اوضاع بازار کامپیوتر پس از نوسانات ارز

حسین غروی‌رام، مدیرعامل شرکت انفورماتیک‌گستر کار صنفی‌اش را به طور جدی از دوره دوم سازمان نظام صنفی رایانه‌ای تهران آغاز کرد و با ورود به هیات مدیره بر کرسی ریاست کمیسیون سخت‌افزار نشست. اگرچه وی در نیمه راه به دلایل مختلف از ریاست این کمیسیون کنار رفت و با گلایه‌هایی که از نحوه کار در سازمان داشت شاید به نظر می‌آمد دیگر نخواهد کار صنفی بکند، اما علاقه او به فعالیت‌های صنفی بیش از اینها بود و بعد از تشکیل مجمع عالی واردات کشور که هسته اصلی‌اش از فعالان حوزه آی‌تی هستند او به کمیسیون آی‌تی، لوازم خانگی و صوتی و تصویری این مجمع وارد شد و پس از استقلال کمیسیون آی‌تی در این مجمع به عنوان نایب رییس این کمیسیون معرفی شد. غروی با تجاربی که در دوره دوم سازمان نصر کسب کرده بود عطش ورود به هیات‌مدیره دور سوم سازمان را داشت و در دقایق پایانی ثبت‌نام وارد گود انتخابات شد و از افراد محوری تعیین نقشه راه پیشنهاد 20 بود، ولی با مغلوب شدن پیشنهاد 20 در انتخابات، وی هم مانند اکثر اعضای پیشنهاد 20 از ورود به هیات‌مدیره ناکام ماند. اما وی همچنان نقش کلیدی در مسایل صنفی حوزه سخت‌افزار و واردات دارد، چرا ک



انتخابات دوره جدید سازمان را که در آن رای نیاوردید چگونه ارزیابی می‌کنید؟
زمانی که اسامی کاندیدا را برای انتخابات سازمان می‌بستند، حدود 40 نامزد ثبت‌نام کردند و من آخرین نفری بودم که شرکت کردم، چون از جو مربوط به مدیریت آینده سازمان درک درستی نداشتم. شما می‌دانید که در هر انتخاباتی لابی‌هایی شکل می‌گیرد و ائتلافاتی تشکیل می‌شود.
خلاصه با شک و تردید و وسواس تصمیم گرفتم شرکت کنم و وقتی شرکت کردم فهمیدم ائتلاف 15 که همیشه در انتخابات سازمان شکل می‌گرفت، دو سه هفته قبل جلسات‌شان را تشکیل داده و تیم‌شان را بسته بودند. وقتی که حضورمان در انتخابات جدی شد، بدنه اصلی پیشنهاد 20 که در سه سال گذشته به صورت پیشنهاد شکل داده بودیم، دور هم جمع شدیم و پیشنهاد 20 را این بار با یک فرمت جدیدی راه‌اندازی کردیم. فرمت‌اش هم این بود که از کسانی استفاده کنیم که فعال صنفی بودند و درد صنف را می‌شناختند. این بار برای بخش‌های مختلفی که در سازمان احساس می‌شد در هیات مدیره باید وجود داشته باشد از بین کاندیداها شروع به مصاحبه کردیم و لیست را تشکیل دادیم. پیشنهاد 20 در نخستین جلسات یک نقشه راهی تعیین کرد که بنده در آن مشارکت فعالی داشتم. همان طور که می‌دانید در انتخابات اتفاقات تلخ و شیرینی افتاد که عمده‌ تلخی‌هایش برای پیشنهاد 20 بود که به صورت حمله از سوی اتحاد 15 رخ داد.

