اين
روزها كه بسياري معتقدند وبلاگنويسي كه روزي شده بود ورد زبانها، روز به
روز كمرنگ‌تر مي‌شود و گرايشها به سمت شبكه‌هاي جديد براي ابراز عقايد و
تبادل اطلاعات است، نگاهي آسيب‌شناسانه به اين پديده مي‌تواند علل اين
گرايش را نمايان كند. البته همچنان برخي دست‌اندركاران بر اين باورند كه
وبلاگها دوباره به نقطه اوجشان برمي‌گردند و هنوز هم بهترين رسانه هستند.
در اين زمينه بحث فضايي وبلاگنويسي و آزادي انتشار مطالب در آن، حدود و
خطوطي كه در اين زمينه وجود دارد، نقطه آرماني كه بايد اين رسانه بر محور
آن حركت كند و .. همه از مسائل مورد توجه است.
دكتر اكبر نعمت‌اللهي
در اين زمينه معتقد است كه زماني كه يك وبلاگ در معرض ديد بقيه قرار
مي‌گيرد، ديگران صرفا اجازه استفاده از آن را دارند، نه اجازه دخل و تصرف،
امر و نهي يا ورود به حيطه شخصي افراد.
وي با بيان اينكه وبلاگ يك
دست‌نوشته‌ي شخصي و دفتر خاطرات روزانه اشخاص است، اظهار كرد: وبلاگ يك
رسانه شخصي و مربوط به انديشه‌ها و افكار و نظرات صاحبان آن است.
وي تصريح كرد: نمي‌توان براي
انديشه‌ها، افكار و نظرات مردم قانوني تدوين كرد. نظرات شخصي افراد بايد
محفوظ و مورد احترام قرار گيرد؛ بويژه در كشورهايي كه مردم‌سالاري و
دموكراسي حاكم است ورود به حيطه‌ي شخصي افراد گناه و جرم است.
به گفته وي، هيچ قاعده‌اي
نمي‌توان براي افراد گذاشت كه چگونه بينديشند، فكر كنند و بنويسند؛ بويژه
تا زماني كه در محوطه و محيط شخصي خود فعاليت مي‌كنند. اما اگر از حيطه‌ي
شخصي خارج و وارد رسانه‌هاي عمومي كشور شوند، بايد با هنجارهاي جامعه،
قوانين و خط قرمزها هماهنگ و آشنا باشند.
وي ادامه داد: تا زماني كه
وبلاگها وارد حيطه‌ي رسانه‌هاي عمومي نشوند، فضاي كاملا شخصي است و كسي حق
ورود به حيطه‌ي آن‌ها را ندارد.
نعمت‌اللهي با بيان اينكه بايد
فرهنگ و بينش استفاده از وبلاگ وجود داشته باشد، گفت: افراد در گذشته
انديشه‌هاي خود را روي كاغذ مي‌نوشتند و در صندوق خانه پنهان مي‌كردند، اما
امروز انديشه‌هاي خود را در وبلاگ و فضاي مجازي قرار مي‌دهند و تمام دنيا
مي‌تواند از آن‌ها استفاده كنند. در اين وضعيت شخص وبلاگ نويس و صاحب
وبلاگ بايد هنجارهاي اخلاقي و اجتماعي جامعه و فرهنگي كه در آن زندگي
مي‌كند را رعايت كند.
وي همچنين گفت: وبلاگ يك فضاي
آزاد و شخصي است، اما همين ويژگي باعث مي‌شود هر كار غيراخلاقي و غير
فرهنگي را بتوان در آن انجام داد و هر تهمت، دروغ و انتقاد غير اصولي را در
آن نوشت.
