در این کتاب تاریخ ایران در دوره ساسانی با اشاره به جنبه‌های مختلف فرهنگی, سیاسی, اجتماعی, تجاری و دینی بازگو شده, طی آن مولف کوشیده است تصویری از تمدن ایرانیان در آن روزگار به دست دهد. کتاب ذیل شش گفتار با این عناوین تدوین شده است: ۱ـ ‘طبقات مردم’ با موضوعاتی از این قبیل: گروه مردم, شاه و دربار, خاندان‌های کشور, سپاه, روحانیان و آموزگاران, طرز اداره مملکت, مالیه, عدلیه, خانواده و مالکیت, صناعت و تجارت, اختصاصات تمدن ساسانی, ۲ـ ‘مذاهب ایران در زمان ساسانیان’ که شامل مباحثی از این دست است: دین زرتشت, مانی, مزدک, مذاهب بیگانه در ایران, جنبش‌های سالیانه در زمان ساسانیان, هجرت ایرانیان به هندوستان و چین, آئین زردشت. ۳ـ سنگتراش, نقاشی و…. ۴ـ ‘ماخذ داستان‌های ملی’ ۵ـ ‘برتری‌های تمدن ساسانیان’ شامل موضوعاتی نظیر: حدود مرزهای ایران, تجمل‌های شاهنشاهان, سکه‌های ساسانی, نفوذ صنایع ساسانی در صنایع دیگر, چلیپای ترسایان در ایران, القاب در دوره ساسانیان. ۶ـ ‘سازمان اداری و مالیاتی ایران’ که طی آن مباحثی از این قبیل به چشم می‌خورد: دولت متحد, زبان‌های رسمی, خراج نقدی و جنسی سرزمین سواد, وضع سرزمین سواد در اواخر دوره ساسانی, پول ایران در زمان ساسانیان. این مطالب با فهرست اعلام به پایان می‌رسد.