پیش از نصب یک نرم افزار روی تلفن‌های
هوشمند، فهرستی از دسترسی‌های آن نرم افزار به زیرساخت‌های سخت‌افزاری،
نرم افزاری یا اطلاعات موجود روی گوشی به کاربر نشان داده می‌شود که آن
برنامه از نظر قانونی اجازه دسترسی و استفاده از بخش‌های یاد شده را از
کاربر گرفته باشد.
به گزارش سافت گذر به نقل ازبرسام؛ با وجود این‌که اغلب افراد هرگز آن فهرست
دسترسی‌ها را بررسی نمی‌کنند و به‌راحتی گزینه نصب را انتخاب و بی‌چون و
چرا به برنامه اعتماد می‌کنند، اما اگر کسی هم این کار را انجام دهد،
آن‌چنان توان مانور نخواهد داشت. یا می‌پذیرد و برنامه را نصب می‌کند یا
نمی‌پذیرد و از نصب برنامه منصرف می‌شود. کاربری را در نظر بگیرید که قصد
دارد با نصب یک فرهنگ واژه آفلاین در گوشی خود، واژه‌هایی را جست‌وجو کرده و
معنی آن‌را از بانک داده موجود در برنامه یافته و مشاهده کند.
ممکن است این کاربر از خود سؤال کند که چه
دلیلی دارد چنین برنامه‌ای به اینترنت، میکروفن و فهرست شماره تلفن‌های
درون گوشی من دسترسی داشته باشد؟ با نگاه بدبینانه تصور می‌کند که شاید
برنامه می‌خواهد در پس پرده اطلاعات تماس من را از طریق اینترنت به مقصدی
ارسال یا صدای من را شنود کند. از طرف دیگر با نگاهی خوش‌بینانه می‌تواند
فرض کند که برنامه از بستر اینترنت برای به‌روز نگه داشتن بانک داده‌های
خود استفاده می‌کند و با دسترسی به اطلاعات تماس کاربر، این امکان را در
اختیار وی قرار می‌دهد که به سادگی معنی واژه‌ای را از طریق پیامک برای
دوستان خود ارسال کند. از میکروفن هم برای سنجش صحت تلفظ واژه توسط کاربر
استفاده می‌کند. درنهایت، کاربر تصمیم می‌گیرد که برنامه را نصب کند یا از
نصب آن انصراف دهد. اما به صورت پیش‌فرض این امکان وجود ندارد که کاربر در
هنگام نصب برنامه، از بین دسترسی‌های موجود گزینه‌هایی را که به نظر خود
منطقی هستند انتخاب کرده و اجازه سایر دسترسی‌ها را به نرم‌افزار ندهد.
فارغ از این‌که از نظر فنی این کار
امکان‌پذیر است یا خیر و یا چه پیامدهای فنی می‌تواند درپی داشته باشد، اما
از نظر حفظ حریم شخصی، کاربر گزینه‌های زیادی پیش رو نخواهد داشت؛ تنها
اعتماد یا عدم اعتماد به کل برنامه. کمی فراتر رویم. فرض کنید من فردی
بدبین هستم و تنها برنامه‌هایی را نصب می‌کنم که دسترسی‌هایش برایم منطقی
باشد.
