گوگل به‌تازگی از ابزاری به نام Gemini CLI رونمایی کرده که یک ابزار متن‌باز است و هدفش آوردن مدل‌های هوش مصنوعی گوگل به ترمینال برنامه‌نویسان است. این غول فناوری مستقر در مانتین ویو، اولین شرکتی نیست که به فکر اضافه کردن دستیار هوش مصنوعی به محیط خط فرمان افتاده. پیش‌تر شاهد پروژه‌های مشابهی از رقبای گوگل بودیم؛ مثلاً OpenAI با ابزار Codex CLI و شرکت Anthropic با Claude Code که در فوریه گذشته منتشر شد.
اما نکته‌ای که به‌نظر می‌رسد مزیت اصلی گوگل در این زمینه باشد، میزان دسترسی رایگان و سخاوتمندانه‌ای است که در اختیار کاربران قرار می‌دهد. اگر با یک حساب شخصی گوگل وارد شوید، می‌توانید تا ۶۰ درخواست در دقیقه و مجموعاً ۱۰۰۰ درخواست در روز بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای ارسال کنید. این دسترسی مستقیماً به مدل قدرتمند Gemini 2.5 Pro وصل است؛ مدلی که به داشتن پنجره متنی با ظرفیت یک میلیون توکن معروف است. این یعنی توسعه‌دهندگان فردی فضای زیادی برای آزمایش و ساخت ابزارهای مختلف خواهند داشت بدون اینکه با مانع پرداخت روبه‌رو شوند.
اگر توسعه‌دهنده حرفه‌ای هستید و نیاز دارید چند عامل هوش مصنوعی را به‌طور همزمان اجرا کنید، یا اگر می‌خواهید از مدل‌های خاصی غیر از مدل پیش‌فرض استفاده کنید، گوگل گزینه‌های دیگری هم برایتان دارد. شما می‌توانید از Google AI Studio یا کلید دسترسی Vertex AI با پرداخت به‌ازای استفاده بهره بگیرید، یا اینکه لایسنس Gemini Code Assist Standard یا Enterprise را بگیرید تا قدرت بیشتری در اختیارتان باشد.
کارهایی که با این CLI می‌توانید انجام دهید عبارتند از:
-
پایه‌گذاری دستورات با جستجوی گوگل: یعنی می‌توانید صفحات وب را واکشی کنید و زمینه‌های واقعی و به‌روز به مدل بدهید.
-
گسترش قابلیت‌های Gemini CLI از طریق پشتیبانی داخلی از پروتکل MCP (Model Context Protocol) یا افزونه‌های همراه
-
شخصی‌سازی دستورات و دستورالعمل‌ها برای اینکه Gemini را دقیقاً با نیازها و گردش‌کار شما هماهنگ کند
-
اتوماسیون وظایف و ادغام با گردش‌کارهای موجود از طریق اجرای غیرتعاملی Gemini CLI در اسکریپت‌های شما
راه‌اندازی آن بسیار ساده است، به‌شرطی که برای توسعه مدرن وب آماده باشید. برای نصب Gemini CLI، ابتدا باید مطمئن شوید که نسخه ۱۸ یا بالاتر از Node.js را نصب کرده‌اید. بعد از آن، می‌توانید به دو صورت از آن استفاده کنید:
۱. اجرای مستقیم با npx:
npx https://github.com/google-gemini/gemini-cli
۲. نصب سراسری برای دسترسی آسان‌تر در آینده:
npm install -g @google/gemini-cli
از آنجا که این ابزار متن‌باز است، هر کسی می‌تواند به کد آن (که در GitHub میزبانی می‌شود) دسترسی داشته باشد تا دقیقاً متوجه شود چطور کار می‌کند یا رفتار آن را بررسی کند. این ابزار با استفاده از Yargs ساخته شده و تحت مجوز Apache 2.0 منتشر شده است. بنابراین اگر قبلاً با Node.js برنامه‌های خط فرمان ساخته‌اید، کار با آن برایتان آشنا خواهد بود و می‌توانید به توسعه آن کمک کنید.
این CLI همچنین از فناوری مشترکی با افزونه IDE گوگل، یعنی Code Assist استفاده می‌کند. این باعث می‌شود تجربه‌ای یکپارچه برای توسعه‌دهندگانی که از ابزارهای هوش مصنوعی گوگل استفاده می‌کنند فراهم شود، چه در VS Code باشند و چه مستقیماً در ترمینال کار کنند. این یکپارچگی هم برای کاربران رایگان و هم برای توسعه‌دهندگانی با اشتراک Standard یا Enterprise کار می‌کند.