از وجود نشانه‌های خوب برای بهبود اوضاع اقتصادی در این صنعت خبر دادند.
این پیش‌بینی‌ها به تدریج آنقدر قوت گرفتند كه حتی به آنجا رسیدند كه بسیاری از موسسات معتبر و شناخته شده تحقیقات بازار IT اعلام كردند كه ركود اقتصادی تا پایان سال 2009 از صنعت IT رخت برمی‌بندد و از بین می‌رود. گواه این ادعاها هم در آمارها و گزارشات منتشر شده از طرف شركت‌های مختلف و بزرگ این صنعت بود كه نشان از رشد سود یا درآمد آنها داشتند. با این همه، اما انگار باید كمی دقیق‌تر بود و چندان هم به این آمارها خوش‌بین نشد. این درست همان چیزی است كه تحلیل‌گران نشریه معتبر اكونومیست آن را متذكر شده‌اند و اعلام كرده‌اند كه این خوش‌بینی به بهبود اوضاع دیگر كمی افراطی شده است.
آمارهای شگفت‌انگیز و امیدوار‌كننده
شركت‌های بزرگ و فعال صنعت IT معمولا تاثیرگذارترین عناصر در تعیین وضعیت این صنعت هم هستند. درست به همین دلیل هم هست كه گزارشات آماری منتشر شده از طرف این شركت‌ها در بسیاری از موارد مبنای پیش‌بینی‌ها قرار می‌گیرد.
در این میان سه شركت IBM، Intel و Google شاید سه نماینده با اهمیت از این صنعت باشند كه جدیدترین آمار آنها از رشد سود فصلی‌شان نشان از افزایش چشمگیر درآمد آنها دارد. به این ترتیب IBM در ماه جولای گذشته اعلام كرد كه سود این شركت از فروش هر سهمش در بازار بورس در این ماه تا 50 سنت نسبت به آخرین تخمین‌ها افزایش داشته است و به 7/9 دلار برای هر سهم می‌رسد. به این ترتیب كارشناسان پیش‌بینی كردند كه درآمد این شركت تا پایان فصل سوم سال 2009 به 4/23میلیارد دلار برسد. این در حالی است كه درآمد این شركت در فصل سوم سال 2008 برابر 3/25میلیارد دلار بوده است.
بزرگ‌ترین تولیدكننده قطعات نیمه رسانای جهان هم اگرچه با پیش‌بینی كارشناسان به داشتن درآمد و فروش مناسب خود به خاطر بازار داغ و پرطرفدار نت‌بوك‌ها امیدوار است تا از این بحران به راحتی عبور كند، اما گویا آمار نشان از كاهش 8/7درصدی سود این شركت در فصل سوم امسال داشته است. با این همه اما گویا مسوولان این شركت همچنان به عملكرد مناسب شركتشان در این اوضاع امیدوارند تا جایی كه «پاول اوتلینی»، مدیرعامل Intel در این مورد گفته است: «سرعت حركت در این شرایط اقتصادی به علاوه محصولات با كیفیت و رقابتی ما، اعتماد به نفس لازم برای ادامه تجارت را به ما می‌دهد.»
غول جست‌وجوی اینترنتی دنیا یعنی Google هم با پایان فصل سوم امسال اعلام كرد كه سود این شركت در این فصل با افزایش 27درصدی همراه بوده است. به این ترتیب درآمد Google با كمك آگهی‌های اینترنتی متنی و خدمات پر طرفدار اینترنتی‌اش در این فصل با افزایش 7درصدی نسبت به همین زمان در سال 2008 به 94/5میلیارد دلار رسیده است. به گفته مسوولان این شركت، صفحات جست‌وجو و Gmail این شركت 67درصد از درآمد آن را در اختیار دارند و 30درصد از این درآمد هم از آگهی‌های این شركت در سایت‌های دیگر تامین می‌شود. با این همه، اما قیمت سهام این شركت برای هر سهم با افزایش 12 دلاری به 542 دلار در فصل سوم سال 2009 رسیده است.
از طرف دیگر شركت بزرگ Apple هم اعلام كرد كه در فصل سوم امسال بهترین عملكرد فصلی‌اش تا حالا را تجربه كرده است. بر اساس اعلام این شركت درآمد و سود فصلی Apple در فصل سوم سال 2009 به ترتیب با افزایش 12 و 15درصدی همراه بوده است كه این اتفاق به دنبال رشد چشمگیر تقاضای كاربران برای خرید گوشی موبایل iPhone و كامپیوترهای شخصی مكینتاش این شركت روی داده است. با این اوصاف درآمد این شركت در این فصل به 34/8میلیارد دلار رسیده، در حالی كه پیش‌بینی كارشناسان برای این رقم برابر 2/8میلیارد دلار بوده است. درآمد خالص Apple در این فصل هم برابر 23/1میلیارد دلار بوده كه این رقم برابر سود 35/1 دلاری برای هر سهم این شركت است.
