به گزارش
سافتگذر ؛ سیستمعامل جدید «فایرفاکس» که محصولی متفاوت از کمپانی موزیلا است، سعی دارد تا جای پای خود را در بازار و دستکم در بین گوشیهای ضعیفتر باز کند. اما آیا سیستمعاملهایی مثل iOS و اندروید این اجازه را خواهند داد؟
کمپانیهایی که سعی میکنند خود را احیا کنند، واقعاً قابل احترام هستند. این کار هم دشوار است و هم با انتقاد از همه طرف مواجه میشود؛ حتی اگر این کار به سرانجام هم برسد، کمپانی دیگر همان کمپانی اول نمیشود. این اتفاق در شش سال اخیر همه دنیای گوشیهای همراه را فرا گرفته و در مجموع در دنیای دیجیتال در حال رخ دادن است.
اکنون هم که موزیلا، سازنده مرورگر فوقالعاده محبوب فایرفاکس تصمیم گرفته تا پا را از گلیم خود بیرون بگذارد و دست به ساختن سیستمعاملی کامل میزند، این اقدام شایسته توجه بسیاری است.
سیستمعامل فایرفاکس نتیجه مدتها تلاش موزیلا است و با آنکه هنوز در مراحل ابتدایی است، اما سهم خوبی از طرفداران دنیای موبایل را به خود جلب کرده است. بخشهایی از این سیستمعامل را در مراسمهای مختلف دیدهایم و بارها هم روی دستگاههای اندرویدی پورت شده است؛ اما اخیراً بالأخره محصولی رسمی تحت فایرفاکس عرضه شده که کمپانی مشهور ZTE قطعات آن را تولید کرده و چندین اپراتور هم از آن پشتیبانی میکنند.
به گزارش سافتگذر ؛ باید دید این سیستمعامل جدید چگونه میتواند در بازار داغ رقابت علیه مایکروسافت، سامسونگ، گوگل و نوکیا مقاومت کند. این مقاله به دو قسمت تقسیم شده است؛ قسمت اول درباره خود سیستمعامل است و قسمت دوم درباره گوشی Open محصول کمپانی ZTE .
سیستمعامل فایرفاکس
طراحی و رابط کاربری
اگر به دنبال یک سیستمعامل کاملاً جدید و خلاقانه هستید، متأسفانه فایرفاکس شما را ناامید خواهد کرد. موزیلا در بخش طراحی تصمیم گرفته دست به ریسک نزند و از همان سبک «شبکه آیکنها» استفاده کرده که توسط اپل ابداع و بلافاصله توسط گوگل هم کپیبرداری شد. راستش را بخواهید فایرفاکس آنقدر به نسخههای قدیمیتر اندروید شبیه است که به هیچ وجه احساس غربت نمیکنید.
گوشی پس از روشن شدن شما را به صفحه لاکاسکرین میبرد که برخی اعلانها، ساعت و تاریخ، و تصویر پسزمینه شما را در خود گنجانده است. از این صفحه میتوانید یا قفل گوشی را باز کنید و یا مستقیماً به دوربین بروید.
وقتی قفل گوشی را باز میکنید، با یک هوماسکرین کاملاً عادی و تکراری مواجه میشوید که یک ردیف آیکن ثابت نیز زیر آن قرار دارد تا به بخشهای مختلف سیستمعامل دسترسی راحت داشته باشید. تمیزی و مرتب بودن هوماسکرین، که کاربران نمیتوانند در آن آیکنهای دلخواهشان را قرار دهند، در ابتدا تازگی دارد. اما به زودی از این خسته میشوید که برای یافتن برنامه مورد علاقهتان باید مدام در صفحه برنامهها این ور و آن ور بروید؛ به جای آنکه بتوانید برنامههایی را که میخواهید در صفحه هوماسکرین قرار دهید. لمس طولانی روی هوماسکرین به کاربر اجازه انتخاب تصویر پسزمینه را از گالری گوشی میدهد.
