آینده‌ اینتل در بخش پردازنده‌ های موبایل به چه شکل خواهد بود؟

بر اساس گزارش‌های مختلف، اینتل قرار است با کنسل کردن برنامه‌های خود برای توسعه‌ی پلتفرم‌های براکستون (Broxton) و سوفیا (SoFIA) و ترک موقتی بازار پردازنده‌های تلفن‌های هوشمند، برنامه‌های خود در مورد ساخت سیستم روی چیپ (SoC) را به صورت اساسی تغییر دهد.

تصمیمات اخیر اینتل بزرگترین تغییر استراتژی بخش موبایل این شرکت از زمان تاسیس آن در حدود یک دهه‌ی پیش است. وضع بد اینتل در بازار پردازنده‌های موبایل بر کسی پوشیده نیست و از این رو، تصمیمات اخیر چندان دور از انتظار نبودند. نکته‌ی جالب درباره‌ی خبر کنسل شدن براکستون این است که این خبر تنها چند روز قبل از موعد عرضه‌ی آن اعلام شد. باید در نظر داشت که پردازنده‌های کوچک و کم مصرف اتم (Atom) اینتل شامل این تغییر استراتژی نمی‌شوند؛ اما باید دید که اگر قرار نیست این پردازنده‌ها درون تلفن‌های هوشمند قرار بگیرند، برنامه‌ی اینتل برای آن‌ها در دراز مدت به چه شکل خواهد بود.

بیانیه‌ی اینتل ابهامات زیادی در مورد برنامه‌های آینده‌ی این شرکت در بخش تبلت‌ها ایجاد می‌کند. ولی آنچه مسلم است خروج موقتی اینتل از بازار چیپ‌های مجتمع تلفن‌های هوشمند است.

متن کامل بیانیه‌ی اخیر اینتل از این قرار است:

اینتل در حال گذار از شرکتی با تمرکز بر روی کامپیوترهای شخصی به شرکتی است که به پردازش ابری و میلیاردها دستگاه هوشمند قدرت خواهد داد. ما سرمایه‌گذاری خود را بر روی رشد دیتا سنترها، اینترنت اشیاء (IoT)، مدارهای مجتمع برنامه‌پذیر (FPGA)، و بخش‌های سودآورتر بازار موبایل و کامپیوترهای شخصی متمرکز خواهیم کرد. اینتل طیف گسترده‌ای از تکنولوژی‌های محاسباتی و ارتباطی را در اختیار دارد که برای استراتژی جدید ما و رهبری در بخش 5G حیاتی است. استراتژی ما در مورد ارتباطات، شامل افزایش سرمایه‌گذاری بر روی تکنولوژی‌های ارتباطاتی سیمی و بدون سیم برای متصل کردن همه چیز به یکدیگر، از جمله اتصال دستگاه‌ها و کاربران به فضای ابری، و قدرت دادن به زیرساخت‌های ارتباطی پشت فضای ابری است.

تغییرات استراتژی اینتل شامل لغو پلتفرم Broxton و همچنین SoFIA 3GX, SoFIA LTE و SoFIA LTE2 است. این تغییرات به ما اجازه می‌دهند تا منابع خود را به سوی محصولاتی هدایت کنیم که بازده بیشتری دارند و به موفقیت استراتژی جدید اینتل کمک می‌کنند. این تغییرات بلافاصله اجرایی خواهند شد.

تاریخچه‌ی مختصر بخش موبایل اینتل

اگر اخبار بخش موبایل اینتل را طی چند سال گذشته پیگیری کرده باشید، احتمالاً با محصولات جذاب این شرکت و عرضه‌ی سریع آن‌ها به بازار آشنایی دارید. البته همانطور که می‌دانید صرف داشتن محصولات با کیفیت و عرضه‌ی به موقع، دلیلی بر سودآوری محصول نیست.

عایشه ایوانز، رئیس بخش ارتباطات و دستگاه‌های اینتل، با شور و شوق خاص، انرژی مثال زدنی و شعار «عرضه‌ی سریع به بازار» هدایت سکان کشتی اینتل در میدان تلفن‌های هوشمند را طی چند سال گذشته بر عهده داشته است. اما اینتل به قدری دیر و بد وارد این میدان شده بود که دیگر کار چندانی از دست ایوانز بر نمی‌آمد. در آن زمان اینتل چندین میلیارد دلار بر روی توسعه‌ی SoC و مودم سرمایه‌گذاری کرده بود تا بتواند بازار را از چنگ محصولات مبتنی بر معماری ARM دربیاورد. به جز فرآیند ساخت پیشرفته‌تر، اینتل در بقیه‌ی زمینه‌ها از رقبا عقب‌تر بود و باید معماری محصولات موبایل خود را به نحوی توسعه می‌داد تا بهینه، کارآمد و دارای قیمتی رقابتی باشند. اینتل به همین منظور چندین شرکت از جمله ویا تلکام، اینفنیون وایرلس و سیلیکون هایو را خرید تا بخش ارتباطات خود را تقویت کند.

