امسال هم اینتل
در نمایشگاه سالانه‌ی وسایل همراه یکی دیگر از تراشه‌های مخصوص وسایل
موبایل را رونمایی کرده است. سال گذشته صحبت از سیستم-روی-یک-چیپ
(SoCهایی) بود که نسخه‌ی سریع‌تر خانواده مدفیلد به حساب می‌آمدند و کارایی
پایین‌تری داشتند. امسال نوبت به کلاور تریل پلاس رسیده است و می‌خواهیم
این نسل جدید را به دقت مورد بررسی قرار دهیم. ما را همراهی کنید.
به گزارش سافت‌گذر به نقل از زومیت؛ به نظر می‌رسد که نام‌گذاری اینتل
کمی گیج‌کننده شده است. مدفیلد انشعاب 32 نانومتری تراشه‌های اتم برای
گوشی‌ها بود اما کلاور تریل یک پلتفرم 32 نانومتری برای تبلت‌های ویندوز 8
است. کلاور تریل پلاس هم یک تراشه‌ی 32 نانومتری است که به صورت مشترک برای
گوشی‌ها و تبلت‌ها طراحی شده است.
کلاور تریل پلاس از نظر معماری مشابه مدفیلد است با این تفاوت که هسته‌ی
دومی هم اضافه شده است. هایپر تردینگ همچنان سر جای خود است. قدرت پردازش
گرافیکی افزایش چشمگیری داشته و همان بهینه‌سازی‌هایی که در کنترلرهای
حافظه‌ی کلاور تریل شاهد بودیم نیز استفاده شده است. در مقایسه با کلاور
تریل می‌توان به صورت خلاصه گفت که قدرت پردازش گرافیکی افزایش چشمگیری
داشته است.
اینتل سراغ دو هسته‌ای‌ها می‌رود
کلاور تریل پلاس از نظر CPU همان لیتوگرافی 32 نانومتری و دو هسته در
عرض اتم را دارد، در هر هسته 2 نخ پردازش شده و در مجموع 4 نخ پردازش
می‌شوند. در سال 2008 نسل اول اتم‌ها با لیتوگرافیکی 45 نانومتری رونمایی
شد و حالا اینتل از طراحی تراشه‌های 22 نانومتری برای تبلت‌ها صحبت می‌کند
که به زودی رونمایی خواهند شد و جای تراشه‌های 32 نانومتری را خواهند گرفت.
البته منظورمان این نیست که پردازنده‌های اتم 32 نانومتری برای رقابت
عرضه نشده‌اند، از نظر کارایی می‌دانیم که هسته‌های اتمی که 5 سال پیش
ساخته شده‌اند از تمام هسته‌های ARM به جز Cortex-A15 سریع‌تر هستند. البته
هسته‌های 28 نانومتری کریت که کوآلکام طراحی و تولید می‌کند، از نظر مصرف
انرژی بهینه‌تر هستند.
اما نگاهی به فرکانس و کش مدل‌های مختلف تراشه‌های جدید داشته باشیم. از
نظر سرعت کلاک، هر یک از مدل‌ها فرکانس خاصی دارند اما مقدار کش برای هر
یک از هسته‌ها در هر سه مدل معرفی شده، 512 کیلوبایت است.
نام سه مدل جدید Z2580، Z2560 و Z2520 می‌باشد، درست مثل نسل قبلی دو
رقم آخر نام تراشه مشخص کننده‌ی سرعت است که مقدار آن 1 واحد افزایش داشته و
نشان می‌دهد که کلاور تریل پلاس در مجموع سریع‌تر از کلاور تریل است.
