کتاب درختچۀ خطمی اثر هانس کریستین اندرسن، با ترجمه و تدوین اسماعیل پورکاظم که به تصاویر متعدد و مناسبی آراسته شده است، در صدد معرفی قابلیت بکارگیری گیاهان داروئی و داروهای سنتی بویژه در موارد پیشگیری و به عنوان طب مکمل برای کودکان و نوجوانان فارسی زبان می‌باشد.
اهمیّت کاربرد گیاهان داروئی و داروهای سنتی در قصّه‌ها:
بشر از بدو پیدایش در معرض انواع بیماری‌ها و آسیب‌ها قرار داشته است لذا غالباً برای رهائی از آلام و التیام آسیب‌ها به هر آنچه در محیط اطرافش یافت می‌گردید، دست می‌یازید و تمامی موفقیّت‌هایی که در این راستا حاصل می‌آورد، به صورت سینه به سینه به آیندگان منتقل می‌نمود. بنابراین آنچه که به عنوان طب سنتی در جوامع مختلف رایج است، در حقیقت حاصل تجارب قرن‌ها تجربه اندوزی پیشینیان آن‌ها می‌باشد.
کشور ما که بستر رشد تعداد کثیری از انواع گونه‌های مختلف گیاهان داروئی است، لاجرم ایرانیان نیز در زمینه بکارگیری آن‌ها تجارب زیادی را در طی گذشت قرون آموخته‌اند.
حکما و اطبا سنتی انواع گیاهانی را که برای درمان بیماری‌ها و تقویت جسمی افراد بکار می‌بردند، به چند دسته تقسیم می‌کرده‌اند. این گیاهان بقول معروف دارای طبیعت گرم یعنی دارای انرژی‌زائی نظیر خرما، عسل و دانه‌های آجیلی هستند و یا شامل گیاهانی با طبیعت سرد یعنی فاقد انرژی‌زائی کافی نظیر خیار، کدو و هندوانه می‌باشند.
حکمای طب سنتی همچنین برای اینکه براحتی بتوانند داروهای سنتی را تجویز نمایند، به تقسیم‌بندی افراد بشر بر اساس طبیعت مزاجی و خصویات رفتاری آن‌ها بشرح زیر پرداخته‌اند:
1) طبع خونی یا دَمَوی (گرم و تر) با خصوصیاتی چون: درشت اندام، پوست متمایل به قرمز، موهای پُر پشت، خواب خوب، عدم تحمل گرما و سرمای زیاد، علاقمند به ترشی‌ها و شیرینی‌ها، تشنگی کم، اشتهای زیاد، جسور و شجاع، رهبریت گروه، خوش مَشرِب، علاقمند به شعر و موسیقی
حتما بخوانید دانلود کتاب شاهین خاکستری
2) طبع بَلغمی (سرد و تر) با خصوصیاتی چون: چاق و پُر چربی، موهای نازک و کم پُشت، پوست نرم و سفید، تشنگی کم، خواب زیاد، تمایل به شیرینی‌ها و ادویه‌ها، اشتهای زیاد، کُند و کم انرژی، صبور و آرام
3) طبع سوداوی یا سودائی (سرد و خشک) با خصوصیاتی چون: لاغر اندام، کم خواب، بینی خشک، پوست خشک، موهای خشک و کم پُشت، تمایل به شیرینی‌ها، تمایل به هوای گرم، مصرف غذای کم (به دلیل عدم توانائی در هضم سریع، نفخ معده و یبوست)، اَعمال دقیق و منظم، دوراندیش و محاسبه‌گر
4) طبع صفراوی (گرم و خشک) با خصوصیاتی چون: لاغر، چهرۀ سفید، چشم‌های متمایل به زردی، پوست گرم و خشک، عطش زیاد، دهان خشک، موهای تیره و خشک و ضخیم، کم خواب، متمایل به خوردن ترشیجات، عدم تمایل به ادویه‌ها، عصبانیت زود، پُر جُنب و جوش، باهوش و پُر حرف