باوجود مجهز بودن اکثر تلویزیونهای جدید به درگاه HDMI ARC، متأسفانه بیشتر کاربران از وجود این پورت و ویژگیهای جذاب و کاربردی آن بیخبر هستند.
اگر تلویزیون خود را بهتازگی خریداری کرده باشید، احتمالا بتوانید عبارت «ARC» را در کنار یکی از درگاههای ورودی HDMI آن پیدا کنید. این پروتکل که چند سالی است استفاده از آن در دستگاههای مصرفی متداول شده است، معمولا توسط کاربران نادیده گرفته میشود. قبل از توضیح قابلیتهای ARC، بد نیست ابتدا با درگاه HDMI بیشتر آشنا شویم. (اگر از قبل با HDMI آشنایی دارید، میتوانید با نادیدهگرفتن قسمت بعد، تنها بخش مربوط به ARC را مطالعه کنید.)
HDMI چیست؟
HDMI (مخفف عبارت High Definition Multimedia Interface) حدود ۱۰ سال پیش برای انتقال سریعتر، بهینهتر و باکیفیتتر صوت و تصویر ابداع شد. جدیدترین نسخهی این استاندارد با نام HDMI 2.0b، توانایی انتقال ویدئوهای 4K HDR تا ۶۰ فریم بر ثانیه و صدای ۳۲ کاناله را با خود به ارمغان آورده است. نسخهی آیندهی این استاندارد نیز که قرار است HDMI 2.1 نامیده شود، با پشتیبانی از رزولوشن 8K تا ۶۰ فریم بر ثانیه و رزولوشن 4K تا ۱۲۰ فریم بر ثانیه، HDMI را یک قدم دیگر به جلو خواهد برد.
علاوه بر انتقال صدا و تصویر، HDMI قادر است اطلاعات «هندشیک» را نیز از دستگاهی به دستگاه دیگر منتقل کند (هندشیکینگ یا دستدهی فرآیندی است که قبل از برقراری ارتباط بین دو دستگاه، برای اطمینان از صحت ارتباط، داشتن مجوزهای لازم و معتبر بودن اتصال انجام میشود). انتقال اطلاعات هندشیک از طریق HDMI، در ابتدا تنها برای جلوگیری از سرقت محتوا بین راه طراحی شده بود؛ اما با گذشت زمان کاربردهای مفید دیگری چون انتقال دادههای تکمیلی دربارهی نوع محتوا نیز بهلطف آن فراهم شد.
با تکامل استاندارد HDMI، قابلیت جالب دیگری با نام CEC) Consumer Electronics Control) نیز معرفی شد. با استفاده از CEC، این امکان فراهم میشد تا کاربر بتواند تنها با یک ریموت، تا ۱۵ دستگاه متصل به تلویزیون را بهصورت همزمان کنترل کند. ویژگی CEC تقریبا به تعداد برندهای سازندهی تلویزیون، نامهای متفاوت به خود گرفت. برای مثال، سامسونگ آن را +Anynet، سونی BRAVIA Sync و الجی SimpLink مینامید. متأسفانه باوجود پتانسل بالای CEC، این ویژگی بهدلیل ناهماهنگی سازندگان دستگاهها، هیچگاه نتوانست به شهرت و محبوبیت بالایی برسد؛ تا اینکه همزمان با معرفی HDMI 1.4،اARC از راه رسید.
ARC چیست؟
ARC مخفف عبارت Audio Return Channel یا «کانال بازگشت صدا» است. اولین و کاربردیترین ویژگی ARC، توانایی کنترل دستگاههای متصل به تلویزیون است. برای مثال، درصورت استفاده از گیرندهی دیجیتال در کنار تلویزیون، اگر هر دو دستگاه از طریق درگاه ARC HDMI به یکدیگر متصل شده باشند، میتوانید کنترل عملکردهایی مانند روشن و خاموش کردن و تنظیم صدای دستگاه متصل شده به تلویزیون را از طریق ریموتِ تلویزیون در دست بگیرید.
علاوه بر کنترل دستگاهها با ریموت تلویزیون، با استفاده از HDMI ARC میتوان از طریق دستگاههایی مانند کنسولهای بازی و بلو-ری پلیرها تلویزیون را کنترل کرد. برای مثال، میتوان کنسولهای بازی را بهگونهای تنظیم کرد که هنگام روشن یا خاموش شدن، سیگنالی از طریق HDMI به تلویزیون فرستاده و آن را نیز روشن یا خاموش کنند. بهاینترتیب میتوان از طریق سایر دستگاههای متصل، کنترل تلویزیون را در دست گرفت (یا بالعکس).