همانطور که خود اینتل هم به آن معترف است، چند نسل اول پردازنده‌های موبایل این شرکت تنها نام اینتل را یدک می‌کشیدند. در اوایل دهه‌ی میلادی جاری، استراتژی اینتل عرضه‌ی ارزان قیمت محصولات و سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی بود که پردازنده‌های موبایل اینتل را در محصولاتشان استفاده کنند. این استراتژی منجر به ضرر ۳.۱ میلیارد دلاری بخش موبایل این شرکت در سال ۲۰۱۳ و ضرر ۴.۲ میلیارد دلاری در سال ۲۰۱۴ شد. برای پنهان کردن ضرر هنگفت بخش موبایل، اینتل گزارش مالی این بخش را در بخش سودآور کامپیوترهای شخصی ادغام کرد تا میزان سرمایه‌گذاری و درآمد بخش موبایل خود را در هاله‌ای از ابهام مخفی کرده باشد.

موفقیت‌های اینتل در حوزه‌ی تلفن‌های هوشمند تا به حال بسیار محدود بوده‌ است. اینتل هیچگاه نتوانست در یک دستگاه پرچمدار واقعی به موفقیت برسد. شاید بزرگ‌ترین موفقیت اینتل از طریق شریک تجاری دیرینه‌ی خود، ایسوس، و توسط زِن‌فون۲ (ZenFone 2) به دست آمده باشد؛ زمانی که تلفن هوشمند کمپانی تایوانی با قیمت عجیب ۲۰۰ دلاری خود به تیتر یک رسانه‌ها تبدیل شد. چیزی که قیمت این دستگاه را باورنکردی می‌کرد مشخصات سخت‌افزاری آن از جمله پردازنده‌ی چهار هسته‌ای اتم اینتل، مودم LTE، چهار گیگابایت رم و نمایشگر ۵.۵ اینچی فول اچ‌دی بود. هرچند زِن‌فون ۲ یک پرچمدار تمام عیار به شمار نمی‌رفت، اما این تلفن هوشمند توانست با ویژگی‌ها و قیمت نسبتاً مناسب خود توجه زیادی را به سمت اینتل و ایسوس جلب کند.

در همین حال، تنها حدود دو سال قبل، به منظور مبارزه در بازار پردازنده‌های پایین رده و رقابت مستقیم با شرکت‌هایی که SoCهای مبتنی بر ARM تولید می‌کردند، اینتل برنامه‌ی سوفیا (SoFIA) را معرفی کرد. در برنامه‌ی سوفیا قرار بود اینتل با همکاری تولید کننده‌های چینی راکچیپ (Rockchip) و اسپریدتروم (Spreadtrum) SoCهای ارزان‌قیمتی بر مبنای معماری Atom و مودم‌های اینتل طراحی کنند و سپس آن‌ها را در شرکت‌های تولید تراشه‌ی ثالث به تولید انبوه برسانند. سوفیا حرکت عجیب و متفاوتی از اینتل بود که نشان می‌داد این شرکت نمی‌تواند با روش سنتی خود در بازار Socهای ارزان قیمت به رقابت بپردازد. اولین تلفن‌های مبتنی بر SoC Atom x3 اوایل سال جاری راهی بازار شدند؛ بنابراین، هرچند سوفیا بالاخره توانست وارد بازار شود، با توجه به اخبار اخیر عمر کوتاهی خواهد داشت.

به طور کلی، استراتژی «عرضه‌ی سریع به بازار» اینتل، در حوزه‌ی پردازنده‌های موبایل یک استراتژی منطقی است. اینتل همواره به صورت سنتی پردازنده‌های دسکتاپ و سرور خود را بدون عجله و دستپاچگی به بازار عرضه کرده است؛ اما با توجه به سرعت بالای تکامل بازار تلفن‌های هوشمند اگر محصول خود را با تعلل معرفی کنید تا بتوانید محصولی بی نقص و بالغ داشته باشید، از لحاظ بازده و کارایی از رقبا عقب خواهید بود و تراشه‌های شما مشتری نخواهد داشت. هرچند استراتژی عرضه‌ی سریع به بازار معایب خود را نیز دارد. اینتل بالاخره به اهمیت بازار موبایل پی برد و آن را جدی گرفت، اما به نظر می‌رسد میزان جدیت اینتل کافی نبود.