او افزود: همان‌طور كه فرد در
جامعه بايد يك سري قوانين را رعايت كند، در وبلاگ خود هم بايد ارزش‌هايي
را رعايت كند. چون وبلاگ نيز بخشي از حيطه‌ي اجتماعي و جامعه ماست. در
مقابل هيچ كس حق ورود به حيطه‌ي شخصي وبلاگ‌نويس را ندارد. بنابراين در اين
وضعيت بايد فراتر از قانون، اخلاقيات اجتماعي بر اين حيطه‌ها نظارت داشته
باشد و آن‌ها را بازسازي كند و در عين حال اجازه ندهد نيروهاي رسمي وارد
حيطه‌هاي شخصي افراد شود.
نعمت‌اللهي تاكيد كرد: وبلاگ‌نويسان بايد اخلاق اجتماعي را رعايت كنند چراكه وبلاگ آن‌ها در معرض ديد عموم قرار دارد.
وي يادآور شد: در تمام جوامع
هنجارهايي تعريف شده است و وبلاگ‌نويس بايد اين هنجارها را به عنوان يك فرد
اجتماعي رعايت كند تا در نهايت مشكلي براي فرد و جامعه ايجاد نشود.
او با بيان اينكه همزمان با ورود
وبلاگ، فرهنگ آن در جامعه هنوز ايجاد نشده است، گفت: اخلاق و فرهنگ
وبلاگنويسي هنوز در جامعه ايجاد نشده است. از اين جهت دست به قانون، امر و
نهي و ايجاد محدوديت مي‌زنيم و اين خلاف عرف فرهنگ وبلاگ نويسي و
دموكراسي در جوامع است.
اين مدرس دانشگاه خاطرنشان كرد:
زماني كه فرهنگ جريان آزاد اطلاعات ايجاد نشود، با امر و نهي و قوانين
مختلف اين عرصه محدود مي‌شود و نهايتا جريان آزاد لطمه مي‌خورد.
بر اساس اين گزارش، مدير يكي از
سرويس‌دهندگان وبلاگ گفت كه با شفافيت، آزادي بيان و اخلاق‌مداري مي‌توان
جامعه وبلاگي آرماني را ترسيم كرد.
مدير پارسي‌بلاگ
با بيان اينكه بايد انتظار جامعه وبلاگ‌نويسان از وبلاگ مشخص شود، گفت: با
مشخص شدن اين انتظارات، مي‌توان قله، آرمان و چشم‌انداز موردنظر در عرصه
وبلاگ نويسي را ترسيم كرد.
سيدمحمدرضا فخري در گفت‌وگو با
خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) اظهار كرد: وبلاگنويسي يك پديده
اجتماعي است كه نمي‌توان با يك نگاه مهندسي براي آن چشم‌انداز مشخص كرد.
به گفته وي وبلاگ نويسي تحت تاثير متغيرهاي بسياري است كه در زمان رخ مي‌دهد، از اين رو نمي‌توان پيش بيني‌هاي دقيقي براي آن داشت.
وي با بيان اين كه ترسيم و نگاه
برنامه‌ريزي شده و مهندسي براي پديده‌هاي اجتماعي و فرهنگي نظير وبلاگ
دشوار است، گفت: وبلاگنويسي با كاربران اجتماعي سر و كار دارد كه
پيچيدگي‌هاي خاص خود را دارند.
فخري به شاخص‌هاي كلي مورد انتظار
از وبلاگ به منظور رسيدن به قله‌هاي آرماني اشاره و تصريح كرد: شفافيت،
آزادي بيان، اخلاق‌مداري، قانون‌مداري، ارتقاي بسترهاي سخت افزاري مناسب
شبكه‌اي نظير اينترنت و ابزارهاي بي‌سيم و در نهايت پايبندي به ارزش‌ها و
مسائل ملي از جمله ويژگي‌هايي است كه مي‌تواند يك جامعه وبلاگي آرماني را
ترسيم كند.
وي يادآور شد: يكي از مهمترين
موانع رسيدن به قله آرماني وبلاگنويسي بسترهاي سخت افزاري آن است. در حال
حاضر خدمات اينترنت مطلوب و ديتاسنتر قابل قبول و قابل رقابتي در كشور وجود
ندارد. مشكلات سخت‌افزاري سرويس‌هاي وبلاگ در نهايت باعث مي‌شود ذخيره
اطلاعات وبلاگ‌هاي كاربران ايراني در خارج از كشور انجام شود. اين مساله
هزينه سنگيني را براي پهناي باند كشور ايجاد مي‌كند.