روشن و خاموش کردن و کنترل صدای تلویزیون بهوسیلهی Xbox One، از طریق کابل HDMI ARC میسر میشود
ویژگی جالب دیگر ARC که شاید برای طیف وسیعتری از کاربران کاربردی باشد، انتقال صدا از طریق HDMI در جهت معکوس، و در نتیجه حذف نیاز به کابل صوتی آپتیکال مجزا است.
اگر صاحب سیستم سینمای خانگی، اسپیکرهای حرفهای گرانقیمت یا ساندبار باشید، حتما میدانید که برای اتصال آنها از جک ۳.۵ میلیمتری هدفون استفاده نمیشود؛ بلکه برای انتقال باکیفیت صدای چندکاناله، احتیاج به پورت و کابل اپتیکال است. اگر تنها منبع تماشای محتوای شما کنسول بازی، بلو-ری پلیر یا گیرندهی دیجیتال باشد، تنها کافی است تا یک کابل HDMI به تلویزیون و یک کابل اپتیکال به سیستم صوتی خود متصل کنید. اما گاهی اوقات منبع محتوا خود تلویزیون است. برای مثال، موارد زیر را در نظر بگیرید:
محتوای اینترنتیِ پخششده از طریق اپلیکیشنهای تلویزیونهای هوشمند
محتوایی پخششده از طریق حافظهی جانبی متصل به تلویزیون (از طریق درگاه USB)
محتوای استریم یا پخششده از طریق دانگلهایی مانند کرومکست
در چنین شرایطی باید یک کابل از خروجی اپتیکال تلویزیون به سیستم صوتی برسانید. این موضوع مخصوصا برای کسانی که تلویزیونهای خود را به دیوار متصل کردهاند، به دلیل نیاز به استفاده از کابل اضافه چندان خوشایند نخواهد بود.
HDMI ARC قادر است با انتقال صدا در جهت عکس، صدا را از تلویزیون به دستگاه دیجیتال یا رسیور A/V، و از آنجا به سیستم صوتی منتقل کند. با این کار پورت ورودی HDMI تلویزیون درواقع نقش پورت خروجی صدا را نیز بازی کرده و نیاز به استفاده از کابل مجزای اپتیکال را برطرف میکند.
از طرف دیگر، همانطور که در بخش معرفی HDMI اشاره کردیم، نسخهی جدید این استاندارد با نام HDMI 2.0b پشتیبانی از صدای ۳۲ کاناله را با خود بههمراه آورده است. این ویژگی باعث شده است تا بسیاری از سازندگان سیستمهای صوتی و ساندبارها، پورت اپتیکال را بهکل از دستگاه خود حذف کرده و آن را با پورت HDMI ARC جایگزین کنند.
شاید مهمترین دلیل اینکه HDMI ARC تا بهامروز مهجور مانده است، نامگذاری نامناسب پورت مربوط به آن توسط سازندگان تلویزیون است. از آنجایی که معمولا یکی از پورتهای HDMI ورودی (HDMI In) از قابلیت ARC برخوردار است، بسیاری از کاربران احتمالِ اینکه بتوان از آن به عنوان «خروجی صوتی» استفاده کرد را نمیدهند. میتوان با اضافه کردن توضیح مختصری دربارهی قابلیت استفاده بهعنوان خروجی صوتی درکنار ARC، از سردرگمی کاربران جلوگیری کرد.
نمونهای از نامگذاری مناسب پورت HDMI ARC را در زیر مشاهده میکنید.
برچسب نامگذاری پورتها در تلویزیونهای Visio، به جای تاکید روی نام ARC، بر «خروجی صوتی» بودن آن تأکید دارد.
چگونه از قابلیتهای ARC استفاده کنیم؟
خوشبختانه احتیاج به هیچگونه تنظیم یا فعالسازی خاصی برای استفاده از ویژگیهای ARC وجود ندارد. تنها کافی است دستگاههای موردنظر خود را از طریق درگاههای HDMI ARC، و با استفاده از یک کابل HDMI نسبتا جدید (ساخت سال ۲۰۰۹ به بعد) به یکدیگر متصل کنید تا بتوانید از ویژگیهای جذاب ARC بهرهمند شوید.