رقابت خطرناک فیسبوک مسنجر با اپل

ارائه‌ی مسنجر پلتفرم، اتفاق مهمی برای چت‌بات‌ها است. تحولی که بسیاری از مشاهیر تکنولوژی از جمله مدیرعامل مایکروسافت، «ساتیا نادلا»، و مدیرعامل سابق «Evernote»، «فیل لیبین»، از آن به عنوان اتفاق بزرگ بعدی یاد کرده‌اند. سرمایه‌گذاران همچنین درحال سرازیر کردن پول به سمت استارت‌آپ‌هایی هستند که چت‌بات‌ها را گسترش خواهند داد. تمام این قابلیت‌ها توصیف محتاطانه‌ی فیسبوک از پلتفرم جدید خود را عجیب‌تر جلوه می‌دهد.

به جای همراه شدن با مایکروسافت و معرفی چت‌بات‌ها به عنوان تغییر بزرگی که آینده‌ی تکنولوژی را دست‌خوش تغییر خواهد کرد؛ مدیرعامل فیسبوک،‌ «مارک زاکربرگ»، آن‌ها را به عنوان راه بهتری برای خرید و انجام کسب و کار توصیف کرده است. این شرکت هنوز یک لیست از بات‌های در دسترس این پلتفرم را نیز (به فرمی مشابه اپ‌استور) در اختیار کاربران نگذاشته است.

فیسبوک در طول سالیان اثبات کرده است که به اندازه کافی باهوش است. پس نمی‌شود تصور کرد که این کمپانی و زاکربرگ به پتانسیل بالای چت‌بات‌ها در ممکن‌کردن رایانش برای عامه‌ی مردم پی نبرده باشند.

پاسخ واقعی به نظر کمی پیچیده‌تر است. ارائه‌ی مسنجر پلتفرم، فیسبوک مسنجر را قدری بیشتر به یک سیستم‌عامل مستقل شبیه می کند. فیل لیبین حتی گفته است که چت‌بات‌ها هیجان‌انگیز‌ترین دستاورد تکنولوژی از زمان‌ آیفون‌ها هستند.

به این ترتیب فیسبوک باید در معرفی کردن مسنجر پلتفرم خود بسیار محتاط باشد. این شرکت در مسیر ارائه‌ی این پلتفرم بسیار متکی به تکنولوژی اپل (بیش از همه آیفون) است. این مسئله دیپلماسی پیچیده‌ی فیسبوک را توضیح می‌دهد: فیسبوک نیازمند اپل و آیفون برای گسترشِ پلتفرم خود است؛ در عین حال مسنجرِ فیسبوک، پتانسیل تبدیل شدن به یکی از بزرگ‌ترین رقبای اپل را دارد.

یک گاز از سیب

استراتژی اپل تا به امروز بسیار موفق بوده است؛ هرچند اکثر این استراتژی تنها و تنها به یک محصول این شرکت وابسته است. اکثر درآمدهای رکوردشکن اپل از فروش آیفونِ این شرکت به دست می‌آید. بسیاری از محبوبیت آیفون از دسترسی به اپ استور سرچشمه می‌گیرد: تنها راه قانونی گرفتن اپ برای آیفون؛ بازار بزرگی که اپل نیز ۳۰ درصد از تمام درآمدهای فروش اپ‌ آن را از آن خود می‌کند.

این مسئله به اپ استور جاذبه‌ی منحصر به فردی می‌دهد؛ و این فروشگاه را به مرکز جهان برای سازندگان اپ، که نیاز دارند محصولاتشان را در آن بفروشند؛ و کاربران که این اپ‌ها را دانلود می‌کنند؛ تبدیل می‌کند.

اگر کاربران تعداد زیادی از این اپ‌ها را ‌روی آيفونشان نصب کنند، بیش از پیش متمایل می‌شوند که گوشی بعدی خود را نیز از بین محصولات اپل انتخاب کنند؛ تا اینکه دوباره از اول و با اندروید یا پلتفرم‌های نوپای دیگر کار کنند. پس lktuj اپل در مستحکم نگه داشتن اپ استور و قوی نگه‌داشتن محتوای آن است.