خروج اینتل از بازار موبایل

با اعلام لغو تمامی برنامه‌های بخش سیستم‌های بر روی چیپ اینتل، استراتژی کلی این شرکت دستخوش تغییرات اساسی خواهد شد. نسل جدید تراشه‌های موبایل اینتل با نام براکستون قرار بود از جدیدترین نسل هسته‌های ۱۴ نانومتری اتم با نام «گلدمونت» (Goldmont) استفاده کند. گلدمونت چندی پیش در جریان برگزاری IDF 2016 در شنزن چین به عنوان بخشی از پلتفرم کامپیوترها و نت‌بوک‌های ارزان قیمت آپولو لیک (Apollo Lake) معرفی شد.

هرچند براکستون در مراحل نهایی توسعه به سر می‌بُرد و قرار بود کمتر از چند ماه دیگر محصولات مبتنی بر آن روانه‌ی بازار شوند، اینتل در واپسین لحظات اعلام کرد که پلتفرم براکستون برای تلفن‌های هوشمند و تبلت‌ها کنسل شده است و منابع اختصاص داده شده به پلتفرم براکستون، به دیگر بخش‌های شرکت که بازده بیشتری داشته و با استراتژی جدید 5G اینتل بیشتر مرتبط باشند منتقل خواهند شد.

علاوه بر براکستون، پلتفرم‌های تجاری SoFIA 3GX, LTE  و  LTE2 نیز لغو خواهند شد. سوفیا به عنوان یک پلتفرم نتوانست به اهداف اولیه‌ی خود دست پیدا کند و با تاخیر یک ساله، نهایتاً طی توافقی تولید آن به دو شرکت چینی راک‌چیپ و اسپردتروم سپرده شد. انتظار می‌رفت سوفیا همراه با نسل دوم مودم‌های LTE اینتل و معماری جدید در سال جاری معرفی شود. در حال حاضر جزئیات قرارداد اینتل با شرکت‌های چینی نامشخص است.

راه پیش روی اینتل

بیانیه‌های اینتل طی هفته‌ی گذشته به جز اخراج ۱۲ هزار نفر از کارمندان، استراتژی‌های جدید این شرکت را نیز مشخص می‌کند. استراتژی جدید بر روی ۵ حوزه تمرکز خواهد داشت: رایانش ابری، مشتری‌های سازمانی، مدارهای مجتمع برنامه‌پذیر (FPGA)، تحقیق و توسعه و اتصالات 5G. تمامی این ۵ حوزه بازار بزرگی داشته و سودآور هستند. اینتل قصد دارد با حذف قسمت‌هایی از کسب و کار خود که انتظارات شرکت را برآورده نمی‌کنند، بر روی قسمت‌هایی که از قبل در آن‌ها قدرتمند است تمرکز کند.

فعلاً اینتل از بازار سیستم‌های بر روی چیپ تلفن‌های هوشمند خارج خواهد شد و این موضوع به پردازنده‌های مبتنی بر معماری ARM اجازه خواهد داد تا بقیه‌ی سهم بازار را نیز در اختیار بگیرند.

آنچه در حال حاضر مشخص نیست، تاثیر این اخبار بر بازار تبلت‌های ارزان قیمتی چون سرفیس ۳ است. در بیانیه‌ی اینتل آمده است که «براکستون، هم برای تلفن‌ها و هم برای تبلت‌ها لغو شده است.»  به نظر می‌رسد که براکستون قرار بوده است تا سیستم بر روی چیپ پلتفرم ویلو تریل (Willow Trail) بوده باشد و به عنوان جایگزینی برای پلتفرم مشهور چری تریل (Cherry Trail) در نظر گرفته شود. اما صرف نظر از اینکه چه بر سر تبلت‌های ارزان قیمت خواهد آمد، اینتل به حضور قدرتمند خود در بازار تبلت‌های بالارده و دستگاه‌های ۲ در ۱ مانند سرفیس پرو و سرفیس بوک از طریق خانواده‌ی پردازنده‌های سری Core ادامه خواهد داد.