البته آن دسته از برنامه‌هایی که مثلاً
دسترسی به فهرست تماس‌ها و اینترنت در آن منطقی است، اما احتمال سوء
استفاده هم در آنها وجود دارد، نصب نکنم. به این ترتیب، خیالم راحت خواهد
بود که حریم شخصی من حفظ خواهد شد. اما آیا شرکت تولید کننده گوشی، شرکت
تولیدکننده سیستم‌عامل یا شرکت تولیدکننده پردازنده یا تراشه‌های
سخت‌افزاری همگی قابل اعتماد هستند؟ آیا اگر گوگل بخواهد در سیستم‌عامل
آندرویید خود کاری کند که نشان ندهد ماژول وای‌فای روشن است و دسترسی به
اینترنت برقرار است این توانایی را ندارد؟ آیا اگر چنین کاری را انجام دهد،
کشف آن برای هرکسی به راحتی امکان‌پذیر خواهد بود؟ آیا اگر شرکت اپل
بخواهد بدون اجازه از صاحب گوشی، اطلاعات تماس یا موقعیت جغرافیایی وی را
تشخیص دهد نمی‌تواند این کار را بدون اطلاع کاربر انجام دهد؟ آیا تمامی
ریزمدارات تراشه‌ها و پردازنده‌ها بررسی می‌شوند و هیچ مدار سخت‌افزاری
برای سوء استفاده و جاسازی در یک محصول به ظاهر موجه، قابل طراحی نیست؟
به بیان دیگر، ممکن است تولیدکنندگان
راه‌های نفوذ یا سوء استفاده را برای دیگران ببندند، اما اگر بخواهند
می‌توانند درهای پشت پرده‌ای را برای خود باز بگذارند. نمونه‌های این مسائل
را نیز در اخبار مربوط به افشای شنود و جمع‌آوری اطلاعات مکانی کاربران
توسط اپل یا وجود مدارات مشکوک به جاسوسی در برخی پردازنده‌های اینتل
شنیده‌ایم.
می‌خواهم از فرد بدبین قبل کمی فاصله
بگیرم و اندکی خوش‌بین‌تر پیش بروم. فرض کنید من همچنان فردی به نسبت بدبین
و مشکوک هستم، اما نه در آن حد که به شرکت‌های سازنده نیز بدبین باشم.
این‌طور در نظر بگیرید که خودم را توجیه کرده یا گول زده‌ام که اطلاعات من
به‌عنوان یک فرد عادی، به هیچ درد گوگل و اپل و اینتل و… نمی‌خورد و ابعاد
آنها بزرگ‌تر از حدی است که بخواهند اعتبار خود را فدای چنین اقدامات
کنند و از شخصی به کوچکی من جاسوسی کنند. راه سوء استفاده برای سایرین هم
که توسط این شرکت‌ها بسته شده است. من هم که به‌قدر کافی به تولیدکنندگان
دیگر بدبین هستم و اگر دسترسی خاصی برایم مشکوک باشد به‌طور کل از نصب آن
برنامه منصرف می‌شوم.
پس مشکل دیگری وجود ندارد. اما نه؛ مشکل
دیگر عدم اشراف ما به فناوری و حتی گاهی سازندگان قطعات به ساخته‌های خود
است. محققان دانشگاه استنفورد در یک کنفرانس امنیتی، کشف جدید خود را مطرح
کرده‌اند. آنها موفق شده‌اند با اعمال تغییرات جزئی در حس‌گر ژیروسکوپ
تلفن‌های هوشمند، آن را به یک میکروفن همیشه روشن تبدیل کنند که همواره در
حال شنود صدای کاربر و محیط است! حس‌گری که کاربرد و دسترسی به آن هیچ خطری
برای حریم شخصی افراد نداشت و تنها حرکت و جهت گوشی را حس می‌کرد،
هم‌اکنون ثابت شده است که قادر است به موشی تبدیل شود که فقط در دیوار جای
ندارد و می‌تواند هرجا می‌رویم در کنار ما باشد. بنابراین، هر نرم‌افزار
دیگری نیز ممکن است روزی بتواند از این ویژگی برای رسیدن به اهداف خود
استفاده کند. چنین مسائلی در دنیای فناوری نه برای نخستن بار اتفاق افتاده
است و نه برای آخرین بار خواهد بود. ما هم به‌عنوان مصرف‌کننده دو راه
بیش‌تر نداریم. یا از فناوری‌های امروزی استفاده نکنیم یا بپذیریم که حریم
شخصی ما هرگز ایمن نیست. با توجه به این‌که راه نخست در عمل امکان‌پذیر
نیست، باید پذیرفت که همه به گونه‌ای محکوم به اعتمادیم!