صفحه برنامهها (سمت راست) و هوماسکرین (سمت چپ)
به گزارش
سافتگذر ؛ ردیف پایینی آیکنها شامل شمارهگیر، پیامها، مرورگر فایرفاکس، دوربین، و رادیو است، که بدون اتصال هندزفری کار نمیکند. استفاده از پنج آیکن به جای چهار آیکن ظاهر نوار پایین را عجیب و غریب میکند، چون نیمی از آیکن آخر همیشه بیرون از صفحه میافتد. این ردیف قابلیت اسکرول هم دارد که اگر میتوانستید به آیکنهای ردیف پایین اضافه یا از آنها کم کنید، کاربرد داشت. نکته عجیب اینجاست که کاربر نمیتواند این آیکنها را کم و زیاد کند، بنابراین قابلیت اسکرول در این ردیف کاملاً بیمورد است و آیکن پنجم هم همیشه نصفه میماند!
اگر دست خود را روی هوماسکرین به سمت چپ بکشید، وارد منوی برنامهها میشوید که به سبک iOS و اندروید در قالب شبکهای از آیکنها چیده شدهاند. لمس طولانی روی این آیکنها امکان حذف یا جابهجا کردن آنها در صفحههای مختلف، البته به غیر از هوماسکرین، را میدهد؛ دقیقاً مثل iOS .
موزیلا تصمیم گرفته تا ریسکی بزرگ کند و آیکنهای فایرفاکس را دایرهای قرار دهد؛ تصمیمی که بسیاری از کاربران را شوکه و احتمالاً سر در گم میکند. متأسفانه فایرفاکس در این قابلیت یکدست نیست. همه برنامههای سیستمی آیکن دایرهای دارند؛ اما برنامههای دانلودی آیکنهای مختلفی دارند، مثلاً برنامه فیسبوک مربع شکل است، توییتر از لوگوی خود استفاده کرده و آیکنش یک پرنده است، بازی «طناب را ببر» هم از همان آیکن iOS خود استفاده میکند که مربعی با گوشههای خمیده است. بنابراین آنچه در نهایت میماند، یک مشت آیکنهای جور واجور است که هر کدام طراحی و استاندارد خود را دارند.
اگر همچنان به صفحههای سمت راست بروید ادامه برنامهها را میبینید؛ هر کس با iOS و یا اندروید کار کرده باشد، به سادگی میتواند به فایرفاکس هم عادت کند.
به گزارش
سافتگذر ؛ اگر دست خود را روی هوماسکرین به سمت راست بکشید، وارد صفحه جستجوی فایرفاکس میشوید که بزرگترین تفاوت آن با سایر سیستمعاملهای موجود در بازار است. موزیلا به بخش جستجو اهمیت زیادی داده و آن را عامل مهمی در استفاده کاربران از سیستمعامل دانسته است.
در بخش بالای این صفحه یک نوار خالی وجود دارد که عبارت مورد نظر خود را آنجا مینویسید. زیر آن چندین دسته نتیجه نمایش داده میشود که شامل موسیقی، بازار، خبرهای اقتصادی، سرویسهای اجتماعی و غیره است. همچنین میتوانید با انتخاب گزینه «بیشتر» لیست کامل نتیجههای هر دسته را نیز مشاهده کنید.
اگر یکی از این دستهها، مثلاً اجتماعی، را انتخاب کنید، لیستی از برنامههای اینترنتی آن دسته نمایش داده میشود. در حال حاضر، برنامههای فیسبوک، توییتر، گوگلپلاس و تامبلر برنامههای اول این لیست هستند. کاربر میتواند هر یک از این برنامهها را باز کند و یا برای استفاده بعدی آنها را در یکی از صفحههای برنامههایش ذخیره نماید.
جستجو به دنبال یک عبارت بدون انتخاب دستهای خاص، گزینههای بیشتری را در اختیار کاربر قرار میدهد. مثلاً جستجو برای گروه موسیقی «بیتلز» برنامههای مرتبط گرووز شارک، یوتیوب و «ساوند کلاوند» را نمایش میدهد، اما ویکیپدیا، اینستاگرام، فیسبوک و توییتر را هم نشان میدهد. انتخاب هر کدام از این برنامهها صفحه مربوط را باز میکند و در آن به دنبال عبارت مورد جستجو میگردد. مثلاً درباره بیتلز صفحه توییتر را باز میکند و به دنبال کد #thebeatles میگردد.