چت‌بات‌ها، مانند چیزی که فیسبوک رونمایی کرده است،‌ راه جایگزینی را به کاربران و گسترش‌دهنده‌ها ارائه می‌کنند. این پلتفرم قدرت اپل در دنیای اپ‌ها و مارکت‌های اسمارت‌فون‌ها را به شکل کلی به چالش می‌کشد.

اتحادِ چت‌بات‌ها

همانطور که مدیرعامل مایکروسافت می‌گوید؛ بهترین نکته درباره‌ی چت‌بات‌ها این است که تعامل با سرویس‌های وب را برای کاربران عادی و کم‌تخصص‌ترِ اینترنت راحت‌تر می‌کند.

هرچند از نگاه فیسبوک، چت‌بات‌ها راهی هستند که شما بیش از پیش در مسنجر و سایر اپ‌های این شبکه‌ی اجتماعی وقت بگذرانید. ترکیبی از خرید و روابط اجتماعی، که دو دلیل اصلی استفاده از اینترنت برای کاربران عادی در دنیای امروز هستند. همچین تمام این امکانات در داخل اپ مسنجر ارائه می‌شوند؛ و نیازی به دانلودهای اضافی ندارند.

به این ترتیب مسنجر، چیزی شبیه چاقوهای ارتش سوئیس می‌شود: در تئوری، یک باتِ کاربردی می‌تواند جایگزین تمام اپ‌ها شود. اگر شما از اینترنت کندتر استفاده می‌کنید یا نمی‌خواهید برای خرید از یک فروشگاه خاص یک اپ جدید دانلود کنید؛ چت‌بات‌ها بهترین گزینه‌ی جایگزین هستند.

اما «جایگزین کردن اپ‌ها» دقیقا چیزی است که اپل را نگران می‌کند.

اگر مردم به جای استفاده از اپ‌ها از چت‌باتِ فیسبوک استفاده کنند؛ ناگهان اپ استور جایگاه خود را در مرکز معادلات از دست می‌دهد. همچنین اپل تخصص کمی در پیام‌رسان‌های بین پلتفرمی یا هوش مصنوعی دارد؛ به این معنی که یک رقیب ارائه شده از سوی اپل (حتی اگر ارائه شود) تا حد زیادی از ایده‌ی مورد پسند کاربران فاصله خواهد داشت.

توسعه دهندگان، از سوی دیگر، از این موضوع لذت خواهند برد که چت‌بات‌های ساخته شده برای مسنجرها می‌توانند بین تمام دیوایس‌ها از آیفون گرفته تا گوشی‌های اندرویدی یا هرچیزی که یک مرورگر روی خود داشته باشد؛ استفاده شوند. این توانایی نیاز به ارائه‌ی ورژن‌های مختلف اپ برای سیستم عامل‌های متفاوت را از بین می‌برد و باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه خواهد شد.

و اگر چت‌باتِ فیسبوک مسنجر در هر پلتفرمی کار کند؛ و کاربران عاشق فیسبوک مسنجر باشند؛ دیگر چرا به خود زحمت دهیم و به سراغ اپ استورِ اپل برویم؟

بدون اپ‌استور در نقش طلایه‌دار؛ استراتژیِ اپل یک برتری مهم را از دست می‌دهد.

این مسئله دو دل بودنِ فیسبوک در معرفی پلتفرم جدید خود به عنوان یک انقلاب در رایانش را توضیح می‌دهد. فیسبوک مسنجر همچنان نیازمند آیفون (و اندروید) برای پیشرفت است. آن‌ها نیاز به اپ‌استور دارند تا به کاربران نرم‌افزارهای اساسی خود (فیسبوک و اپِ مسنجر) را ارائه کنند.

سروصدای بیش از حد چت‌بات باعث می‌شود که اپل برای ادامه‌ی تبلیغ فیسبوک در اپ‌استور و iOS به شک بیفتد. اما با پایین نگه داشتن توقعات، کاربران می‌توانند به مرور با این پلتفرم آشنا شوند؛ و شاید انقلاب پیش از این اتفاق بیفتد که اپل متوجه حضور آن شود.