این اتفاقات تلخ و شیرین که می‌گویید، از نگاه شما چیست؟
نمی‌خواهم موضوع را موشکافی کنم. این داستان‌ها مربوط به جریان انتخابات بود و بعد آن نیز همدلی هم به وجود آمد و مثلا من به رغم اینکه عضو هیات‌مدیره نیستم، در کمیسیون سخت‌افزار عضو هستم و فعالیت صنفی‌ام را انجام می‌دهم.
اما در بحبوحه انتخابات ما گفتیم خط قرمز نداریم و بهار صنفی قرار است اتفاق بیفتد؛ به این ائتلاف برچسب‌های مختلف زدند. ایراد دیگری که به ما گرفتند این بود که گفتند اعضای پیشنهاد 20 دولتی هستند که بعدا مشخص شد که اعضای اتحاد 15 بیشتر دولتی هستند. ما برعکس اتحاد 15 سرلیستی برای ریاست نداشتیم، اما گفتند آقای برخوردار سرلیست ماست و مصاحبه‌هایی کردند که باید از امپراتوری و این مسایل جلوگیری کرد.

ترکیب ما بسیار قوی‌تر بود، اما برای همین موضوع نیز داستان دیگری درست کردند که اعضای پیشنهاد 20 یک عده پولدار و به دنبال انحصارگرایی هستند.

عده‌ای هم از اتحاد 15 در مورد کمیسیون سخت‌افزار اظهارنظرهایی کردند، در حالی که اصلا چیزی در مورد این کمیسیون نمی‌دانستند و حتی یک بار در جلسات کمیسیون نبودند. عملا لیست اتحاد 15 سخت‌افزاری کم داشت و فقط آقای بیات و آقای فرجی و خانم لاریجانی سخت‌افزاری بودند که به نظر من خانم لاریجانی هم خیلی سخت‌افزاری نیست. از این تیم آقای بیات و آقای فرجی رای نیاوردند. در پیشنهاد 20 هم که در کل آقای علایی، پیربابایی، شانه‌ساز‌زاده و خانم آریا رای آوردند و عملا با سیاستی که در پیش گرفته شد متاسفانه به دلیل نبود حساسیت صنفی در انتخابات، فقط یک نفر سخت‌افزاری یعنی آقای پیربابایی وارد هیات مدیره سازمان شد. برای همین در پایان انتخابات یک عده ذوق زده و یک عده هم شوک شده بودند. ما شوک شده بودیم و اتحاد 15 و حامیانش ذوق زده شده بودند.


دلیل این موضوع را چه می‌دانید؟
دلیل‌اش خیلی ساده است. چون کسانی که حق رای داشتند رای‌شان را به دست دوستان‌شان دادند، کلا ما در تصمیم‌گیری در زندگی‌مان همین طور هستیم و فکر می‌کنیم همیشه یک ناجی دیگری وجود دارد که می‌تواند برای‌مان تصمیم‌گیری کند و بیشتر به دوستان‌مان اعتماد می‌کنیم. موضوع دادن حق وکالت رای این انتخابات را رقم زد.

خب برای این موضوع راه‌حلی در نظر گرفته نشده است؟
چرا. اتفاقا کمیته‌ای در سازمان ایجاد شده که برای انتخابات بعدی این مسایل اتفاق نیفتد و روی این مساله نظارت شود و در واقع قوانین انتخابات را درست کنند. مثلا طبق قانون سازمان شما می‌توانید به دو شرکت غیر، وکالت دهید یا اینکه برای رای دادن نماینده معرفی کنید و عملا با این قانون هر کسی می‌تواند حق رای جمع کند و حساسیت‌های صنفی نیز از بین می‌رود.

در حال حاضر هم آقای پیربابایی از پیشنهاد 20 رییس کمیسیون سخت‌افزار شده است.
بله، چون تنها فرد سخت‌افزاری بود که رای آورد. اتفاقا من دیده بودم که رسانه‌ها از تعامل بین دو ائتلاف نوشته بودند. بله بدون تعامل نمی‌توان کار کرد، اما گزینه دیگری برای ریاست کمیسیون سخت‌افزار وجود نداشت.

