اسرائیل از فیس بوک برای استخدام خبرچین در غزه استفاده می کند

جان دانیسون
گزارشگر بی بی سی در غزه

در یک کافه اینترنت شلوغ در مرکز شهر غزه، افراد زیادی، که اغلب آنها جوانند، سرگرم تایپ و یا فشردن دکمه های صفحه کلید خود هستند. برخی از آنها غرق دنیای فیس بوک شده اند. محمد، صاحب این کافه اینترنت می گوید: "من 10 ساعت در روز در فیس بوکم. بیش از 200 دوست در فیس بوک دارم." اما به باور اعضای جنبش فلسطینی حماس که کنترل نوار غزه را در دست دارند، علاقه مردم این منطقه به شبکه های اجتماعی در اینترنت باعث شده است که اسرائیل با سهولت جاسوس استخدام کند. مدت هاست که شبکه ای از خبرچین ها در کرانه باختری و غزه برای اسرائیل کار می کند. هدف اسرائیل از داشتن چنین شبکه ای مختل کردن فعالیت های گروه های پیکارجو بوده است. اغلب همدستان اسرائیل از قدیم الایام لو رفته و کشته شده اند. این هفته حماس اعلام کرد هر فردی را که در حین جاسوسی برای اسرائیل به دام بیاندازد، اعدام خواهد کرد.

مشکلات شخصی

ایهاب الحسین، یکی از سخنگویان وزارت کشور تحت اداره حماس می گوید: "ابعاد استفاده از فیس بوک خیلی گسترده است. بیشتر مردم متوجه مسائل امنیتی نیستند. آنها به اینترنت مراجعه می کنند و در باره همه مشکلات شخصی خود، مانند همسرانشان یا دوست دخترهای خود حرف می زنند." سرویس اطلاعاتی اسرائیل ممکن است تلفنی، با ایمیل یا جاسوسان این کشور که در منطقه مستقرند، با افراد تماس بگیرد و از اطلاعاتی که از طریق فیس بوک به دست آورده است آنها را تحت فشار بگذارد که جاسوس شوند. آقای حسین می گوید: "اینترنت به آنها اجازه می دهد وانمود کنند که همه چیز را درباره مردم می دانند." رونن برگمن، یک کارشناس اسرائیلی در زمینه اطلاعات و نویسنده "جنگ مخفی اسرائیل در ایران" می گوید زیر نظر داشتن شبکه های اجتماعی در اینترنت حداقلی است که باید از سرویس اطلاعاتی هر کشور انتظار داشت. آقای برگمن می گوید: "اسرائیل از اطلاعات شخصی که به میزان زیادی در اینترنت یافت می شود برای شناسایی افرادی که احتمال دارد به این کشور کمک کنند، استفاده می کند." او می افزاید: "اگر پنجاه سال دیگر پرونده های مخفی شین بت، سرویس جاسوسی اسرائیل و همچنین سازمان اطلاعاتی ارتش این کشور را باز کنیم، متوجه می شویم که تجهیزات جاسوسی اسرائیل از دستگاه هایی که در فیلم های تخیلی جیمز باند استفاده می شود، بسیار محیر العقول تر است." اما آقای برگمن می گوید سرویس های اطلاعاتی اسرائیل در حال حاضر بر این اعتقادند که استفاده از اطلاعات شخصی به دست آمده از اینترنت برای تحت فشار قرار دادن افرادی که احتمالا آمادگی خبرچینی دارند، روشی موثر برای استخدام هایی نیست که عمر طولانی داشته باشد. او می گوید در هر حال اطلاعات آنلاین ممکن است به سرویس های اطلاعاتی کمک کند افرادی را شناسایی کنند که ممکن است برای آنها مفید باشند - مانند افرادی که با حماس یا شبکه های تبهکار ارتباط دارند. دولت اسرائیل به بی بی سی گفت در باره روش های فعالیت توسط سرویس های امنیتی این کشور اظهار نظر نمی کند.

ترس از تماس تلفنی

حتی آقای حسین اذعان دارد که خود او صفحه ای در فیس بوک دارد. او می گوید: "اما من با احتیاط اطلاعات در فیس بوک می گذارم. من فقط گفته ام که یکی از سخنگویان حماس هستم." احتمالا او تنها عضو حماس نیست که از فیس بوک و اینترنت استفاده می کند. آقای برگمن می گوید استراق سمع تماس های تلفنی سیار و ردیابی افراد، یکی از دلایلی است که اعضای حماس راغب به استفاده از فیس بوک و اینترنت هستند. به گفته او از آنجایی که منابعی که در طی تاریخ با اسرائیل همدست بوده اند، دیگر وجود ندارند، سرویس های اطلاعاتی این کشور به شبکه های اجتماعی در اینترنت روی آورده اند. تا دومین انتفاضه یا قیام مردم فلسطینی علیه اسرائیل، که در سال 2000 آغاز شد، هزاران تن از اهالی غزه اجازه داشتند برای کسب و کار وارد اسرائیل شوند. این افراد با اسرائیلی ها ارتباط مستقیم داشتند و برخی اوقات نیز اسرائیلی ها در زمینه جاسوسی با آنها ارتباط برقرار می کردند. اما این روزها مرز اسرائیل و نوار غزه تقریبا بسته است. تنها غزه ای هایی که اجازه تردد مرزی دارند، فلسطینی هایی هستند که یا روی صندلی چرخدارند یا زخمی و بیمار. برخی می گویند اسرائیلی ها از آنها در باره حماس و گروه جهاد اسلامی سوال کرده اند.

"امن نیست"

خالد، یکی از این افراد گفت: "آنها از من پرسیدند که آیا کسی را در محله خود می شناسم که عضو این گروه ها باشد." او سال گذشته در جنگ غزه مجروح شده است و برای درمان نیاز دارد که به اسرائیل برود. او می گوید اطلاعاتی که به اسرائیلی ها منتقل کرده است چیزی نبوده که خود آنها نمی دانسته اند. اما حرف های او روشن کرد که اسرائیل چگونه فلسطینی ها را تحت فشار می گذارد تا خبرچین این کشور شوند. او می گوید: "آنها می گویند همه چیز را در باره تو می دانند اما آنها در واقع فقط اطلاعاتی را می دانند که خودت در فیس بوک گذاشته ای." خالد می گوید: "اطلاعات شخصی در فیس بوک گذاشتن اصلا امن نیست - به نظر من به اسرائیلی ها اجازه می دهد کارهای آدم را زیر نظر داشته باشند." سال گذشته، اسرائیل انکار کرد که به مردم غزه که برای درمان درخواست مجوز عبور از مرز را می دهند گفته است که فقط در صورتی می توانند وارد اسرائیل شوند که به سرویس های اطلاعاتی در باره گروه های پیکارجو اطلاعات بدهند.