سریع‌ترین مدل معرفی شده Z2580 است که سرعت آن نهایتاً به 2 گیگاهرتز
می‌رسد، عملکردی برابر با Z2460 قدیمی (که البته تنها یک هسته دارد و 2 نخ
را پردازش می‌کند) دارد. دو مدل بعدی به ترتیب دارای بیشینه سرعت 1.6
گیگاهرتز و 1.2 گیگاهرتز می‌باشند. کمینه‌ی سرعت و سایر مشخصات هر سه مدل
در جدول زیر ذکر شده است:
| Intel Clover Trail+ SoC Lineup |
| |
Intel Atom Z2580 |
Intel Atom Z2560 |
Intel Atom Z2520 |
Intel Atom Z2460 |
| CPU Cores/Threads |
2 / 4 |
2 / 4 |
2 / 4 |
1 / 2 |
| CPU Max Turbo Frequency |
2.0GHz |
1.6GHz |
1.2GHz |
2.0GHz |
| CPU Max Non-Turbo Frequency |
933MHz |
933MHz |
933MHz |
900MHz |
| CPU Low Frequency Mode |
800MHz |
800MHz |
800MHz |
600MHz |
| L2 Cache |
2 x 512KB |
2 x 512KB |
2 x 512KB |
512KB |
| Memory Interface |
2 x 32-bit LPDDR2-1066 |
2 x 32-bit LPDDR2-800 |
| Display support |
1920 x 1200 |
1024 x 768 |
| GPU |
PowerVR SGX 544MP2 |
PowerVR SGX 545 |
| GPU Max Turbo Frequency |
533MHz |
400MHz |
300MHz |
533MHz |
| Baseband Pairing |
XMM 6360 |
XMM 6260 |
مشخص است که در عملکرد تک‌‌نخی، کارایی کلاور تریل پلاس مشابه مدفیلد
است اما در عملکرد چندنخی (Multithread)، افزایش کارایی آن محسوس خواهد
بود.
پردازنده‌ی گرافیکی بسیار سریع‌تر شده است
تفاوت بزرگ کلاور تریل پلاس با نسل‌های قبلی در مورد پردازنده‌ی گرافیکی
است که شامل دو هسته‌ی PowerVR SGX 544 می‌شود. قبلاً در تراشه‌های پنول
مدفیلد تنها یک هسته‌ی PowerVR SGX 545 استفاده شده بود. هسته‌های SGX 544
شباهت زیادی به SGX 543 دارند که در تراشه‌های A5 و A5X اپل استفاده شده
بود با این تفاوت که سرعت پردازش 2 برابر شده و از سخت‌افزارهایی پردازش
بافت DirectX 10 نیز پشتیبانی می‌کند.
| Mobile SoC GPU Comparison |
| |
PowerVR SGX 543MP2 |
PowerVR SGX 543MP4 |
PowerVR SGX 544MP2 |
PowerVR SGX 554MP4 |
| Used In |
A5 |
A5X |
CT+ |
A6X |
| SIMD Name |
USSE2 |
USSE2 |
USSE2 |
USSE2 |
| # of SIMDs |
8 |
16 |
8 |
32 |
| MADs per SIMD |
4 |
4 |
4 |
4 |
| Total MADs |
32 |
64 |
32 |
128 |
| GFLOPS @ Shipping Frequency |
16.0 GFLOPS |
32.0 GFLOPS |
34.1 GFLOPS |
71.6 GFLOPS |
قدرت پردازش در فرکانس کاری اصلی 16.0 گیگافلاپس 32.0 گیگافلاپس 34.1 گیگافلاپس 71.6 گیگافلاپس
این بار هم اینتل در مورد فرکانس کاری پردازنده‌ی گرافیکی بسیار
سخت‌گیرانه تصمیم گرفته است، این فرکانس در Z2520 تنها 300 مگاهرتز است و
در Z2580 به 533 مگاهرتز افزایش می‌یابد. در حقیقت Z2580 با فرکانس
بیشینه‌ی خود توان پردازشی در حد A5X اپل دارد و حتی با تراشه‌ی A6 هم
رقابت می‌کند. اینتل ادعا کرده که در بنچ‌مارک GLBenchmark 2.5 Egypt HD
offscreen رقمی در حدود 30 فریم بر ثانیه را به دست آورده که نزدیک نتیجه‌ی
پردازنده‌ی گرافیکی Adreno 320 کوآلکام می‌باشد.
در کلاور تریل پلاس همان واسط 32 بیتی LPDDR2 استفاده شده با این تفاوت که بیشینه‌ی سرعت انتقال به 1066 مگاهرتز افزایش یافته است.
قبلاً در تراشه‌های اینتل برای وسایل همراه چنین قدرت پردازش گرافیکی را ندیده بودیم که البته خبری خوب است.
سایر بهینه‌سازی‌ها و توان مصرفی
مصرف انرژی تراشه‌های جدید در کاربردهای سبک نسبت به مدفیلد تغییر
چندانی ندارد اما اگر هر دو هسته را برای انجام پردازش مورد استفاده قرار
دهیم، مصرف باتری بیشتر خواهد بود. در مورد پردازنده‌ی گرافیکی سریع‌تری که
در این تراشه‌ها مورد استفاده قرار گرفته هم وضعیت به همین منوال است.