شما بعد از ریاست کمیسیون سخت‌افزار در دوره قبل، در زمان انتخابات این دوره از سانسور شدن می‌گفتید، فکر می‌کنید حالا با ریاست یکی از اعضای پیشنهاد 20 در کمیسیون سخت‌افزار که در ائتلاف شما بود، این موارد از بین خواهد رفت؟
بگذارید این موضوع را از اول برای‌تان تعریف کنم. از زمانی که آن اتفاقات در سازمان افتاد و بنده از ریاست کمیسیون کنار رفتم و بعد از آن نیز کمیسیون سخت‌افزار تنها یکی دو جلسه تشکیل داد. تیر ماه 89 در مجمع عالی واردات که هسته اصلی آن نیز اهالی آی‌تی بودند کمیسیونی با نام کمیسیون آی‌تی، لوازم خانگی و صوتی و تصویری تشکیل شد و بسیار کمیسیون قوی از آب درآمد؛ چون از شرکت‌های بزرگ و مدیران با تجربه تشکیل شد. این کمیسیون 15 عضو داشت که هر کدام از حوزه‌های آي‌تی، لوازم خانگی و صوتی و تصویری پنج عضو داشتند که پنج عضو آي‌تی آن شامل آقای سیف از سازگار، جلیلیان از آواژنگ، دُرکوش از شاب، منصوریان از بدر و بنده می‌شد.

کمیسیون‌های دیگری در مجمع واردات در حوزه‌های مانند خودرو، کالاهای اساسی، آرایشی بهداشتی و غیره تشکیل شد که این کمیسیون از کمیسیون‌های فعال مجمع واردات به حساب می‌آمد.


اما چون هر رسته‌ای می‌تواند کمیسیون داشته باشد، از سوی هیات مدیره مجمع واردات پیشنهاد شد که رسته آی‌تی از کمیسیون لوازم خانگی و صوتی و تصویری جدا شود که ما حتی به خاطر قوی بودن این کمیسیون با این پیشنهاد مخالفت کردیم. به هرحال دبیرخانه مجمع نیز از اعضای صنفی حوزه دعوت کرد تا انتخابات کمیسیون آی‌تی برگزار شود و بعد از انتخابات در تاریخ 7 شهریور ماه نیز آقای امیری از مادیران به عنوان رییس کمیسیون آی‌تی انتخاب شد و بنده هم با پیشنهاد اعضا به عنوان نایب رییس کمیسیون آی‌تی انتخاب شدم و آقای پورنقشبند نیز دبیر این کمیسیون شد.

البته عملا در حال حاضر دبیری که ما در کمیسیون قبلی داشتیم یعنی آقای علیخانی که بسیار دقیق و فعال است، به عنوان دبیر کمیسیون آی‌تی فعالیت می‌کند.

تاکنون در کمیسیون آی‌تی مجمع واردات چه فعالیت‌هایی انجام شده است؟
هم‌اکنون فعالیت‌هایی در این کمیسیون لیست شده و در حال بررسی و پیگیری است. در ابتدا آیین‌نامه داخلی کمیسیون آی‌تی را تدوین کردیم. عناوین موضوعاتی که در این کمیسیون در حال بررسی و پیگیری است شامل بررسی قانون و آیین‌نامه سازمان حمایت در خصوص مدیریت واردات، بررسی موضوع بازرسی و استاندارد قبل از ثبت سفارش کالا، روش‌های تسهیل در روند استاندارد اجباری کالاهای حوزه، بررسی پروژه شبنم و مشارکت فعال با وزارت صنعت، معدن و تجارت و شرکت خدمات انفورماتیک راهبر، بررسی مشکلات برچسب انرژی کالاها و ارایه نرخ پیشنهادی تعرفه کالاهای آی‌تی برای سال 91 می‌شود.

این مسایل در شش جلسه کمیسیون آی‌تی مجمع واردات که ایتکام (ITcom) نامگذاری شده بررسی و در حال پیگیری است.