این روش جستجو در برنامهها میتواند بسیار قوی و کارآمد باشد؛ و احتمالاً به عقیده بسیاری بهترین ویژگی فایرفاکس نیز هست. اما این ویژگی هم خیلی به کار کاربران نمیآید. چون استفاده از برنامههای اینترنتی و HTML روی کاغذ بسیار عالی است؛ اما در جهان واقعی با مشکلات بسیاری مواجه میشود و سیستمعامل موزیلا هم از این قاعده مستثنی نیست.
برنامهها و برنامههای اینترنتی
استفاده از برنامههای اینترنتی در چند سال اخیر همه کمپانیهای بزرگ را مجذوب خود کردهاند؛ همه هم به یکباره دست به این تجربه زده و به همان سرعت هم این ایده را رها کردهاند. این برنامهها با معرفی HTML5 محبوبیت کسب کردند و استانداردهای اینترنتی قول داده بودند برنامهنویسان بتوانند برنامهای را یک بار بنویسند و سپس از طریق اینترنت در اختیار همه کاربران قرار دهند، صرفنظر از کمپانی سازنده دستگاه، سیستمعامل و نسخه آن و همه فاکتورهای دیگر.
به گزارش
سافتگذر ؛ متأسفانه به دلیل استفاده این برنامهها از کدهای ابتدایی HTML به جای کدهای اصلی برنامهنویسی، برنامههای اینترنتی نسبت به برنامههای عادی کیفیت بسیار پایینتری دارند، به ویژه از دیدگاه کاربران. این نکته در فایرفاکس کاملاً مشهود است. سیستمعامل فایرفاکس در حال حاضر بر اساس این برنامهها پایهریزی شده و چه بخواهید از فروشگاه گوشی آنها را نصب کنید و چه از طریق جستجو، گوشی شما بر اساس این برنامههای غیر حرفهای استوار است.
اکثر این برنامهها صرفاً پوستهای جدید برای صفحه موبایلی وبسایتهایشان هستند. مثلاً باز کردن برنامه فیسبوک تفاوت زیادی با باز کردن صفحه m.facebook.com در یک قالب جدید ندارد. توییتر و اکثر سایر برنامههای دیگری هم که آنها را امتحان کردیم وضعیت مشابهی داشتند. برخی از آنها برای سازگاری بهتر با دستگاه شما تفاوتهایی پیدا کردهاند؛ اما سایر ابعادشان بسیار محدود است.
برنامه رسمی فروشگاه فایرفاکس
اگرچه استفاده از نسخه موبایلی وبسایتها امکانات زیادی را ایجاد میکند، اما از طرف دیگر کاملاً ناقص است و اشکال در اتصال به اینترنت نیز این مشکلات را وخیمتر میکند. در دنیایی که حتی برنامههای غیر اینترنتی و حرفهایتر (مثل برنامههای ویندوز فون 7) هم که از کدهای ساده به جای کدهای برنامهنویسی حرفهای استفاده میکنند، نمیتوانند کاربران را راضی کنند، استفاده از پوستهای برای وبسایتها و معرفی آن به عنوان یک «برنامه» به هیچ وجه راه به جایی نخواهد برد.
آنچه ممکن است بسیاری از کاربران را سر در گم کند این است که امکان دانلود برنامههای عادی و غیر اینترنتی نیز در فروشگاه فایرفاکس وجود دارد. با این حال، دانلود این برنامهها صرفاً شانسی است؛ چون ممکن است برنامهای کامل و کاربردی باشند و یا پوستهای جدید برای یک وبسایت ناشناخته. مثال خوبی از این ماجرا بازیها هستند؛ بازیهایی که ما پیدا کردیم و توانستیم روی گوشی نصب کنیم، نیازی به اینترنت نداشتند و کیفیتشان هم در حد دستگاهی مثل ZTE Open با مشخصات پایین خوب بود.