فخري تاكيد كرد: بايد
ديتاسنترهايي با قابليت رقابت قيمت و كيفيت با خارج از كشور راه‌اندازي تا
اين امكان فراهم شود تا سرويس‌ها بتوانند خدمات خود را به داخل منتقل كنند.
همچنين از حيث قوانين نيز ابهاماتي در اجرا و تصويب قوانين وجود دارد و
قوه قضاييه بايد تخصصي‌تر در زمينه اينترنت و وبلاگها حركت و از نظرات
كارشناسان فني در مورد مسائل قانوني اينترنت و وبلاگها استفاده كند.
مدير پارسي‌بلاگ با بيان اينكه
كاربران بايد قانون‌مداري و اخلاق‌مداري خود را افزايش دهند، گفت:
وبلاگ‌نويسان بايد سطح اطلاعات و مهارت‌هاي خود را افزايش دهند چراكه با
توجه به شخصي بودن اين محيط، خود افراد بايد با دغدغه‌ها و تلاش‌هاي شخصي
خود فرهنگ مطلوب و مناسب را در اين فضا ترويج و توسعه دهند.
مدير بلاگ‌اسكاي
نيز گفت: آفت به زماني در وبلاگنويسي تلقي مي‌شود كه معيارهاي اخلاقي
ناديده گرفته شود كه البته تا حدود زيادي با وجود اعمال برخي قوانين در
وبلاگ‌سرويس‌هاي ايراني، فضاي وبلاگنويسي از اين آفت‌ها به دور است.
مسعود
چنگيزي در گفت‌وگو با خبرنگار خبرگزاري دانشجويان ايران (ايسنا) با بيان
اينكه هر قشر و گروهي تعريف متفاوتي از آفت‌هاي وبلاگنويسي دارد، اظهار
كرد: زماني كه با يك محيط شخصي در وبلاگها مواجه باشيم و قوانين
نانوشته‌اي در آن حاكم باشد، نمي‌توان آفت‌ها و موانع اين فضا را به‌طور
مشخص ترسيم كرد چراكه هر قشر و گروهي براساس سليقه اين آفت‌ها را
به‌گونه‌اي تعريف مي‌كنند.
وي
يادآورشد: با وجود تمام موانع و آفت‌ها، فضاي وبلاگها بايد كاملا باز و
آزاد و در عين حال از هرگونه اهانت و نشر اكاذيب به دور باشد.
چنگيزي
با بيان اينكه همواره قوانيني براي فضاي مجازي اعمال مي‌شود، افزود: يك
سري قوانين به صورت كلي اعمال و منشا بسياري از آن‌ها قوانين بين‌المللي
است و در هر شرايطي جرم محسوب مي‌شوند، نظير توهين به شخصيت‌ها، مقدسات و
ترويج تهديد. اما متاسفانه برخي مسائل در فضاي مجازي ايراني آفت‌ها و
جرم‌هاي كاملا سليقه‌اي هستند كه به تبع روش‌هاي برخورد با آن‌ها نيز مشخص
نيست.
وي
تصريح كرد: وبلاگها فضاهاي كاملا مستقلي هستند كه در هر زمينه و حوزه‌اي
بايد بتوانند موثر باشند چراكه هدف كلي وبلاگنويسي توجه به محتواي فارسي
مفيد است.
مدير
بلاگ‌اسكاي ادامه داد: هر وبلاگ با هر مدلي حتي نوشتن خاطرات روزانه داراي
سليقه‌هاي متفاوت است. از اين جهت هدف و نقطه آرماني مشخصي براي
وبلاگنويسي وجود ندارد و آنچه مهم است تاثيرگذاري همان وبلاگ در حوزه
موردنظر خود است.