در حال حاضر شما نایب‌رییس دو کمیسیون مجمع واردات و سازمان نظام صنفی رایانه‌ای هستید؟
بعد از جلسه ششم کمیسیون مجمع واردات و پس از انتخابات سازمان که آقای پیربابایی نیز به عنوان رییس کمیسیون سخت‌افزار انتخاب شدند، ایشان برای اعضای صنف فراخوان دادند و حدود یک ماه پیش در جلسه‌ای آقای پیربابایی برای کمیسیون سخت‌افزار تشکیل داد و در مورد مسایل کلی سازمان صحبت شد. در این جلسه نایب رییس کمیسیون سخت‌افزار نیز انتخاب شد که دوستان دوباره بنده را برای این سمت انتخاب کردند. عملا بنده نایب رییس کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی و کمیسیون آي‌تی مجمع واردات شدم. دلیلش هم این بود که دوستان خودشان بر این عقیده بودند که خیلی از مسایل کمیسیون سخت‌افزار به مجمع واردات هم مرتبط است چون سخت‌افزاری‌ها عمدتا واردکننده هستند. حتی پیشنهاد این بود که بسیاری از جلسات می‌تواند با هم برگزار شود و مثلا جلسه هفتمی که به نام کمیسیون آی‌تی برگزار کردیم آن دسته از اعضای کمیسیون سخت‌افزار را که در مجمع نبودند، برای جلسه کمیسیون آی‌تی دعوت کردیم.

به خاطر اینکه موازی کاری نکنید این راه حل را در پیش گرفتید؟
چون هر دو کمیسیون یک مسوول مشترک و در واقع نایب رییس دو کمیسیون دارد از موازی کاری جلوگیری می‌کند. از سوی دیگر این دو کمیسیون اعضای مشترک هم زیاد دارد.

در مورد برچسب انرژی در کمیسیون آی‌تی چه تصمیماتی گرفته شد؟
در این مورد حتی در کمیسیون قبلی که با نام آی‌تی، لوازم خانگی و صوتی و تصویری فعالیت می‌کرد هم صحبت کردیم که نمی‌شود برچسب را روی کالا زد که قرار شد روی کارتن نصب شود، اما چند روز پیش موسسه استاندارد، تحقیقات صنعتی مقررات جدیدی را تصویب کرده که طبق آن نصب برچسب انرژی فارسی بر روی انواع تجهیزات اداری مانند کامپیوتر، نمایشگر، دستگاه‌های کپی و چاپگر چندکاره، چاپگرهای ماشین فکس، ماشین‌های ترکیبی فکس و غیره در زمان ترخیص لازم است، به این ترتیب که برچسب انرژی هر تجهیز روی کالای تمام شده به صورت ثابت و دایمی حک شود. این برچسب انرژی دو ابعاد 4×8 و 2×4 ‌سانتی‌متر دارد. ما قبلا این تعاملات را انجام دادیم که بعد از ترخیص برچسب انرژی روی کارتن نصب شود، در حال حاضر هم این قانون جدید را پیگیری می‌کنیم که از تسهیل واردات جلوگیری نشود.

پروژه شبنم را چگونه ارزیابی کردید؟
ما مفصل این طرح را بررسی و این موضوع را از کمیسیون قبلی مجمع واردات نیز شروع کردیم. کارگروهی برای پیگیری این پروژه تشکیل شد و این طرح غیرقابل اجرا تشخیص داده شد و بنابراین درخواست کارشناسی و توقف این طرح در خصوص کالاهای رایانه‌ای کردیم. همچنین دلایلی زیادی را برای توقف این طرح در جلسه‌ای که با شرکت خدمات انفورماتیک راهبر داشتیم، ارایه کردیم.