برنامههای سیستمی
بر خلاف برنامههای دانلودی که به انتخاب کاربر دانلود و نصب میشوند، برنامههای سیستمی از قبل روی گوشی نصب شدهاند و پاک هم نمیشوند. این برنامهها کاربردهای ضروری گوشی را کنترل میکنند و حتماً باید به خوبی کار کنند.
فایرفاکس هم مثل همه سیستمعاملهای دیگر برنامههایی نظیر شمارهگیر، پیامها، مخاطبین، ایمیل، تقویم، دوربین، گالری، پخشکننده موسیقی، مرورگر فایرفاکس، فروشگاه، ساعت و یادداشت را دارد. البته برنامههای دیگری مثل پخشکننده فیلم، رادیو، برنامه «استفاده» برای نظارت بر تبادل دادهها، نقشههای HERE نوکیا و برنامه هواشناسی «اکیو وذر» را هم دارد. هیچکدام از این برنامهها را نمیتوان پاک کرد، بنابراین ما همه آنها را برنامههای اساسی و سیستمی در نظر گرفتهایم.
پیغام خطای برنامه فیسبوک که زیاد با آن مواجه خواهید شد (سمت راست) و برنامه تقویم (سمت چپ)
به گزارش
سافتگذر ؛ برنامههای شمارهگیر و پیامها دقیقاً همان طوری کار میکنند که انتظارش را دارید؛ هیچ نکته شگفتآوری ندارند؛ نه خوب هستند و نه بد. برنامه مخاطبین بسیار ساده است؛ البته کار خود را به خوبی انجام میدهد. میتوانید مثل هر سیستمعامل دیگری مخاطبین خود را از سیمکارت وارد گوشی کنید. حتی میتوانید دوستان و اطلاعات مرتبط با آنها را از فیسبوک هم وارد کنید. البته این چیزی است که خود سیستمعامل به شما میگوید؛ اما ما هر گاه سعی کردیم این کار را انجام دهیم، با پیغام خطای «شناسه برنامه غیر معتبر» مواجه شدیم.
برنامه ایمیل هم چیز خاصی ندارد. با این حال از چند حساب کاربری همزمان هم پشتیبانی میکند که تنظیم آنها هم کاملاً راحت است. برخی از آنها مثل سرویس آوتلوک تنها نیاز به وارد کردن آدرس و پسورد دارند و برنامه خود به خود همه اطلاعات و تنظیمات لازم را دریافت میکند. برخی دیگر را هم باید دستی تنظیم کنید که آن هم کار راحتی است.
متأسفانه پشتیبانی برنامه از چند حساب کاربری به معنای استفاده از یک اینباکس مشترک نیست و کاربر باید هر حساب را جداگانه چک کند. چینش ایمیلها هم ویژگی سادهای است که جای خالی آن در برنامه حس میشود و هر ایمیل در یک صفحه جدا نمایش داده میشود.
برخی ویژگیها مدتها است در سیستمعاملهای دیگر وجود دارد، بنابراین کاربران انتظار داشتند موزیلا هم در همان نسخه اول این ویژگیها را در سیستمعامل خود بگنجاند.
مشکل دیگری که قطعاً از نقاط ضعف سیستمعامل به شمار میرود، این است که بسیاری از برنامهها روی دستگاههایی که حافظه داخلی کمی دارند اصلاً کار نمیکنند و باید حتماً از یک کارت حافظه استفاده کنید. بنابراین روی همین گوشی «اوپن» که حافظه داخلی بسیار کمی دارد، بیشتر برنامههای سیستمعامل از جمله دوربین، گالری، پخش کننده موسیقی و پخشکننده فیلم قابل استفاده نیستند. البته این مسئله روی گوشیهای جدید و قویتر مشکلی ایجاد نمیکند؛ اما امکان کار با گوشیهای ضعیفتر را از کاربر میگیرد.
بقیه برنامهها هم قابلیت خیلی برجستهای ندارند. برنامه تقویم خیلی عادی کار میکند و حتی با تقویمهای دیگری مثل تقیوم جیمیل هم هماهنگ میشود و به خوبی کار میکند؛ اما ویژگی خارقالعادهای ندارد.