بیشتر تراشه‌های پیشرفته برای گوشی‌ها دارای چند هسته هستند که محدوده‌ی
مصرف انرژی را افزایش می‌دهد. اینتل هم با استفاده از 2 هسته و البته
فرکانس کاری متغیر هسته‌ها، میزان مصرف انرژی را بسته به پردازش در حال
انجام، بهینه کرده است. بنابر ادعای اینتل مصرف انرژی تراشه‌های کلاور تریل
پلاس در گوشی با طراحی مرجع، و در حالت استندبای، کمتر از تراشه‌ی مدفیلد
به کار رفته در گوشی موتورولا RAZR i است. در حقیقت نوع استفاده مشخص
می‌کند که کلاور تریل پلاس کم مصرف‌تر از مدفیلد است یا برعکس.
کلاور تریل پلاس مثل کلاور تریل کنترلر حافظه‌ی بهینه‌تری نسبت به
مدفیلد دارد و لذا زمانی که پردازنده‌ی گرافیکی نیاز به پهنای باند بیشتر
دارد، به خوبی با سی‌پی‌یو هماهنگ می‌شود. در واقع کنترلر حافظه‌ی جدیدی که
در کلاور تریل و کلاور تریل پلاس به کار رفته کاری شبیه به مرتب سازی
دستورات حافظه را انجام می‌دهد.
پردازنده‌ی گرافیکی بهتر یک قابلیت مهم هم دارد و آن پشتیبانی از
نمایشگرهایی با رزولوشن بالاتر یعنی 1920 در 1200 پیکسل است. قبلاً در گوشی
IdeaPhone K900 لنوو که صفحه نمایش 5.5 اینچی با رزولوشن فول‌اچ‌دی دارد
هم چنین چیزی دیده بودیم اما اینتل گفته بود که به زودی منتظر تبلت‌های
اندرویدی بر اساس کلاور تریل پلاس هم باشید. با توجه به غیبت اینتل در
بازار اندرویدی‌ها خبر خوشحال‌کننده‌ای است.
دیکدر و انکدر ویدیو تقریباً تغییری نکرده، همان پشتیبانی از ویدیوهای
1080p با سرعت 30 فریم بر ثانیه را شاهد هستیم. البته اینتل مدعی است که
کارایی تراشه‌های جدید در زمینه‌ی دیکد ویدیو افزایش داشته که بخشی از این
بهینه‌سازی به خاطر بهبود واسط حافظه است.
پردازنده‌ی سیگنال تصویر یا ISP کلاور تریل پلاس هم مشابه مدفیلد است و
در واقع از سیلیکون هایو سابق استفاده شده اما فرم‌ویر آن دوباره نوشته شده
تا کارایی و قابلیت‌های بیشتری داشته باشد. اینتل با دوباره نوشتن
فرم‌ویر، پردازش HDR را بهبود بخشیده و این بدان معنی است که وقتی HDR فعال
است، مات شدن عکس به خاطر حرکت دوربین کاهش می‌یابد. یک قابلیت جدید هم
برای عکاسی اضافه شده موسوم به شیفت زمانی، با استفاده از این قابلیت
می‌توان چندین عکس مختلف گرفت و صورت افراد را از این عکس‌ها انتخاب کرد و
در یک عکس قرار داد. به این ترتیب می‌توان صورت تصویری از افرادی که لبخند
روی لبشان است تهیه کرد.
از نظر مگاپیکسل هم باید گفت که کلاور تریل پلاس از دوربین اصلی با
رزولوشن نهایتاً 16 مگاپیکسل و دوربین فرعی با رزولوشن نهایتاً 2 مگاپیکسل
پشتیبانی می‌کند که در حالت عکاسی پشت سر هم و سریع، محدودیت دوربین اصلی
به 8 مگاپیکسل می‌رسد.
مودم باند پایه، بالاخره یک XMM 6360 می‌بینیم
در بحث مودم، اینتل بالاخره سیلیکون قدیمی‌اش یعنی XMM 6260 را کنار
گذاشته و سراغ XMM 6360 رفته است. در نتیجه‌ی این آپدیت از 3GPP نسخه‌ی 9
با سرعت 42 مگابیت در ثانیه و یا به عبارتی DC-HSPA+ دسته‌ی 24 و همچنین
HSUPA دسته‌ی 7 با سرعت 11.5 مگابیت در ثانیه پشتیبانی می‌شود.