چند مورد از ایرادات طرح شبنم را می‌گویید؟
این طرح اشکالات زیادی دارد، مثلا این طرح فقط در مورد مانیتور، نوت‌بوک، چاپگر و کارتریج اجرا می‌شود. در مورد کالایی مثل مانیتور که 95 درصد بازار آن تولید داخل است، تشخيص كالاي اصلي از قاچاق به راحتي از نوع بسته‌بندي و نوشته‌هاي فارسي روي كارتن و شماره مدل به راحتي امكانپذير است. همچنین به دليل عدم پيش‌بيني شماره سريال كالا در طرح شبنم و عدم برقراري تناظر و ارتباط بين كالا و هولوگرام از طريق شماره سريال كالا، عملا هولوگرام شنبم
مي تواند به دفعات توسط يك واردكننده براي يك كالا مورد استفاده قرار گيرد.
با اجرای این طرح خرید و فروش کارتن‌های کارتریج دارای برچسب شبنم باب خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود با اجرای این طرح کانال‌های فروش زیرزمینی و غیرقانونی فروش برچسب ایجاد شود.
از سوی دیگر می‌توان قبل از ثبت سفارش کالا هولوگرام را سفارش داد و هولوگرام را از مبدا روی کالا چسباند و یا در مرحله ترخیص کالا این کار را کرد. فرض کنید شرکتی با کارت بازرگانی قلابی می‌تواند ثبت سفارش انجام دهد و با آن ثبت سفارش هولوگرام‌ها را دریافت کند و آن را بفروشد و کسی نیست هم که بخواهد روی این موضوع نظارت کند.
ما بعد از این جلسه با شرکت خدمات انفورماتیک راهبر کارگروهی تشکیل دادیم که قرار شد در جلسات این شرکت حضور داشته باشیم و پیشنهاد دادیم در حال حاضراین طرح فقط در مورد موبایل اجرا شود، چون واردکنندگان موبایل با استفاده از این طرح می‌توانند بازارشان را کنترل کنند و از این طرح سود می‌برند. بنابراین این طرح از نظر کمیسیون آی‌تی مجمع واردات و کمیسیون سخت‌افزار سازمان نظام صنفی ایراد دارد و ما درخواست تعلیق آن را داریم.

در مورد تعرفه پیشنهادی سال 91 آیا در مورد تعرفه All in One تصمیماتی گرفته شد؟
علی رغم توافقاتی که روی تعرفه‌های کالاهای دیگر در کمیسیون داشتیم که در ادامه آنها را می‌گویم در مورد تعرفه واردات All in One در جلسه‌ای که برگزار کردیم به اجماع نظر نرسیدیم. به همین دلیل کارگروهی تشکیل شد که در حال بررسی تعرفه این کالاست.

پیشنهادهای دیگر تعرفه‌ای چه بود؟
اضافه شدن مانیتورهای LED به تعرفه فعلی 8528510 با عنوان مانیتور با صفحه تخت ال‌سی‌دی با صفحه تخت معمولی 14 تا 24 اینچ، پیشنهاد کاهش تعرفه کارتریج از 15 درصد به 4 درصد، کاهش حقوق ورودی ردیف تعرفه 8443310 با عنوان چاپگرهای سوزنی 132 ستونی با کاغذ پیوست با سرعت بالای 600CPS از 25 درصد به 4 درصد، درخواست ایجاد تعرفه جدید برای قطعات یدکی و اجزای رایانه‌های قابل حمل مثل نوت‌بوک که به تنهایی قابل استفاده نبوده و به تعمیر و ساخت نوت‌بوک‌های مورد استفاده قرار می‌گیرد. مانند کیبورد و ال‌سی‌دی نوت‌بوک. برای این ردیف تعرفه 4 درصد پیشنهاد کردیم. درخواست ایجاد تعرفه جدید با نام شارژر و آداپتور برای نوت‌بوک با تعرفه 4 درصد از دیگر پیشنهادهای ما بود. پیشنهاد تعرفه 4 درصدی برای پخش‌کننده‌های صوتی و تصویری و ایجاد تعرفه جدید برای تبلت نیز از جمله درخواست‌های ما برای تعرفه سال 91 است که به کمیسیون ماده یک ارایه می‌کنیم.