حتی Yahoo هم در این فصل اخبار خوبی را منتشر كرد. به این ترتیب Yahoo اعلام كرد كه درآمد این شركت در فصل سوم سال 2009 با سودی برابر 13 سنت برای هر سهم در بازار بورس به 186میلیون دلار رسیده است. این در حالی است كه در فصل سوم سال 2008 درآمد فصلی این شركت با سود 4 سنتی برای فروش هر سهم به 54میلیون دلار رسیده بود. این در حالی است كه این شركت در یك سال گذشته بیش از 2000 نفر از كارمندانش را اخراج كرده است.
البته به عقیده اغلب كارشناسان، حجم زیادی از این افزایش سود و درآمد برای شركت‌های IT در فصل سوم به دنبال افزایش میزان سرمایه‌گذاری‌های مشاركتی در ایالات‌متحده در این بخش بوده است. از طرفی بعضی از این تحلیل‌های خوشبینانه برای بهبود سریع وضع اقتصادی در این صنعت به خاطر معرفی سیستم‌عامل جدید Microsoft یعنی ویندوز 7 است كه انتظار می‌رود تقاضای بازار برای خرید كامپیوترهای شخصی و محصولات مرتبط با آن را افزایش بدهد.
با این وجود كارشناسان اعلام كرده‌اند كه چشم‌انداز شركت‌های IT در كشورهای دیگر حتی بهتر هم هست تا جایی كه جدیدترین گزارش سازمان همكاری و توسعه اقتصادی سازمان ملل (OECD) نشان می‌دهد كه نشانه‌های بهبود در بازار IT كشورهای دیگر به خصوص كشورهای آسیایی از ماه آگوست كاملا مشهود است. براین اساس بازار كشورهایی مانند كره جنوبی و تایلند كه در زمینه سخت‌افزار فعالیت می‌كنند، در بحران اقتصادی اخیر حتی با كاهش درآمد 40درصدی مواجه شدند، اما حالا اوضاع بهتری پیدا كرده و موجودی اجناس بازارشان به انتها رسیده است تا جایی كه حالا روند تولید در این بازارها جان دوباره گرفته است. مجموع این اخبار خوب و خوشبینانه باعث شد تا یك بار دیگر موتور بازار جهانی IT به كار بیفتد تا آنجا كه حتی كارشناسان از آن به عنوان ناجی اقتصاد جهانی نام ببرند.
آمارهای واقعی و نه چندان خوشبینانه
در این میان برای بسیاری از كارشناسان و تحلیل‌گران این سوال مطرح شد كه آیا واقعا اوضاع همین قدر كه به نظر می‌رسد خوب و امیدوار‌كننده است یا خیر. به این ترتیب بود كه بررسی گزارش‌ها و آمارهای منتشر شده از سوی موسسات تحقیقاتی معتبری مانند Forrester و Gartner جواب این سوال را روشن كرد. این گزارش‌ها نشان می‌دادند كه ركود اقتصادی در صنعت IT تا پایان سال 2009 طول می‌كشد، ولی تقاضا در بازار آن در سال 2010 تا دو برابر افزایش پیدا می‌كند. جالب آنكه هر دو این موسسات درباره زمان بهبود اوضاع اقتصادی در این صنعت اتفاق نظر داشته و تنها در مورد شدت و میزان ركود در بازار جهانی IT اختلاف نظر داشتند. به این ترتیب بود كه Forrester در اواخر ماه سپتامبر اعلام كرد، میزان خرید در بازار جهانی محصولات IT تا پایان سال میلادی 2009 با كاهش 4/11درصدی مواجه خواهد بود و به درآمد 5/1تریلیون دلاری منتهی می‌شود، اما همین میزان در سال 2010 با رشد 9/4درصدی همراه می‌شود. در مقابل اما Gartner اعلام كرد كه میزان این درآمد برابر 3/3تریلیون دلار خواهد بود و این میزان در سال 2009 با كاهش 2/5درصدی و در سال 2010 با رشد 3/3درصدی همراه می‌شود.
این آمار متناقض در واقع نشان می‌دهد كه نباید تنها به آمار منتشر شده از افزایش سود و درآمد فصلی یك یا چند شركت هرچند بزرگ امیدوار بود و بهتر است همچنان در این مورد محافظه‌كارانه‌تر برخورد كرد تا تصمیم‌گیری نادرستی انجام نشود. با این همه، اما شاید باید تا پایان سال و اعلام نتایج فروش فصل تعطیلات هم منتظر ماند و در آن زمان پیش‌بینی دقیق را انجام داد.