برنامه گالری (سمت راست) و برنامه دوربین (سمت چپ)
به گزارش
سافتگذر ؛ دوربین و گالری هم بسیار محدود هستند و تنها کارهای بسیار ابتدایی را انجام میدهند: گرفتن عکس و فیلم، و نشان دادن آنها. هیچ تنظیمات بیشتر و یا امکانات جانبی در دوربین وجود ندارد. گالری با امکان اضافه کردن فیلتر، جلوه و تنظیم نور تصویر برخی از این کمبودها را جبران میکند؛ اما قابلیت جدیدی را نمیافزاید. با این حال، میتوانید تصاویر و ویدیوها را از طریق شبکههای اجتماعی، ایمیل و یا بلوتوث به اشتراک بگذارید. این برنامه قابلیتهایی بسیار ابتدایی دارد و با توجه به پیشرفتهای چشمگیر سیستمعاملهای دیگر در عرصه عکسبرداری و فیلمبرداری، مسلماً کاربران را ناامید خواهد کرد.
و اما مورد آخر مرورگر اینترنتی که باید آن را اساس کل سیستمعامل دانست. طبیعتاً این برنامه باید بزرگترین نقطه قوت فایرفاکس میبود و تجربهای بینظیر را در اختیار کاربران میگذاشت؛ اما این مورد هم ناقص است. البته فایرفاکس میتواند یک مرورگر بسیار عالی باشد؛ اما آنچه در حال حاضر در سیستمعامل میبینیم، هیچکدام از ویژگیهای خوب نسخه رایانهای یا اندرویدی فایرفاکس را ندارد.
باید انصاف بدهیم که مرورگر فایرفاکس در باز کردن صفحهها، جابهجایی بین تبها و گشت و گذار در اینترنت خوب کار میکند؛ اما به جز اینها هیچ کار دیگری ازش بر نمیآید. نه با نسخه رایانهای همگامسازی میشود و نه ویژگیهای حرفهایتری دارد. البته میتوانید با نوشتن عبارتی در نوار ابزار، آن را جستجو کنید، اما حتی نمیتوانید موتور جستجو انتخاب کنید و مرورگر خود به خود از گوگل استفاده میکند.
به گزارش
سافتگذر ؛ ویژگی خوب مرورگر فایرفاکس سرعت بالای آن و عملکرد بهتر آن است که از سایر برنامههای موجود یک سر و گردن بالاتر است؛ این خود نشان میدهد که چهقدر خوب با دستگاههای ضعیفتر سازگار شده است. جابهجایی درون خود مرورگر هم به خوبی ممکن است و امکان بستن تبها با کشیدن انگشت روی آنها سرعت کار با مرورگر را بسیار بالا میبرد.
متأسفانه مرورگر و همه برنامههای سیستمی دیگر در سیستمعامل فایرفاکس به مذاق آن دسته از کاربرانی خوش نخواهند آمد که میدانند نسخههای بهتری از این برنامهها در سیستمعاملهای iOS و اندروید در دسترسشان است.
عملکرد
تجربه کار ما با سیستمعامل فایرفاکس بیشک تحتالشعاع گوشی اوپن قرار دارد؛ چون ما فایرفاکس را تنها روی این گوشی بسیار ضعیف امتحان کردهایم. به این ترتیب، اقدامات و فرمانهایی که انتظار داشتیم روی هر گوشی هوشمندی در یک چشم به هم زدن اجرا شوند، گاهی دیر انجام میشد و گاهی حتی گوشی قفل میکرد. ما تصمیم گرفتیم خوشبین باشیم و بسیاری از اشکالات را به گردن سختافزار ضعیف ZTE بگذاریم. اگرچه جاهایی هم بود که مسلماً اشکال از سیستمعامل بود.
اولاً اسکرول کردن در محیط رابط کاربری وحشتناک است! سرعت اسکرول کردن خود به خود زیاد میشود و بالا و پایین شدن در یک لیست یا متن طولانی را به کابوسی برای کاربر تبدیل میکند؛ به ویژه اگر بخواهید روی یک خط خاص تمرکز کنید. نکته عجیبتر اینکه برخی جاهای سیستمعامل این افزایش سرعت وجود دارد و برخی جاها وجود ندارد.