در مورد استاندارد و بازرسی کالاها قبل از ثبت سفارش کمیسیون آی‌تی چه پیشنهادی دادید؟
ما در این زمینه پیشنهاد حذف استاندارد و بازرسی کالا قبل از ثبت سفارش را دادیم. چرا کالاهایی که بعد از ورود استاندارد می‌گیرد باید قبل از ثبت هم بازرسی شود؟ چون برای کالایی که استاندارد اجباری ندارد ما باید گواهی حذف بازرسی بگیریم و عملا این کار بیهوده و وقت‌گیر است.

آیا برای وضعیت ارز و مشکلات نوسانات آن در کمیسیون آی‌تی راه‌حلی ارایه شد؟
این یک موضوع مملکتی و سیاستگذاری کلان است و ما نمی‌توانیم در مورد آن صحبت کنیم. سه نرخی شدن ارز بازار را فلج کرده است. یک‌سری از شرکت‌ها که در این بازار فعال نیستند گشایش اعتبار کردند و از ارز دولتی استفاده می‌کنند و قیمت بازار را به هم ریختند. این موضوع یک دوگانگی قیمتی در بازار به وجود آورده و اکثر فعالان بازار را متضرر کرده است. در واقع فقط کسانی که به LC دسترسی داشتند در این میان منتفع شدند که این سود از تجارت عادی حوزه به دست نیامده است. در حال حاضر رقابت واقعی در بازار از بین رفته است.
ببینید یک مدل نوت‌بوک دل که قیمتش در بازار یک میلیون و 50 هزار تومان بود الان به 900 هزار تومان رسیده است. من دلیل این را نمی‌دانم، هیچ کالایی در بازار گران نشده و اگر هم شده به صورت موقت بوده و به حالت قبل برگشته است.

پس مساله ارز باعث ارزان شدن کالاهای آی‌تی شده است؟
ببینید این موضوع بازار را فلج کرده و نتیجه آن نیز چند نرخی شدن کالاها در بازار است. مثلا نوع واردات بنده با همکارانم کاملا فرق می‌کند. یکی از برات استفاده می‌کند، یکی نرخ ارز از بانک می‌گیرد، یکی LC باز می‌کند و نرخ دیگری می‌گیرد و یکی هم آزاد ارز تهیه کرده و نرخش فرق می‌کند. عملا این تعدد قیمت بازار را آشفته کرده است. مساله این نیست که قیمت کالایی بالا و یا پایین آمده؛ موضوع این است که فعالان بازار سردرگم شده‌اند و نمی‌توانند برای تجارت‌شان پیش‌بینی کنند.
عملا یک عامل عجیب و غریب به نام نرخ ارز بر عوامل تاثیرگذار در بازار آي‌تی اضافه شده است که تا 30 درصد بر قیمت کالا تاثیر دارد.

اوضاع شرکت‌ها حوزه را چطور پیش‌بینی می‌کنید؟
در این شرایط یک‌سری از شرکت‌ها منتفع و یک سری از شرکت‌ها متضرر شدند. ببینید وقتی شما با یک استرتژی مشخص مثلا می‌خواهید از نقطه A به نقطه B برسید اگر مانعی در این میان با نام C وجود داشته باشد کار شما برای رسیدن به نقطه B سخت خواهد شد. هم‌اکنون کسانی که به صورت روتین کارشان را انجام می‌دادند، این موضوع برنامه‌ریزی‌شان را برهم زده است و دچار سکته شده‌اند. اما در همین حوزه شرکت‌هایی که برنامه خاصی نداشتند و نمایندگی هیچ شرکتی را هم ندارند و به روز تصمیم‌گیری می‌کنند و متعهد به خرید کالای خاصی هم نیستند اتفاقا سود بردند.