مودم XMM 6360 همچنان با فرستنده-گیرنده‌ی پنتابند عرضه می‌شود، در
بیشتر بازارهای جهانی پشتیبانی از دو خدمات‌دهنده‌ی همراه مهم است و لذا
اینکه اینتل به تازگی از شبکه‌ی مخابراتی نسل چهارم یا LTE پشتیبانی کرده
به نظر خجالت‌آور می‌آید. اما این پشتیبانی یک قدم بزرگ برای اینتل محسوب
می‌شود و حداقل انتظارات ما را برآورده می‌کند.
در بحث مودم اینتل همچنان به کوآلکام متکی است و زمان زیادی برای کنار
گذاشتن مودم قدیمی 6260 صرف کرده تا این مودم جدید را برای تراشه‌های رده
اول خود مورد استفاده قرار دهد. مشخص نیست که چرا اینتل در زمینه‌ی مودم
این قدر کند عمل کرده اما علت هر چه که بوده، عملکرد اینتل در این بخش،
فعلاً خجالت آور است. اما جنبه‌ی مثبت موضوع هم این است که اولین تراشه‌ی
اینتل با پشتیبانی از شبکه‌ی مخابراتی نسل چهارم را تا آخر امسال خواهیم
دید. مودم XMM 6360 با لیتوگرافی 40 نانومتری ساخته می‌شود و تولید آن توسط
اینتل ساده است چرا که هنوز هم اینفینئونی را که چند سال پیش به مجموعه
کارخانه‌های خود اضافه کرده را در اختیار دارد.
گوشی طراحی مرجع به روز شده است
اینتل
طراحی مرجع خود برای تراشه‌ی کلاور تریل پلاس را به روز کرده و مشخصات
سخت‌افزاری گوشی به روز شده‌اند. داخل آن هم یک تراشه‌ی Z2580 به همراه
مودم جدید XMM 6360 دیده می‌شود.
حافظه‌ی رم قبلاً 1 گیگابایت LPDDR2 با فرکانس 800 مگاهرتز بود و حالا 2
گیگابایت LPDDR2 با فرکانس 1066 است. بیشینه‌ی حافظه‌ی NAND پشتیبانی شده
به 256 گیگابایت افزایش یافته که البته خیلی عجیب است که یک گوشی با این
مقدار حافظه عرضه شود. دوربین پشتی در طراحی مرجع اینتل 16 مگاپیکسلی است و
دوربین جلو نیز 2 مگاپیکسل دقت دارد.
در نهایت سیستم عامل است که به روز شده، اندروید 4.2 راننده‌ی گوشی طراحی مرجع اینتل است.
مثل همیشه سازندگان گوشی در انتخاب پوسته‌ی سفارشی برای سیستم عامل و همچنین قطعات مختلف سخت‌افزاری آزادند.
سخن نهایی
کلاور تریل پلاس یک قدم رو به جلو برای اینتل بوده که اهمیت زیادی دارد.
بالاخره اینتل برای افزایش قدرت پردازش گرافیکی تراشه‌های مخصوص تبلت و
گوشی خود، یک حرکت بزرگ انجام داده است. قبلاً دیده بودیم که مدفیلدی که در
گوشی موتورولا RAZR i به کار رفته عملکرد مطلوبی دارد، حالا با کلاور تریل
پلاس وضعیت بهتر هم می‌شود.
اما سوال اسن است که اینتل در آینده چه کارهای می‌بایست انجام دهد؟
اولین کار استفاده از لیتوگرافی 22 نانومتری است که کارایی تراشه‌ها
نسبت به توانی که مصرف می‌کنند افزایش یابد و اینتل به جای اینکه فقط در
بازار حضور داشته باشد، تولیدکننده‌ی تراشه‌های کم‌مصرف و قوی تبدیل شود.
دومین حرکتی که اینتل را به موفقیت در بازار گوشی نزدیک می‌کند این است
که گوشی‌های رده اول بیشتری با تراشه‌ی اینتل روانه‌ی بازار شده و رضایت
مشتری را جلب کنند تا فروش تراشه‌های اینتل افزایش یابد.
K900 لنوو و RAZR i موتورولا هر دو گوشی‌های اینتلی خوبی هستند اما
اینتل برای رقابت با بزرگان دنیای گوشی مثل کوآلکام به محصولات درجه یک و
پر فروشی مثل نکسوس 4، گلکسی اس 3 و اچ‌تی‌سی وان نیاز دارد. تحقق چنین
امری حداقل تا عرضه‌ی تراشه‌های کم‌مصرف‌تر 22 نانومتری بسیار مشکل خواهد
بود.