به گزارش
سافتگذر ؛ آنچه ما را حتی عصبانی کرده اینکه برنامهها این مشکل اسکرول کردن را ندارند. فیسبوک و توییتر که در برخی پلتفرمهای دیگر مشکل اسکرول دارند در فایرفاکس هیچ مشکلی ندارند. تقریباً همه برنامهها، از جمله مرورگر فایرفاکس، این مشکل را ندارند، اما خود سیستمعامل با این مشکل مواجه است.
مشکل دیگر این است که فایرفاکس همیشه فکر میکند که هر وقت شما صفحه گوشی را لمس میکنید، حتماً میخواهید کار خاصی انجام دهید یا چیزی را باز کنید. این مشکل هم در لیستها، به خصوص صفحه تنظیمات، خودش را نشان میدهد. دارید در لیست تنظیمات بالا و پایین میشوید که ناخواسته ده تا دکمه را میزنید و پنج تا چیز را خاموش و روشن میکنید؛ چون فایرفاکس به جای آنکه اسکرول کند، فکر میکند دارید دکمه میزنید و انتخاب میکنید.
مورد دیگر هم کیبورد است. اگرچه ما کیبوردهای بدتری هم به عمر خود دیدهایم (اندروید 2 مثلاً)؛ اما این کیبورد را باید یکی از پنج کیبورد بد تاریخ دانست. خبر خوب اینکه مشکلات کیبورد فایرفاکس از نوع انتخاب دکمه اشتباه نیستند؛ بلکه صرفاً گیر کردن و کند شدن کیبورد است که مطمئناً موزیلا در آینده نزدیک این مشکل را برطرف خواهد کرد. اما تا آن زمان سعی کنید اگر گوشی فایرفاکسی به دستتان رسید، خیلی با آن تایپ نکنید!
به گزارش
سافتگذر ؛ اگر چه نسخه 1.1 فایرفاکس همین الآن هم در اختیار سازندگان گوشیهای همراه قرار گرفته؛ اما متأسفانه گوشی اوپن هنوز قابلیت آپدیت به این نسخه را ندارد. این آپدیت علاوه بر رفع باگها و اضافه شدن برخی ویژگیها، قابلیت پشتیبانی از اعلانهای برنامههای غیر سیستمی را نیز به سیستمعامل میافزاید.
در حال حاضر فایرفاکس مرکز اعلان بسیار خوبی دارد؛ اما این مرکز خالی است. به این دلیل که اولاً اغلب برنامهها اینترنتی هستند و دوماً موزیلا معتقد است که مرکز اعلانها جزء اولویتهای طراحی سیستمعامل نیست. باید این سیاست را «مایکروسافت معکوس» نامید.
نتیجه نهایی
در این بخش میخواهیم تا آنجا که میشود رک و پوستکنده بنویسیم: سیستمعامل فایرفاکس نباید وجود داشته باشد. من از طرفداران پر و پا قرص موزیلا و فایرفاکس هستم؛ اما باید واقعبین باشیم و دنیای گوشیهای هوشمند را در نظر بگیریم. این سیستمعامل آنقدر از رقبای خود عقبتر است که به نظر نمیرسد راهی برای رسیدن به آنها و ورود به بازار داشته باشد. این سیستمعامل روی دستگاههای ضعیف بسیار بد کار میکند و جالب اینجا است که دلیل اصلی به وجود آمدن آن ایجاد جایگزینی برای اندروید روی گوشیهای ضعیفتر بود.
به گزارش
سافتگذر ؛ تنها نکتهای که فایرفاکس دارد این است که سیستمعاملی برای افراد کنجکاو است. افراد بسیار علاقمندی این سیستمعامل را ساختهاند و رگ حیاتش همین هوادارانش هستند. با این حال، چنین سیستمعاملی نمیتواند در بازار موفق باشد. بنابراین پروژه موزیلا با شکست مواجه خواهد شد، مگر آنکه اتفاق عجیب و غریبی بیفتد.