دو کتابخانه واتیکان و بالدین آکسفورد که قدیمی‌ترین کتابخانه‌های
اروپا به حساب می‌آیند در اقدامی مشترک قصد دارند بخشی از مجموعه نفیس کتب
قدیمی خود را در اینترنت در دسترس عموم قرار دهند. این دو کتابخانه اعلام
داشته‌اند که می‌کوشند تا بیش از 1.5 میلیون صفحه از کتب خطی و چاپی با
ارزش خود را اسکن نموده و برای نخستین بار به طور رایگان در اختیار کاربران
مشتاق قرار دهند.
پیش از این، اقدامات مشابهی از سوی برخی دیگر از کتابخانه‌های مطرح جهان
صورت گرفته است، برای نمونه چندی پیش دانشگاه کمبریج نیز آثار گرانقدری
چون دست نوشته‌های ایزاک نیوتن و سایر چهره‌های برجسته علمی مغرب زمین را
آنلاین منتشر نموده بودند؛ اما اقدام اخیر آکسفورد و واتیکان از جهات
گوناگون در خور توجه است.
حقیقت آن است که روند کار در این پروژه؛ از انتخاب کتب گرفته تا
جمع‌آوری متون کهن و دست نوشته های خطی، تا نسخه‌برداری الکترونیکی از آنها
و سازماندهی تمامی این امور و تبدیل و تغییر وضعیت این گنجینه به صورت
آنلاین کار بسیار دشوار، حساس و پرهزینه‌ای است.
البته اگر کمک مالی 3.17 میلیون دلاری (2 میلیون پوندی) موسسه پولانسکی
نبود، کارشناسان نمی توانستند پروژه چهار ساله خود را تعریف و آن را آغاز
نموده و تحسین اهل فن را برانگیزند.
علی‌رغم این هزینه بالا، نمی‌توان امیدوار بود که کلیه آثار موجود در
این دو کتابخانه تماماً به صورت آنلاین منتشر شوند. هم‌اکنون مجموعه‌ای از
دست نوشته های لاتین و عبری و کتب منتشره پیش از سال 1500 میلادی در حال
اسکن هستند.
بدین ترتیب به‌زودی برای نخستین بار شاهد انجیل چاپ سال 1100 میلادی
خواهیم بود. از این گذشته نسخه‌ای از سیفرا مربوط به قرن 9 میلادی و آثار
چهره‌هایی چون هومر، سوفکلس، افلاطون و بقراط نیز در راه است.
اهمیت این دیجیتالی کردن از آن جهت است که حتی اگر امکان سفر را نیز
داشته باشیم، ممکن است به تالار این کتابخانه ها دسترسی پیدا نکنیم. حتی
اگر بتوانیم از این موانع نیز بگذریم، به دلیل اینکه بسیاری از این آثار تک
نسخه ای است، به سادگی نمی توان به آنها دسترسی داشت.
به امید روزی که شاهد بازگشایی درب‌های الکترونیکی کتابخانه ملی و دسترسی تمامی علاقمندان به آثار فاخر ایرانی باشیم.